II. Mahmud dönemi genel özellikleri ve önemli olayları
Otuzuncu Osmanlı padişahı olan II. Mahmud, IV. Mustafa'nın tahttan indirilmesi üzerine tahta çıkmış ve 1808 ile 1839 yılları arasında hüküm sürmüştür. Siyasi tarih açısından en bunalımlı dönemlerin bir tanesi olarak değerlendirilen, Balkan coğrafyasından milliyetçilik akımın da etkisiyle isyanların baş gösterdiği ve Rusya ile büyük bir savaşın yaşandığı II. Mahmud dönemi genel özellikleri ve önemli olayları nelerdir? II. Mahmud dönemi siyasi olayları ve gelişmeleri hangileridir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Yaşanan siyasi gelişmeler dışında, gerçekleştirilen ıslahatlar açısından da II. Mahmud dönemi, Osmanlı tarihinde mühim bir yer tutmaktadır. Askeri, idari ve eğitim alanında bir dizi reformun hayata geçirildiği II. Mahmud dönemi savaşları ve yenilikleri nelerdir? İşte, tüm detaylar…
II. Mahmud Dönemi Genel Özellikleri
1808 yılında başlayan II. Mahmud döneminin ilk önemli olayı ayanlar ile Osmanlı Devleti arasında Sened-i İttifak’ın imzalanmasıdır. Devlet otoritesini yeniden güçlendirme niyetinde olan II. Mahmud 1808 yılında ayanlar ile bu belgeyi imzalamıştır. Buna göre padişahın ayanlara karşı yetkileri sınırlandırılırken; ayanlar da hükümdara bağlı kalacaklarına söz vermişlerdir.
1806 ile 1812 yılında devam eden Osmanlı – Rus Savaşı da bu dönemde imzalanan Bükreş Antlaşması ile sona ermiştir. Hem savaşın Rusya üstünlüğü ile sonuçlanması hem de Balkanlar’da Sırpların ayaklanması neticesinde imzalanan bu antlaşma ile Sırplara iç içlerinde serbestlik verilmiştir.
1820 ile 1821 yıllarında başlayan Yunan İsyanı da II. Mahmud döneminin önemli olayları arasında yer almaktadır. Her ne kadar bu iki isyan Osmanlı Devleti tarafından bastırılmış olsa da 1828 – 1829 Osmanlı -Rus Savaşı sonunda imzalanan Edirne Antlaşması ile Yunanistan bağımsızlığını kazanmıştır.
Siyasi açıdan 31 yıl boyunca çok bunalımlı zamanların yaşandığı II. Mahmud döneminde, Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa isyanı yaşanmış, Rusya ile imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşması işe boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır.
II. Mahmud Dönemi Önemli Olayları
1808’de başlayarak 1839 yılına kadar devam eden II. Mahmud dönemi siyasi olayları ve gelişmeleri şu şekildedir:
1808 yılında Osmanlı Devleti ile ayanlar arasında Sened-i İttifak imzalanmıştır. Padişahın yetkilerini kısıtlayan bir özelliği olması sebebiyle bu belge anayasal özellikler taşımaktadır.
Sırp ve Yunan İsyanları ortaya çıkmıştır.
1806 – 1812 Osmanlı Rus Savaşı, Bükreş Antlaşması ile sona ermiş ve Sırplar iç işlerinde serbest kalmışlardır.
1821’de başlayan Mora İsyanının, Osmanlılar tarafından bastırılması üzerine, 1827 yılında Navarin’de Osmanlı donanması yakılmıştır.
1828 – 1829 Osmanlı – Rus Savaşı sonucunda Edirne Antlaşması imzalanmış ve Yunanistan bağımsız olmuştur.
1831 yılında Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa isyan etmiş ve 1833’de taraflar arasında Kütahya Antlaşması imzalanmıştır.
1833 yılında Rusya ile Hünkâr İskelesi Antlaşması imzalanmıştır. Kavalalı’nın yeni bir saldırısına karşılık olarak Rusya ile imzalanan bu antlaşma ile Boğazlar Sorunu ortaya çıkmıştır.
II. Mahmud Dönemi Savaşları
1806 – 1812 Osmanlı - Rus Savaşları
1812 yılında imzalanan Bükreş Antlaşması ile sona ermiştir. Buna göre Sırplar iç işlerinde bağımsız olmuş ve Tuna Nehri, Osmanlılar ile Rusya arasında sınır kabul edilmiştir.
1828 – 1829 Osmanlı - Rus Savaşı
Osmanlılar tarafından boğazların tüm devletlere kapatılması sonucu yaşanan bu savaş 1829 Edirne Antlaşması ile sona ermiş ve bu antlaşma ile Yunanistan bağımsızlığını kazanmıştır.
II. Mahmud Dönemi Yenilikleri
Divan-ı Hümayun kaldırılmış yerine Heyet-i Vükela (Bakanlar Kurulu) getirilmiştir.
Tımar sistemine son vermiştir.
Müsadere sistemi kaldırılmıştır.
İlk kez nüfus sayımı yapılmıştır.
Yeniçeri Ocağı kaldırılmış ve yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediyye kurulmuştur.
Takvim-i Vekay-i adından ilk resmî gazete çıkartılmıştır.
Memurlara yerli malı giyme zorunluluğu getirilmiştir.
Posta teşkilatı kurulmuştur.
Salgınları engellemek amacıyla karantina yöntemi uygulanmaya başlanmıştır.
Pasaport uygulaması başlatılmıştır.
