Evanjelik tartışması Yahudileri ikiye böldü

BİR süredir bu köşede Evanjeliklerin neocon’larla ittifakının Washington’u ve Beyaz Saray’ı nasıl teslim aldığını anlatıyorum. Bu artan güç, müesses nizamın tüm veri kabul ettiği değerlere bir saldırı da içeriyordu.

Örneğin, başkanlara elçiliği Kudüs’e taşıma yetkisi hep varken bunun Trump’ın gelişine kadar uygulamaya sokulmaması da bu müesses nizamın perde arkasından yol açtığı durumdu.

Türkiye düşmanı Evanjelik-neocon ittifakının yükselişi sürüyorken Amerikan Yahudi cemaatinden buna sert tepki de yükselmeye başladı. Anlayacağınız, ülkenin derin devlet mekanizmalarının içinde bulunan Yahudi cemaati, kendi arasında bölünmüş durumda.

Bu duruma ilk olarak, kendisi de kavganın bir tarafı olan New York Times Gazetesi dikkat çekti. Gazete, Evanjelik- neocon ittifakına ilk tepkinin, ABD elçiliğinin Kudüs’e taşınmasının kutlandığı davette görüldüğünü vurguladı.

Açılış davetine Demokrat Parti’den hiçbir temsilcinin katılmadığına dikkat çeken gazete, bunun Yahudi cemaatinin liberal kesiminden Evanjeliklere duyulan öfkenin bir göstergesi olduğunu anlattı.

RAHİBE TEPKİ BÜYÜK

Gerçekten cemaatin bu kesimi, açılış törenine Amerika’dan Trump’ın arkadaşı milyarder Sheldon Adelson tarafından getirilen Evanjelik din adamı Robert Jeffress’in konuşturulmasının aslında Yahudilere bir hakaret olduğunu, ama Netanyahu ve Trump işbirliğinin yönlendirdiği Evanjelik-neocon ittifakının kendi bildiği yolda yürüdüğünü ve buna dur denilmesi gerektiğini söylüyorlar.

Gazete haberinde, Netanyahu’nun İsrail’deki törenden hemen sonra Amerika’daki Evanjeliklerin liderlerini arayarak bir gelecek stratejisi üzerine konuştuğunu yazdı. Netanyahu o konuşmada, Kudüs’te ABD’den sonra yeni elçilik açabilecek ülkelerin hangileri olabileceğini sormuş din adamlarına.

Onlar da kendilerinin güçlü olduğu bazı Latin Amerika ülkelerinin ismini vermişler. Gerçekten de Evanjelikler, Guatemala, Paraguay ve Honduras’ta çok güçlüler. Nitekim Guatemala ve Paraguay da elçiliklerini Kudüs’e taşıdı.

ŞİMDİ NE OLUR?

Görüldüğü gibi Evanjelik yandaşı muhafazakâr Yahudiler ile liberal Yahudiler arasında bir iç savaş patlamış durumda. Evanjeliklerle çalışan muhafazakâr Yahudiler tabanda güçlüler ve sayıları çok fazla, ama liberaller de iş dünyasını ve medyayı kontrol ediyorlar.

Liberal Yahudiler, Demokrat Parti içinde daha fazla etkinler, bu yüzden elçilik törenine Demokrat Parti’den kimse katılmadı. Kongre’de ara seçim dönemindeyiz ve kontrolün Demokrat Parti’ye geçmesi ihtimali de yüksek. Bu olmasın diye Evanjelikler tabanda var güçleriyle çalışıyor, liberaller de buna medya desteğiyle cevap vermeye uğraşıyor.

Eğer Kongre’nin kontrolü Demokrat Parti’ye geçerse bunun Amerikan dış politikasında hayli önemli etkileri olacak. En azından Evanjelik-neokon ittifakının bir darbe yiyeceği kesin gibi.

GAZETE NEDEN TARAF?

New York Manhattan’da Central Park’ı merkez olarak alırsak, batı tarafı daha çok köklü liberal Yahudilerin ağırlıkta olduğu bir bölgedir. Doğu tarafı ise daha karışık ve yeni neslin oturduğu bir yer.

New York Times, geleneksel olarak şehrin West Side diye tanımlanan bölgesinin duyarlılıklarını siyasette koruyup kollar. Gazetenin sahipleri de Yahudi oldukları için bu çevreyle ilişkilidir. Özetle New York Times, liberal Yahudi çevrelerin sözcüsü gibidir.

Evanjelik-neokon ittifakına en sert tepkiyi de bu gazetenin koyacağı son çıkan haberle belli oldu. Liberal Yahudiler, İsrail’de Netanyahu’ya karşı duran sosyalist- liberal çevreler ve seküler Yahudilerle de iyi ilişki içindeler.