Beyaz Saray'da Türkiye toplantısı

İki gündür ortaya koymaya uğraştığım teorik çerçevede kapitalist dünya sisteminin Amerika merkezine Türkiye’nin bir isyan başlatmış olduğunu ve Amerika’nın kendi gücüne yönelik bu tehdide karşı ne yapacağı konusunda arayış içinde olduğunu anlattım.

Bu arayışın zirve noktası salı günü Beyaz Saray’da lokal saatle 16.00'da başlayan ve 70 dakika süren Türkiye konulu toplantı oldu.

Toplantıya Senato'nu çoğunluk partisi Cumhuriyetçilerin çok önem verdiği Senato Başkanı Mitch Macconnell’in de toplantıda bulunmasından belliydi. Zaten senatörlerin neredeyse tamamı da katılmıştı toplantıya.

***

Toplantı tam açıklanan saatinde başladı. Toplantı boyunca Başkan Trump, S-400 nedeniyle Türkiye’ye bir yaptırım yapılmasından yana olmadığını ve tercihinin bu konuyu Türkiye ile konuşarak çözmekten yana olduğunu anlattı.

Toplantının havası arada bir sertleşir gibi oldu. Çünkü senatörler, Başkan Trump’ın bazı kaygılarına ve daha büyük resme bakmasına dayanarak ortaya koyduğu tavrı anlamakla birlikte ortada kendi çıkartmış oldukları bir yasa olduğunu ve bunun uygulanması gerektiğini anlatılar.

Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Senatör James E. Risch bu yöndeki Senato tavrını başkana detaylı anlattı.

***

Dün aynı zamanda eski Özel Savcı Mueller de Senato’da ifade veriyordu. Bunun Trump’ı daha da sıkıştıracağı ve bu yüzden Başkan'ın Senato’yu karşısına almak istemeyeceği belirtiliyor. Bu iç politik nedenle Türkiye konusunda Trump, Senato ile fazla inatlaşmak istemeyebilir de deniliyor burada.

***

Özetle Başkan Trump, Başkan Erdoğan’a söz verdiği gibi Türkiye’ye yönelik ilave yaptırımları istemediğini toplantıda defalarca tekrar etti. Yani Türkiye’ye verdiği sözü bir anlamda tutmuş oldu.

***

Peki şimdi ne olacak?

Bazı senatörler Türkiye konusunda Trump’a katılsalar bile yasanın gereklerini yapmaya Trump’ı zorlamaya kararlı gibi gözüktüler.

Trump’ın ilk aşamada Mueller’in ifadesinin Senato üzerindeki olumsuz etkisinin derecesini ölçeceği ve Senato ile ne kadar ilave inatlaşmaya gideceğine ona göre karar vereceği söyleniyor. Çünkü Başkan, Temsilciler Meclisi'nde ileride başlatılabilecek bir görevden alma girişimine Senato’nun karşı çıkmasına, bunu durdurmasına güveniyor bu nedenle Cumhuriyetçi senatörlerin desteğine ihtiyacı var.

Trump’ın ilk aşamada S-400 sisteminin tam aktive olmasına kadar süre kazanmaya çalışabileceği ve aradaki sürede Türkiye ile yeni konuşmaların yolunu deneyebileceği de anlatılıyor burada.

***

Sonuçta Senato yine de yaptırımlarda ısrar ederse Trump bu defa da olası 12 yaptırımdan Türkiye’yi en az etkileyeceğine inandığı beşini seçip Senato’ya yollayacak. Bundan sonra da bir tartışma olması beklenebilir ama Trump’ın o aşamada bu tür hafif yaptırımın ABD’nin uzun vadeli çıkarları açısından gerektiği gerekçesini öne sürerek bunda ısrar etme olasılığı var. Senato ise Türkiye’ye bir şey yapılmazsa bunun Amerika’nın ileride diğer ülkelere karşı da zayıf gözükeceği bir durum ortaya çıkarmasından korktuklarını söylediler. Senatörler toplantıda Hindistan örneğini de verdiler bu konuda Başkan Trump’a.

***

Senato'nun istediklerinin olması durumunda Beyaz Saray yetkilileri İncirlik’in kaybedileceğini ve bunun da Amerika’nın uzun vadeli çıkarlarına aykırı olacağını düşünüyor.

***

İki gündür anlatıyorum kendi hegemonyasına isyan etmiş Türkiye’ye karşı merkezin tamamen sessiz kalması tabii ki beklenemezdi ancak bu sesin yeterince güçlü çıkmaması ihtimali de var şimdi. Türkiye’nin bu tartışmadan en az zararla çıkması ihtimali daha güçlü Beyaz Saray toplantısından sonra.