İdlib yüzünden 'Mini Dünya Savaşı'

'Mini Dünya Savaşı' kavramı benim ortaya attığım bir kavram değil.

Bunu, Amerikan Kongresi Dışilişkiler Komitesi'nin demokrat üyesi, Brendan Boyle söyledi.

Brendan Boyle

Konu kendisine, Amerika'nın da bölgede bazı tatbikatlara başladığı istihbaratının gelmesinden sonra soruldu.

O da, "Evet doğrudur bizler de askeri tatbikatlara başladık ve durum çok gergin. Hatta öyle ki bir 'Mini Dünya Savaşı' tehlikesinden bie bahsedilebilir" dedi.

Zaten Rus donanması ile Amerikan gemileri, Suriye kıyısına ve birbirlerine çok yakın konuşlanmış durumdalar.

Amerika bir de karada da bazı askeri hareketlenmeleri tatbikat adı altında yapmaya başladı.

Ruslar zaten bir süredir askeri aktivte içindeler.

Amerikan yönetmi bu fiili durumun bir kaza veya provokasyon sonucunda sıcak çatışmaya dönüşmesi ihtimalinden korkuyor.

Bu yüzden Rusya ile tüm iletişim hatlarının açık tutulduğunu söyleyen bir yetkili, "İnsansız hava istihabarat toplama uçağı kaldırsak bile Ruslar'a anında haber veriliyor. Keza onlar da aynı şekilde bize haber veriyolar" dedi.

Görüştüğüm Amerikan kaynakları, iki ülke arasında sadece teknik alt üzeyde haberleşmenin değil ulusal güvenlik danışmanları düzeyinde siyasi hatların da daima karşılıklı açık tutulduğu ve John Bolton’un Rus mevkidaşı ile sürekli diyalog içinde olduğunu söylüyorlar.

AMERİKA'NIN İSTEDİĞİ NE?

İdlib böylesine tek bir kıvılcım ile tamamen patlamaya hazır haldeyken Amerika’nın neden bu aşamada askeri hareketlenmeye girdiği yolundaki soruma ulusal güvenlik konularındaki uzman gazeteci arkdaşlar şu cevabı verdiler:

"Amerika İdlib’te ne olursa olsun, bir sonraki aşamanın artık atılacak siyasi çözüm adımı olduğunu düşünüyor. Yani Suriye’de bundan sonraki aşama siyasi çözüm yolunda adımların atılmasıdır."

Washington’daki birimler Amerika’nın siyasi çözüm adımlarını etkileme gücünün hayli azaldığını ve iplerin Ruslar'a ve Türkiye’nin eline geçtiğini düşünüyor. İşte bu yüzden sahada son bir güç gösterildiği takdirde bazı siyasi gelişmelerde tekrardan belirleyici olunabileceği tespiti de özellikle Pentagon’daki CENTCOM komutanlığı tarafından yapılmış durumda. Bu son hareketliliği bu açıdan görmek gerekiyor.

SAHADAKİ KOZLARI YPG

Bu kaynaklara göre yine bu nedenle Washington tekrar sahadaki tek kozu olanYPG’yi öne sürmüş durumda. Washington merkezden, DEAŞ ile mücadele koalisyonu koordinatörü Brett McGurk'a verilen görev YPG ile konuşarak yönetiminin Şam ile konuşma kanallarını açıp, İdlib’e Suriye rejiminin yapabileceği olası bir harekata onların yanında katılabilecekleri mesajını vermekti. Bu hamlenin tek amacı siyasi sonuçlar alma zamanı geldiğinde Fırat’ın doğusunda Şam’ın bir Kürt oluşuma izin vermesinin sağlanmasıydı.

Amerikan kaynaklarına göre Rusya, İran’daki üçlü zirveden sonra yaptığı açıklamada "Suriye’de terör örgütleri bir tek İdlib’de kaldı" diyerek Fırat’ın doğusu için Amerika ile daha önce varılmış olan mutabakata sadık kaldı.

Washington’un yorumuna göre Rusya da Fırat’ın doğusunda bir YPG oluşumuna izin verilmesi konusunda Şam’ı ikna edecek.

Buna İran’ın itiraz etmesine Washington önem vermiyor ancak Türkiye’nin tavrının ne olacağı dikkatle izliyor. Ve bir çözüm bulunması için formül arayışı da sürüyor.

PROVOKASYON KORKUSU

Mini Dünya Savaşı riskinden bahseden birimler sahadaki hassas durum nedeniyle bir provokasyondan çok korkuyorlar. Bunun Amerika, Rusya veya Türkiye’den gelmesi ihtimali yok bunlar açısından. Bu kaynaklar İran’a yakın milislerden ve YPG’in kontrol dışına çıkmış unsurlarından veya bölgede çok sayıda var olan paralı askeri unsurlardan korkuyorlar. Bunların bir tanesinden bir provokatif adım geldiği takirde İdlib tam anlmıyla patlar da diyorlar.

SON UMUT TÜRKİYE'DE

Amerikan medyası ve uzmanlar bunu zaten söylüyorlar ama yönetimin de umudu böye bir gelişmeyi önleyebilecek sahadaki tek güç Türkiye'de. Bu yüzden Türkiye’den yapılan açıklamalar ve diplomatik adımlar çok yakından takip edilip analiz ediliyor Washington’da.