Petrol fiyatlarında ürküten tahminler
IEA'nın petrolde küresel arz fazlalığı ve düşük fiyatlara ilişkin açıklamalarının ardından Moody's de petrol fiyat tahminlerini aşağı yönlü revize etti, ABD ise petrol ihracatı yasağını kaldırmanın eşiğinde
FULYA ÖKTEM / HABERTURK.COM / EKONOMİ SERVİSİ
Avrupa'nın petrol göstergesi Brent tipi ham petrolün varil fiyatı dün 37 doların altına düşerek 24 Aralık 2008'den bu yanan görülen en düşük seviyeye geriledi. Bugün açılışta 37,89 dolar olan Brent fiyatı 38,95 dolara kadar yükseldi.
Batı Teksas (WTI) tipi ham petrol ise güne 36,31 dolardan başladı ve Avrupa seasında 37 dolar üzerine çıktı.
"KAZANÇLAR SINIRILI KALIR"
İkon Menkul analistleri petrol fiyatlarının diğer emtia piyasaları gibi Amerikan Merkez Bankası'ndan (Fed) gelecek faiz kararının yönlendirmesini beklediğini kaydetti. Analistler, petrol fiyatlarında Asya seansında kapanışa doğru başlayan gerilemenin yerini Avrupa'da seansın açılmasıyla kademeli yükselişe bıraktığını ancak oluşacak kazançların küresel arz fazlası sorunu ve azalan talebin gölgesinde sınırlı kalabileceğini belirtti.
MOODY'S PETROL FİYAT TAHMİNLERİNİ DÜŞÜRDÜ
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Investors Service, arz fazlasının uzun süre devam edeceği endişesi ile Batı Teksas (WTI) ve Brent tipi ham petroller için fiyat tahminlerini ciddi şekilde düşürdü.
Moody's, Avrupa'nın petrol göstergesi Brent için 2016 yılı ortalama fiyat tahminini 53 dolar/varilden 43 dolar/varile ve WTI için tahminini 48 dolar/varilden 40 dolar/varile indirdi.
Moody's raporunda İran'a yaptırımların kalkmasının 2016'da piyasaya ciddi bir arz girişine yol açacağına da dikkat çekti.
ENDİŞE KAYNAĞI ARZ FAZLALIĞI NE KADAR?
Şu anki rakamlara göre dünyada günlük 2 milyon varil petrol arzı fazlalığı var. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) 4 Aralık'ta Viyana'da yaptığı toplantıda petrol üretimine bir tavan getirmeyerek arz fazlalığının süreceği hatta artacağı endişelerinin de yükselmesine neden oldu.
OPEC'in petrol üretim hedefini günlük 31,5 milyon varil olarak belirlediği toplantıda yedi yıllık bir aradan sonra örgüte Endonezya'nın tekrar katıldığı açıklandı. 800 bin varil dolayında üretimi bulunan Endonezya, OPEC'in açıkladığı rakamlara dahil değil.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) petrolde arz fazlalığının 2016 yılında da devam edeceğini öngörüyor.
İRAN SAHNE ARKASINDA BEKLİYOR
Bunun yanında P5+1 ile yaptığı nükleer anlaşma sonucunda yaptırımların kalkmasına gün sayan İran da günlük üretimi artırmaya istekli olduğunun defalarca altını çizdi. İran Petrol Bakanı Zanganeh, kapasiteyi artırmak için kimsenin iznine ihtiyaçları olmadığını söyledi.
GÜNEY AMERİKA'DA PETROL 20 DOLAR SEVİYESİNDE
Arz fazlalığına ilişkin önlem alınması beklenen OPEC toplantısı öncesi Venezuela Petrol Bakanı fiyatların 20 Dolar seviyelerine ineceği uyarısında bulunarak üretimi kısma ve bir taban fiyat belirleme çağrısında bulunmuştu. OPEC kararı sonrası Venezula'da petrol fiyatları 27 dolar seviyelerine geriledi.
Uluslararası Enerji Ajansı geçtiğimiz ay OPEC üyesi ülkelerin yıllık gelirlerinin son beş yılda ortalama 1 trilyon dolardan 550 milyar dolara düştüğünü açıkladı. IEA'ya göre düşük fiyatlarının oluşturduğu baskı ile petrol yatırımları yüzde 20 azaldı. IEA Başkanı Dr. Fatih Birol, Ekim ayında yaptığı açıklamada yatırımlarda düşüşün gelecek yıl da devam etmesini beklediklerini söyledi. Birol, düşük fiyatların istikrarın sağlanması için çok güçlü bir yönlendirici olduğunu ancak petrol piyasasında başabaş seviyesinin ne zaman yeniden yakalanacağının hala belirsiz olduğunu söyledi.
ABD 40 YILLIK YASAĞI KALDIRMANIN EŞİĞİNDE
OPEC dışı önemli ülkelerden biri olan ABD'de petrol ihracatı yasağı bulunuyor. Petrol fiyatlarının düşüşüyle dünyadaki sondaj kuyusu sayısında önemli bir azalma oldu. Amerikalı sondaj şirketi Baker Hughes verilerine göre geçen yıl dünya çapında 3597 petrol ve doğalgaz kuyusu bulunurken 2015 Mart ayında bu sayı 2557 oldu. Kuzey Amerika'da yer alan sondaj kuyularının yüzde 42'si kapandı. Buna rağmen Amerikan petrol stoklarında kayda değer bir azalma olmadı. Ve ABD kongresi 40 yılın ardından dünyanın en büyük ekonomisindeki petrol ihraç yasağını kaldırmayı tartışıyor.
OPEC: DÜŞÜK PETROL FİYATLARI DEVAM ETMEYECEK
OPEC Genel Sekreteri Abdullan El Bedri, düşük petrol fiyatlarının kalıcı olmadığını, düşük faiz ortamının birkaç ay veya bir yıl içinde değişeceğine inandıklarını söyledi. Bedri, OPEC'in makul, adil petrol fiyatları arayışı içinde olduğunu belirtirken, ABD'nin petrol ihracatını serbest bırakmasının fiyatlara etki yapmasını beklemediğini belirtti.
Ancak IEA, Kasım ayında yayımladığı bir raporda OPEC'in fiyatları desteklemek için petrol üretimini kontrol altında tutma stratejisinden vazgeçmesinin düşük petrol fiyalarının uzun bir dönem devam etmesine yol açacağı uyarısında bulunmuştu.
RUSYA İÇİN NEDEN KÖTÜ HABER?
Önemli kuruluşların petrol fiyatları tahminlerini aşağı yönlü revize ettiği, arz fazlasının daha da artabileceği ve Çin'den Avrupa'ya küresel sanayideki yavaşlama endişelerinin arttığı ortamda ekonomisi petrole dayalı ülkelere ciddi tehdit altında. Bu ülkelerden biri de Rusya. Düşük petrol fiyatları gelirlerinin büyük kısmı petrol satışından gelen Rusya'yı vuracak.
ALB Menkul Değerler A.Ş. Araştırma Uzmanı Onur Altın; "Rusya Petrol Bakanı tarafından yapılan açıklamalarda Rusya'nın petrol fiyatlarının 50 ile 70 dolar arasında kalmasını beklediğini gördük. Rusya'nın bilançosu ağırlıklı olarak petrol fiyatlarına bağlı. 50 doların altında kalacak petrol fiyatları Rusya'nın gelirlerinde önemli ölçüde olumsuzluk yaratır" dedi.
