Tiktok ve toplumsal çürüme

Çin kökenli olan ve Nisan 2020 itibariyle kullanıcı sayısı 800 milyona ulaşmış TikTok uygulamasında kullanıcılar günde ortalama 52 dakika geçiriyorlar.

Kullanıcılarının yüzde 90’ı birden fazla kullanıma açıyor gün içinde uygulamayı ve her açtığında uygulamada ortalama kalma süresi 5 dakikayı buluyor. Bunun kullanıcıların Snapchat ve Instasgram’da harcadıkları ortalama süreden fazla olduğu belirtiliyor.

*

Mutlaka biliyorsunuzdur ama yine de söyleyeyim bu uygulamada yüklenen en fazla 60 saniyelik kısa videolar bulunuyor. Hayatta hiçbir ciddi konu 60 saniyede anlatılamayacağından TikTok'kaki videolar da aslında ‘hiçbir şey’ diye adlandırılabilecek sudan, içi boş konular ile ilgili.

*

Uygulama ile ortaya çıkmış olan bazı skandalları duymuş olmalısınız. Cinsel sapık pedofillerin bu uygulamayı küçük yaştaki çocukların fotoğraflarına bakmak için veya kendi uygunsuz fotolarını yüklemek için kullandıkları bir ara ortaya çıktı. Şirket bu tür insanlara karşı duyarsız değil ve bir takım önleyici tedbirler alındı ama ne yapılırsa yapılsın bu tür insanları sapıklıkta kararlı oldukları takdirde tam engellemek mümkün değil.

*

Ayrıca genç insanlar bu medya aracılığıyla bulimiya gibi kendi sorunlarını hoş gösterecek ve başka gençlere örnek oluşturabilecek videolar da yayınladılar.

Tamam bu sorunlar var ve belki de daha sıkı içerik kontrolleriyle bu tür uygunsuz içerikler kontrol altına alınabilir. Bu aslında çok kolay bir şey değil çünkü Facebook da aynı şeyi yapacağını söylemesine rağmen bunu tam anlamıyla başaramıyor. Çünkü bu tür medyalara dünyanın her yerinden bir dakika içinde birçok video aynı anda yüklenebiliyor ve bunların hepsini bir anda yayılmadan kontrol edebilmek pek de mümkün değil.

Ancak kontrolü zor olsa da bu tür sorunlar üzerine istenirse bir şekilde gidilebilir. Yani teorik olsa da çözümü olan sorunlar bunlar.

Ancak benim burada değinmek istediğim başka vahim bir sorun var ortada ve o konuda ne yapılabileceği pek belli değil.

*

Aslında değinmek istediğim sorun sadece TikTok’a özgü de değil daha genel bir sorun ama TikTok bu sorunu vahim düzeye taşımış durumda.

Sosyal medya genç beyinleri her konuyu kısa düşünülmeleri gereken bir şeymiş gibi algılamaya bağımlı kılmaya başladı. Ve her konuyu alay edilecek ve üzerinde kısa düşünülecek konular gibi algılamaya alışan beyinler böyle kullanılmaya kullanılmaya durgunlaşmaya başlıyor. Ve bu durgun beyinler bir süre sonra bir toplumsal sorun haline gelmeye başlayabiliyor. Gençlerdeki bazı davranış bozuklukları, toplumsal örf ve adetlere uygunsuzluk gibi davranışlar ve hatta bazı ‘fenomen’ olmuş insanlarda son zamanlarda görülen başka insanlara uygunsuz ve kaba davranış biçimleri de bence Tik Tok gibi sosyal medya uygulamalarının gençleri her şeyle, değerlere sahip çıkmadan alay etme ve üzerinde hep az düşünme adetine bağımlı hale getirmeleri ile bağlantılıdır.

Fikir ve ifade özgürlüğüne her hangi bir kısıtlama getirilmesine karşıyım ama bu tür sosyal medya uygulamaları toplumsal yapının çürümesine yol açacaklar ise bir şekilde kontrol altına veya denetime alınmalıdırlar. Yoksa beyni durağanlaşmış ve her şey üzerinde kısa ve az düşünmeye alışmış olan genç kuşağın yakında devralacağı dünya bugünkünden çok daha berbat hale gelebilecek.