Ekonomide frenin ayak izleri kredi kartında görüldü
Yıllık reel artış hızı (enflasyondan arındırılmış) geçen yıl ağustos ayında yüzde 41'e tırmanan kredi kartı harcamalarında bu rakam son olarak sert çakıldı ve yüzde 15.3'e geriledi. Merkez Bankası rakamlarına göre haftalık kredi kartı harcamaları nominal olarak da son iki haftada 2.5 milyar lira azaldı ve 278,2 milyar liradan 275,8 milyar liraya indi. Kart harcamalarında artış hızı reel olarak geçen yıl mayısta yüzde 62 ile zirve yapmıştı. Bu yıl şubat ayında artış hızı yüzde 41 olurken o günden bu yana hızlı geriledi ve mart başında yüzde 31,8 düzeyini aldıktan sonra mayıs başında yarıya yarıya inerek sert bir düşüş gösterdi.
Yüzde 70'e çıkan enflasyonu düşürmek için Merkez Bankası politika faizini yüzde 8'den yüzde 50'ye çıkaran ekonomi yönetimi böylece tasarrufları artırıp talebi kısarak bu hedefine ulaşmak istiyor. Ancak Türkiye'de gelir adaletsizliği nedeniyle çalışanlar başta olmak üzere düşük gelirli ve yoksul kesimlerin talebi kesilirken varlıklıların geliri, bozulan ekonomik dengeler nedeniyle her geçen gün artıyor. Artan gelir de başta cep telefonu, otomobil, beyaz eşya ve lüks tüketim maddeleri olmak üzere ithal ürün talebini istendiği oranda durduramıyor. Nitekim açıklanan son rakamlara göre mart ayında dış ticaret açığı yaşanan ağır ekonomik koşullara rağmen 5.2 milyar dolar cari açık da aylık 4.5 ve yıllık 31,2 milyar dolar oldu. Bu rakamlar enflasyonu körükleyen ithal tüketimin devam ettiğinin göstergesi.
REEL GELİR SÜREKLİ DÜŞÜNCE KARTIN DİRENCİ KIRILDI
Enflasyon açısından önemli bir köşe başı da kredi kartları. Tüketimi sürekli körükleyen kredi kartlarında uzun süre düşük giden alışveriş ve gecikme faizi bu iştahı daha da artırdı. Ancak şu anda aylık yüzde 4.25 olan kredi kartı faizi ve yüzde 4.55 olan gecikme faizi bu durumu biraz olsun tersine çevirdi. Diğer yandan seçim öncesi kurdaki artış beklentileri nedeniyle fiyatların artacağını düşünen vatandaşın harcamalarını öne çekmesi davranışları kart rakamlarını coşturdu. Ancak artan faiz ve enflasyon nedeniyle sürekli düşen reel alım gücü nedeniyle artık bu kompozisyon bozulmaya başladı. Kredi kartlarında harcama önce reel olarak ardından son üç haftada nominal olarak düşmeye başladı. Böylece ekonomi yönetiminin ekonomiyi soğutma amaçlı talebi frenleme girişiminin ilk adımları da kartlarda görülmeye başlandı.
DAHA İKİ AY ÖNCE YÜZDE 41'Dİ
Şimdi rakamlara bakalım. Yıllık reel artış hızı (enflasyondan arındırılmış) geçen yıl ağustos ayında yüzde 41'e tırmanan kredi kartı harcamalarında bu rakam son olarak yüzde 15.3'e geriledi. Merkez Bankası rakamlarına göre haftalık kredi kartı harcamaları da nominal olarak da son iki haftada 2.5 milyar lira azaldı ve 278,2 milyar liradan 275,8 milyar liraya indi. Kart harcamalarında artış hızı reel olarak geçen yıl mayısta yüzde 62 ile zirve yapmıştı. Bu yıl şubat ayında artış hızı yüzde 41 olurken o günden bu yana hızlı geriledi ve mart başında 31,8 düzeyini aldıktan sonra mayıs başında yarıya yarıya inerek sert bir düşüş gösterdi.
İNTERNET ALIŞVERİŞİ YÜZDE 9 DÜŞTÜ
Merkez Bankası rakamlarının ayrıntılarına bakıldığında son üç haftada vatandaşın harcamalarının en çok düştüğü alanlar yüzde 11 ile hizmet sektörleri, yüzde 10 ile araç kiralama, yüzde 8.7 ile internet üzerinden yapılan harcamalar ve yüzde 7.5 düşüşle kırtasiye oldu.
