Türk-ABD ilişkisini kurtarma adımı nihayet atılabildi

PAZARTESİ günü gazeteciler açısından mesleki heyecandan, dolduruşlardan mümkün olduğunca uzak durma günüydü. Çünkü Türkiye ile Amerika arasındaki ilişkinin bitmesi ya da sürdürülmesiyle sonuçlanabilecek kritik bir dışişleri bakanları zirvesi vardı.

Tecrübem ve tüm içgüdüm bana sonuçlar hakkında acele etmememi söylüyordu. Bu yüzden dünü de kullanarak görüşmenin içeriğinden haberdar olan birçok Amerikalı kaynakla konuştum.

İlk önce Dışişleri Bakanı’mız Mevlüt Çavuşoğlu’nun “Görüşme başarılı geçti” açıklaması geldi. Benim esas görevim, Amerikan tarafının değerlendirmelerini okumak olduğu için bekleyip onlarla konuştuktan sonra sonuca varabildim.

En azından hemen şunu söylemek mümkün: İki taraf da ilişkinin sürmesi yolunda niyetlerini güçlü biçimde ortaya koydu. Nihayet uzun süredir sürekli kriz durumundaki bir ilişkiyi daha normal süreçlere sokmak için adımlar atma imkânı açıldı.

Görüşmede tabii ki ana konu Münbiç meselesi de konuşuldu, ama bence Türkiye- Amerika ilişkisini yeniden normalleştirme niyetinin ortaya konulması toplantının esas önemli sonucunu oluşturuyor.

Zaten ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, iki ülkenin ortak açıklaması olarak yaptığı yazılı açıklamada, “Türkiye ve Amerika, iki ülkenin ortak meselelerine bir müttefiklik ruhu içinde eğilmeyi teyit ediyorlar” denmesi de bu sonucu gösteriyordu.

MÜNBİÇ

İki ülkenin daha önce kabul ettikleri Münbiç yol haritası üzerinde bir ilerleme kaydedildiği, bu yol haritasının arkasında durulduğu da ortak açıklamada belirtildi. Bu da çok önemli bir gelişme; çünkü bugüne kadar yönetimden alınan çeşitli sinyaller, bu konuda yeni bir çalışma yapılmadığını gösteriyordu.

Ancak dünkü yazımda işaret etmiş olduğum yeni gelişme nedeniyle yönetimde Türkiye lehine bir hava oluşmaya başlamış görünüyor.

Yönetimde, özellikle Dışişleri Bakanlığı’nda bugüne kadar Suriye’de sadece YPG ile yüründüğü belirtilerek DEAŞ’ın tamamen bitirilmesine az kalmışken yeniden bir değerlendirme yapılıp Amerika’nın uzun vadeli çıkarları için bölgesel güç olan Türkiye’yle de ortak tavırlar alınmaması savunulmaya başlanmıştı.

Yönetim ayrıca 24 Haziran seçiminden sonra Türkiye’nin anti Amerikan söylemlerinin azalacağını da düşünüyor. Bunun sonuçlarını da Çavuşoğlu-Pompeo buluşmasıyla gördük.

SOMUT TAKVİM

Şimdi yönetim, bugüne kadar yanında durduğu YPG’yi pek rencide etmeden bu yeni politikayı sahada nasıl uygulayacağının formülünü arıyor. Münbiç yol haritasının uygulanması konusunda somut bir takvimin henüz ortaya çıkmaması da ABD’nin zaman ihtiyacından kaynaklanmış görünüyor. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, işte bu nedenle 6 aya kadar somut sonuçların görüleceğini söylüyor.

Bu somut adımlar, iki ülke arasındaki ortak çalışma grubu tarafından kararlaştırılacak. Bu ortak çalışma gruplarından biri zaten pazartesi günü öğleden sonra toplandı. Diğeri de yakında toplanacak ve Münbiç ortak kararlılığının takvimini netleştirecek.

Sonuç itibarıyla bu zirve, Dışişleri Bakanı’mızın dediği gibi bir başarıdır ve iki ülke arası ilişkinin normalleştirilmesi yolunda atılmış önemli bir adımdır. Bundan sonra ABD yönetiminin uygulama konusunda atacağı somut adımlar iyi izlenmeli.

TRUMP İLE YEMEK

Pazartesi günü Beyaz Saray’ın günlük programına göre Başkan Trump, Savunma Bakanı Mattis ve Dışişleri Bakanı Pompeo ile bir öğle yemeği yiyecekti. Bu yemekte ağırlıklı olarak Kuzey Kore konusu tartışıldıysa da Pompeo’nun Türkiye’yle olan gelişmeleri de Trump’a aktardığını söylemek yanlış olmaz.