Dünyanın en soğuk iki noktası: Kuzey Kutbu mu daha soğuk Güney Kutbu mu?
Dünyanın en soğuk noktaları denildiğinde akla ilk gelen yerler Kuzey ve Güney Kutbu'dur. Peki, bu iki zorlu doğa harikası arasında hangisi daha soğuk? Bilimsel veriler ve iklim koşulları bu sorunun cevabını belirlemede önemli bir rol oynuyor. İşte detaylar!
Kuzey Kutbu ve Güney Kutbu Dünya üzerindeki en soğuk yerlerdir. Ancak, bu bölgeler her ne kadar benzer görünse de, biri diğerinden çok daha soğuktur. İşte detaylar...
HANGİ KUTUP DAHA SOĞUK?
Hem Kuzey Kutbu hem de Güney Kutbu soğuktur çünkü gezegenin üst ve altındaki konumları güneşten doğrudan ışık almadıkları anlamına gelir. Her iki yerde de güneş, yaz mevsiminin ortasında bile her zaman ufukta alçakta kalır. Kışları ise güneş ufkun o kadar altında kalır ki, aylarca hiç görünmez.
GÜNEŞ IŞIĞINI GERİ YANSITIYORLAR
Buna ek olarak, kutuplardaki buz ve karın beyaz yüzeyleri yüksek oranda yansıtıcıdır. Bu, onlara ulaşan güneş ışığından gelen enerjinin çoğunun uzaya geri döndüğü ve bu yüzeylerin üzerindeki havayı nispeten serin tuttuğu anlamına gelir.
GÜNEY KUTBU DAHA SOĞUK KALIYOR
Woods Hole Oşinografi Enstitüsü'ne göre, bu faktörler her iki kutbu da düpedüz soğuk yapsa da, Güney Kutbu Kuzey Kutbu'ndan önemli ölçüde daha soğuk kalmaktadır. Kuzey Kutbu'nda yıllık ortalama sıcaklık kışın eksi eksi 40 santigrat derece, yazın ise 0 C. Buna karşılık, Güney Kutbu'nun ortalamaları çok daha soğuktur; yıllık ortalama sıcaklık kışın eksi eksi 60 C ve yazın eksi eksi 28,2 C.
KUZEY KUTBU VE ANTARKTİKA
Güney Kutbu'nun Kuzey Kutbu'ndan daha soğuk olmasının ana nedeni, aralarındaki temel farkta yatıyor. “New York'taki Columbia Üniversitesi Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi'nden kutup bilimci Robin Bell yaptığı açıklamada, “Kuzey Kutbu bir okyanus, Güney Kutbu ise bir kıta."
Kuzey Kutbu kara ile çevrili bir okyanustur. Antarktika ise okyanusla çevrili bir karadır. Su, karadan daha yavaş soğur ve ısınır, bu da daha az aşırı sıcaklığa neden olur.
Arktik Okyanusu buzla kaplı olduğunda bile, sularının nispeten ılık sıcaklığı oradaki iklim üzerinde ılımlaştırıcı bir etkiye sahiptir ve Arktik'in Antarktika'dan daha sıcak kalmasına yardımcı olur.
HANGİ KUTUPTA DAHA FAZLA BUZ VAR?
Hem Kuzey hem de Güney Kutbu'nda buz örtüsü yıl boyunca değişir; uzun ve karanlık kışlarda büyür ve parlak, giderek sıcaklaşan yazlarda erir. Hem Kuzey hem de Güney Kutbu'ndaki buz örtüsündeki bu değişimin çoğu okyanus üzerinde yüzen, büyüyen ve eriyen deniz buzundan kaynaklanmaktadır.
Kuzey Kutbu neredeyse tamamen kara ile çevrili olduğundan, burada oluşan deniz buzu Antarktika'daki deniz buzu kadar hareketli değildir. Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi'ne (NSIDC) göre, Arktik deniz buzu kütlelerinin birleşmesi daha olasıdır ve bu da Arktik deniz buzunu, yaklaşık 1 ila 2 m kalınlığında olan Antarktika deniz buzuna kıyasla yaklaşık 2 ila 3 m kalınlığında daha kalın hale getirir.
NSIDC, Arktik deniz buzunun ortalama olarak minimum 6,5 milyon km kare ve maksimum 15,6 milyon km kareye ulaştığını söyledi. Buna karşılık, Antarktika deniz buzu ortalama olarak 3,1 milyon km kare ile daha küçük bir minimum genişliğe ve 18,8 milyon km kare ile daha büyük bir maksimum genişliğe sahiptir.
BUZ KALINLIĞI BÜYÜK ORANDA AZALDI
Seattle'daki Washington Üniversitesi'nde kutup iklimi bilimcisi olan Cecilia Bitz, “Karadaki buzun hacmi ve kütlesi, kışınki miktarın bir kısmı olarak yazın çok az değişiyor çünkü hacim ve kütle çok büyük” dedi. Kutuplardaki buz miktarına ilişkin araştırmalar, Arktik yaz deniz buzunun hem kalınlığının hem de kapsamının son 30 yılda önemli ölçüde azaldığını ortaya koymuştur. Bu durum, ısınan Kuzey Kutbu'na ilişkin gözlemlerle tutarlıdır.
Kaynak: Live Science
