Şu an Washington'un loş koridorları

YÖNETİMİN ilgili birimlerine her girişimde terör nedeniyle hayatın nasıl da değiştiğini düşünüyorum. 11 Eylül öncesi buradaki ilk temsilciliğimde kaynaklara uğramak için birimlere kendi kartımızı kullanarak sanki personelmiş gibi girerdik. Şimdi aynı kolaylıklar yok. Hatta yabancı gazetecilere pek hoş bakıldığı da söylenemez. Ama tabii ki yine de giriyoruz, birimlerin loş koridorlarının havasını alabiliyoruz. Son turumda çeşitli birimlerden şu an için aldığım notlar şöyle:

1- Amerika’nın son 3 yılda Irak ve Suriye’de sadece 5 askerini kaybettiği söyleniyor. Birimler bunu, izlenen yerel güçlerle ortak çalışma stratejisinin ne kadar başarılı olduğunu anlatmak için söylüyorlar. Bu söylem, yetkilileri Irak’ta peşmerge, Suriye’de ise YPG ile yaptıkları işbirliğini yenilemeye sevk ediyor.

2- Bu işbirliği şu anda çok önemli, ama Salih Müslim’in “Rakka operasyonu bittikten sonra Amerika, Türkiye’yle anlaşabilir” sözü birimlerde kaydedildi ve analiz ediliyor.

3- YPG’nin Suriye’nin kuzeyinde 3 bölge 6 kantondan meydana gelen bir oluşum önerisi birimlerce incelendi, ama şu anda pek gerçekçi ve yapılabilir bulunmuyor.

4- Askerler ve diplomatlar, Türkiye’nin Fırat Kalkanı bölgesinde yaptığı sivil hayatı düzenleyici atılımı stratejik açıdan çok zeki buluyor. Bu durumun bölgede planlanan oyunu değiştirici olduğu (game changer) tüm birimlerdeki kaynaklar tarafından ifade ediliyor.

5- İran’da Cumhurbaşkanı Ruhani’nin kabinesine petrol bakanı olarak Kürt kökenli bir bakanı “Kuzey Irak’taki Kürt oluşumuyla ekonomik ilişkilerin düzeyini yükseltmek” için almasının Türkiye’yi şu anda etkilemesi pek mümkün görünmüyor bu birimlerde. İran’ın, petrol konusunda Türkiye ile Kürt Bölgesel Yönetimi’nin kurduğu sıkı ilişkiyi bozmaya girişmesi pek mümkün görülmüyor burada. Kürt Bölgesel Yönetimi’nin petrol açısından gücü, şu anda petrol dünyasındaki arz fazlası nedeniyle risk almayı gerektirmeyecek kadar düşük düzeyde. Bu analizi yapanlar, “Eğer bir gün petrolün varil başına fiyatı 150 dolara çıkarsa o zaman bu analizimizi yeniden yapmak durumunda kalırız” diyorlar.

6- YPG’nin sitelerde antitank füze sistemini kullanırken gösteren görüntüleri yayınlaması, özellikle CIA ve Pentagon’da büyük rahatsızlık yaratmış. Birimler bu antitank sistemini kullanan milislerin, kendilerinin ilişki içinde bulunmadığı bir Kürt fraksiyonu olduğunu ısrarla söylüyorlar. Ancak bu konuda Türkiye’den sert tepkiler de bekleniyor.

7- Bölgeye ve Türkiye’ye yaptığı temas turundan önce Savunma Bakanı James Mattis’e “talking points” (konuşma notları) hazırlayanlar, Barzani yönetimine bağımsızlık referandumunun ertelenmesi mesajının güçlü bir biçimde iletileceğini söylediler. Amerikalılar şu anda yapılacak bir bağımsızlık referandumunun, koalisyonun DEAŞ’a karşı verdiği mücadeleyi zayıflatacağı görüşündeler. Bu kişiler, Mattis’in Türkiye’de konuştuklarını anlamak için ekibin dönüp raporların hazırlanmasından sonra gelmemi istediler.

8- Diplomatlar, Ürdün ile Türkiye arasındaki ilişkileri değerlendirirken, “Bize kalsa Türkiye, Ürdün’e hiç güvenmemeli; çünkü Ürdün Kralı neredeyse 6 aydır ‘Bölgede yaşanan her sorunun nedeni Türkiye’dir’ mesajını verip duruyor” dediler.

9- Birimler, İran ile Türkiye arasındaki ilişkinin gelişiminin hızına şaşırdıklarını belirtiyorlar. 2015 yılında Türkiye’de sınıra yakın iki müşterek operasyon merkezinden koordine edilen eğit-donat programındaki güçlerin Şam’a doğru hareketlendiği ve o dönemde CIA’da Esad’ın düşmesine neden olabilecek bir “katastrofik zafer”den bahsedilmeye başlandığını söylüyorlar. CIA’da “katastrofik zafer” analizi, 2015 yılının haziran ayında yapılmış, ancak temmuz ayında Kasım Süleymani’nin Moskova’ya gidip durumun vahametini anlatmasıyla Rusya devreye girince o süreç durmuştu. Şimdi İran ile Türkiye’nin işbirliğinden bahsediliyor. Birimlerde bu konuda rahatsızlık var; özellikle İsrail’le bağlantılı olan ekipte bu daha belirgin. Ama şu anda sadece izlediklerini söylüyorlar.