Rasyonel beklentiler

İyi bir ekonomi eğitimi ancak rasyonel beklentilerin iyi anlatılmasıyla verilebilir.

Ben bu dalda eğitildiğim yıllarda rasyonel beklentilerin formülasyonu, teorinin anlaşılması ve bunun matematikleştirilmesiyle yoğundu derslerimiz.

"Bireylerin nasıl bir gelecek bekledikleri bugünkü davranışlarını belirler" diyor bu teori basit olarak.

Bireylerin gelecek beklentisi nasılsa bunlar kolektif beklentiye dönüşüp bugünkü toplumu belirler.

İşlerin daha da kötüye gideceği beklentisi bugünü de dengesizleştirecek kötüye çekecek davranışlara yol açar.

Maalesef daha kötü bir gelecek beklentisi bugünün Türkiye’sinde rasyonel beklenti haline dönüşmüştür.

Bu beklentinin hakim olması bugünkü davranışlarımızı da belirliyor. Piyasaların da bireysel yaşamlarımızın da dengesizleşmesinin temelinde rasyonel beklentiler yatmaktadır.

Yarından umudunu kesenler bugünden de umutlarını kesiyorlar. Ekonominin bir türlü düzelmemesi, bazılarına intiharın geçerli opsiyon olarak gelmeye başlaması da bu yüzden.

Öyleyse bugünkü iktidarın başarılı olabilmesinin tek yolu topluma geleceğin daha güzel olacağı beklentisini sunmak, bunun rasyonel beklenti haline gelmesine çalışmak olmalı.

AK Parti iktidarının ilk yıllarındaki başarısı Türkiye’yi daha güzel bir geleceğin beklediği beklentisini yerleştirmesindedir. Yakın geçmişimizde Türkiye’de işlerin kötüye gittiği dönemlere bakın hepsinde rasyonel beklentinin geleceğin daha kötü olacağı yolunda olduğunu görebilirsiniz. Tersine yukarıya çıkış dönemlerinde ise daha güzel bir gelecek beklentisinin hakim olduğunu göreceksiniz. Bunun önemini bilen İmamoğlu sadece bu yüzden Türkiye’de önemli siyasi güç haline gelivermiştir.

Geleceğin daha kötü olacağı beklentisinin rasyonel beklenti olmasından emin olun kimse memnun değil. Hepimiz aslında umut ve coşku isteyen, neşelenmek isteyen insanlarız. Akdenizli yanımız bize kurtul bu ruh halinden deyip duruyor.

Ama bunun çıkış yolu işaretinin kimden ve nasıl geleceğini bilemiyoruz. Ve hep bekliyoruz..