Tokat ve ahlak

Ahlak teorisi hayatın bize sunduğu alternatifler arasında doğru seçimler yapmaya çalışmamızı söyler hep.

Uzun yıllar sürecinde birçok filozof ahlak konusunda düşünmüştür.

Aristo etik üzerine düşünürken iyi insanın karşısına çıkan her olay hakkında o olayın gerektirdiği derin düşünme gereğini yerine getirip, olaya doğru ve adil bir tepki verebilmek için deneyimlerine ve yaşam pratiğinden gelen bilgeliğiyle düşündükten sonra kararını veren insan olacağını söylemiştir.

Antik Yunan'da bunu yapabilen insana 'magalopsychos' adı veriliyordu. Megalopsychos gerçekten ilk bakışta ürkütücü bir kavram gibi ama temelde iyi ruhlu insanı anlatıyordu bu. Aristo’nun yazılarının İngilizce çevirisinde bu kavram centilmen olarak verilmişti.

Bu kullanımda centilmenlik doğuştan sınıfına göre otomatik elde edilen bir durum değildi. Ancak centilmen hayatın büyük problemleri hakkında ahlaklı kararlar alabilmenin hayatın küçük, detay durumlarında dahi görgülü olmaktan geçtiğini, küçük önemsiz gibi görülen konularda görgülü olmadan büyük konular hakkında da ahlaklı karar alınamayacağını bilen insandı. Centilmenin ise ancak bunu başaran görgülü insana denilebileceğini söylüyor bu yaklaşım.

İnsan hayatının bir aşamasında hayata biraz kafa yormaz, görgü, etik ne demek düşünmez ve en azından biraz felsefe okumayı denemez ise Will Smith gibi centilmenliğin uzağında ve eğer Aristo’nun görüşü de kabul edilecekse sonuç itibariyle ahlaksız da olur.