ABD merkezinde perde arkasındaki sert Türkiye tartışması

Bugün 'Uçakta bebek emzirmesi' konulu tamamen farklı bir evrene ait olan bir yazı yazacağımın sözünü dün vermiştim. Ancak hayat tabii ki durmuyor, Washington görünürde bir şey yapmıyor gibi dursa da perde arkasında Türkiye ile ilgili sert tartışma sürüyor.

Yazacağıma söz verdiğim konu her zaman yazılabilir, oysa bu perde arkasındaki tartışmanın bugün acilen yazılması gerekiyordu. Ne olup bittiğini bilelim de gerekenleri ona göre yapabilelim diye düşündüğümden yazımın konusunu acil meseleye ayırdım sonunda.

***

Başkan Trump, S-400 füzeleri konusunda Türkiye’ye kesinlikle yaptırım konulmasını istemiyor. Bu tavrını Cumhuriyetçi senatörlerle geçtiğimiz salı günü Beyaz Saray’da net biçimde ortaya koymuştu. Senatörler ise toplantıda buna ısrarla karşı çıkmışlardı ve yaptırım getirilmesinin yasa gereği olduğunu söyleyerek tavırlarında ısrarcı olmuşlardı.

O toplantı tarafların kendi tavırlarından taviz vermeden ve kesin bir sonuca bağlanamadan bitmişti.

***

Ancak şimdi ortaya çıkıyor ki, o toplantıda Başkan’ın danışmanlarının Başkan gibi düşünmediğini ve kendilerine daha yakın durmakta olduklarını gören senatörler Başkan üzerinde baskılarını artırmak için o danışmanlar ile birlikte çalışmaya başladılar. Özellikle Dışişleri Bakanı Pompeo’nun ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’un kendi tavırlarına çok daha yakın durmakta olduğunu gören Cumhuriyetçi senatörler, Başkan Trump üzerine baskılarını artırabilmek için bu danışmanlarla işbirliği içinde çalışıyorlar şu anda.

***

Bu arada Beyaz Saray’daki Türkiye zirvesinden dışlanmış olan Senato’nun Demokrat Partili senatörlerinin de Cumhuriyetçi senatörler ile aynı düşündükleri ve Başkan üzerinde baskı olsun diye o toplantıdan hemen önce 23 Temmuz tarihinde Başkan Trump’a bir mektup gönderip Türkiye konusunda yasaların gerektiğini yapmasını istedikleri de ortaya çıktı. O mektubun bir kopyası aşağıda gördüğünüz gibi.

***

Anlayacağınız Başkan Trump tüm Amerikan devlet yapısına karşı Türkiye konusunda tek başına direnmeye çalışıyor. Bu baskıya ne kadar, ne ölçüde direnebilecek bakalım göreceğiz bunu. Buradaki bağımsız kaynaklar bu aşamada Türkiye’nin Trump’a buradaki mücadelesinde elini güçlendirebilecek bazı manevralar yapmasının doğru olabileceğini söylediler. Bu açıdan Patriot füzeleri alım görüşmelerinin açılmış olmasını da iyi olduğunu düşünüyor bu çevreler.

***

Şimdi üzerindeki baskıya rağmen Trump’ın Türkiye konusunda zaman kazanmaya çalışacağı ve hem S-400’lerin tam anlamıyla devreye girmesi için vakit olduğunu hem de Patriot görüşmelerinin sürdüğünü ileri sürüp gereken vakti kazanmaya çalışabileceği de belirtiliyor. Başkan ayrıca üzerindeki baskıya dayanmasının imkansız olabileceği ileri bir tarihte eğer kaçınılmaz olduğu takdirde uygulayabileceği 12 olası yaptırımdan en hafif 5 tanesini seçmiş durumda. Ancak senatörler daha ağır yaptırımların uygulanması konusunda da çalışıyorlar.

***

Bütün bunlar gösteriyor ki Türk devletinin ileriki yıllarda Washington’da daha başarılı olabilmek için sadece Beyaz Saray’a bakmaktan çıkıp ABD Kongresi üzerinde de çalışması gerektiği görülüyor. Kongre ile Türkiye’nin arasındaki ilişki son birkaç yıl içinde adım adım bozuldu ve bizler de bu konuya yeterince ihtimam gösteremedik ve ayrıca büyükelçi rezidansının önünde Kürt göstericilerin dövülmesi gibi bir sosyal felaket de yaşanabildi. Bu olay Kongre içinde Türkiye yandaşı laf edebilecek son üyeleri de tamamen susturdu. Türkiye ilerisi için Kongre ile bozulmuş olan imajını düzeltmek için Washington’da bir an önce çalışmaya başlamak zorunda.