Washington'da bugün gözler Kongre'de

BUGÜN Washington’da saat 10.00’da (TSİ 17.00) Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi, gün boyu sürmesi muhtemel olan Savunma Bakanlığı’nın bütçesinin maddelerini netleştirmek için bir araya geliyor. Ayrıca Senato İstihbarat Komitesi de CIA Başkanlığı’na aday olan Gina Haspel’in resmen atanma soruşturmasını yapacak. Bu komite de sabah 09.30’da (TSİ 16.30) toplanıyor.

Bu iki komite toplantısının da Türkiye tarafından iyi izlenmesi gerekiyor. Çünkü özellikle Silahlı Kuvvetler Komitesi’nin gündeminde Türkiye açısından son derece hassas olabilecek gelişmeler var.

Belki CIA sorgulamasında Türkiye konusu direkt gündeme gelmeyebilir, ama Suriye ve İran’ın konuşulacağı kesin gibi. Bu iki konu konuşulurken Türkiye’nin de dikkatle takip etmesi ve bu konularda casusların gelecek planlarının ne olacağını görmesi gerekiyor.

SİLAHLARA GEÇİCİ DURDURMA

Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi Başkanı Mac Thornberry, bütçeye Türkiye’yle ilgili bir madde konulup silah satışının geçici olarak durdurulmasından yana. Başkan Trump, Savunma Bakanlığı’ndan Türkiye hakkında bir rapor hazırlamasını istiyor. O raporun sonucuna göre geçici olarak durdurulan silah satışına ya devam edilecek ya da geçici olmaktan çıkarılıp sürekli hale getirilecek.

Komite toplantısında konuşması beklenen Savunma Bakanı Mattis’in konu hakkında söyleyeceklerine göre komitenin tavrını değiştirmesi ihtimali bulunmakla birlikte Kongre’nin bu konuda geri adım atmaya çok niyetli olmadığı da söyleniyor.

Tabii bu istenen rapor yazılana kadar Kongre’de çok güçlü lobileri ve para gücü olan silah şirketlerinin de bu tür yasaklamanın olmaması için baskı yapması bekleniyor. Ara seçim dönemine girilmesi nedeniyle tüm Kongre üyelerinin yeniden seçilmek için paraya ihtiyaçları olduğundan lobicileri daha çok dinleyecekleri bir dönemde bulunmamız Türkiye lehine olabilir.

Kongre üzerinde ise Türkiye’yle ilgili bir şeyler yapılması için seçmen tabanından, özellikle Evanjelik gruptan büyük baskı var. Bunlar Türkiye’de tutuklu bulunan Rahip Brunson için kendilerini temsil eden Kongre üyeleri üzerine büyük baskı uyguluyorlar.

İSTİHBARAT KOMİTESİ’NİN PERDE ARKASI

Geçen cumartesi sabahı Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Huckabee Sanders, durup dururken Demokratlar’ı bir kadını desteklemeye, Gina Haspel’e oy vermeye çağıran bir tweet atınca, arkasından da Başkan Trump’ın Haspel’e tam desteği olduğunu söyleyen tweet’i gelince perde arkasında bir şeylerin yaşandığını ve bazı problemlerin olduğunu düşünmüştüm. Nitekim düşüncem doğru çıktı ve pazaresi günü Washington Post Gazetesi, perde arkasında yaşananları anlatan bir haber yayınladı.

Bu tweet’lerden bir gün önce CIA başkan adayı Gina Haspel aniden Beyaz Saray’a gitmiş, eğer işkence iddialarıyla Senato’da kendisini, daha da önemlisi bir kurum olarak CIA’yı yıpratacaklarsa adaylığını geri çekmeye hazır olduğunu söyleyip Beyaz Saray’dan çıkmış ve hemen CIA merkezine geçmiş.

Bu ziyaretten çok rahatsız olan Sözcü Sarah Sanders hemen Langley’deki CIA merkezine gitmiş ve Haspel ile görüşerek adaylığını çekmemesi için iknaya çalışmış. Bu arada Trump da arayıp “Desteğim sürüyor” mesajını vermiş. Bütün bunlardan sonra Haspel fikrini değiştirme eğilimine girmiş ve ertesi gün atılan o tweet’leri de görünce bugün soruşturma komitesinin önüne çıkıp kendisini ve kurumunu savunmaya karar vermiş.

Tabii ki bugün nelerin yaşanacağını ayrıca göreceğiz.

İRAN’A YAPTIRIM REJİMİ

Başkan Trump dün bir açıklama yaparak İran’la nükleer anlaşmadan çıktığını ve ekonomik yaptırımları tekrardan koyacağını duyurdu. İran’ın nükleer malzeme edinmesine yardımcı olan ülkeler derhal yaptırıma dahil edilecekler. Ancak ikinci yaptırım (secondary sanctions) denilen, yani İran’la ekonomik ilişki kurmuş üçüncü ülkelere Amerika tarafından yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı henüz net değil.

Örneğin Trump, Kongre’ye göndereceği yaptırım kararında, “Ben İngiltere, Fransa, Almanya ve Türkiye gibi ülkelere ikincil yaptırım uygulamıyorum” diyebilir. Ancak bunu dese bile Kongre’de var olan olumsuz hava nedeniyle bu istisna listesine Türkiye’nin dahil edilmesi pek mümkün görünmüyor Washington’da.

Bunu orta vadede göreceğiz, ama kısa vadede bu gelişmeden sonra bazı yorumcular gelecek hafta karar davası bulunan Hakan Atilla’nın düşük ceza almasının artık zor olduğunu ve bu davaya bağlı olarak Amerikan Hazine Bakanlığı’nda hazırlanan Türk bankalarına yönelik yaptırımların da hızlanmasının beklenmesi gerektiğini ifade ettiler.