İstanbul'un tarihi şehir efsaneleri! Haliç'ten, İstanbul Boğazı'na...
Tarih boyunca dünyanın en gözde şehirlerinden birisi olan İstanbul, var olduğu zamandan beri birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Bu kadar medeniyeti bir arada barındırmış olan İstanbul hakkında vakti zamanında türlü efsaneler ortaya çıktı ve günümüze kadar ulaştı. İşte, İstanbul'a dair en ünlü şehir efsaneleri...
İSTANBUL BOĞAZI'NIN OLUŞUMUNA DAİR MİTOLOJİK EFSANE
İstanbul Boğazı olarak bilinen Bosphorus efsanesi Yunan mitolojisine dayanıyor. Bazı mitlere göre Poseidon’un oğlu olarak bilinen Kral Byzas Yunanistan’ın Megara kentinde yaşamış ve anlaşmazlıklardan dolayı Yunan yarım adasını terk eder. Kral Byzas yeni şehrini kurmak için Delfi tapınağının kâhinine danışır kâhin “Körler ülkesinin karşısına ”der.
Byzas halkıyla beraber İstanbul, Khalkedon’a yani bugünkü Kadıköy’e gelir. Kral Byzas Kadıköy’den Sarayburnu’nun konumunu fark eder ve büyülenir. "Körler ülkesi burası olmalı" der. "Bu kadar iyi bir konum varken buraya şehir kuranlar ancak kör olabilirler" diyerek Sarayburnu'na geçer. Böylece dünyanın en eski kentlerinden birisinin temeli atılmış olur.
Kral Byzas’ın soyu Yunan mitolojisinde tanrı ve tanrıçalara dayanır. Nehirler tanrısı İnahor’un kızı olan İo, Byzas’ın anneannesi ve Hera tapınağının rahibesidir.
İo efsaneye göre tanrıların kralı olan Zeus ile aşk yaşar. Zeus ve İo bir gün beraberken, Zeus’un asıl eşi Hera durumu fark eder. Hera, İo’yu boynuzlu bir ineğe çevirir. Hera, daha sonra İo’nun başına bir sinek musallat eder ve İstanbul Boğazı'nın Bosphorus hikayesi tam bu noktada başlar.
Yine efsaneye göre İo sinekten kurtulmaya çalışırken dağları, ovaları ve kıtaları aşar ancak bir türlü kurtulamaz. Bir gün bir vadiye denk gelir bu vadi İstanbul Boğazı’dır. İo vadiyi tam geçerken sular dolar ve İstanbul Boğazı oluşur.
Boğaz'ın adının oluşmasına şöyle derler; Greeekçe “boos” inek, “foros” ise geçit demektir. Eski Yunancada inek geçidi Bosphorosus demektir. İstanbul Boğazı da İngilizcede Bosphorus olarak benzer bir şekilde ifade edilir.
HALİÇ'E NEDEN ALTIN BOYNUZ (GOLDEN HORN) DENİR?
Haliç’e Golden Horn denmesi de aslında yine bu efsane ile bağlantılıdır. Fakat Golden Horn ile ilgili benzer olan birkaç efsane daha vardır.
İlk rivayete göre İo sinekten kaçarken başını sürekli sağa sola sallar. Boynuzunu oradan oraya vuran İo toprağı birbirinden ayırır ve derin yarıklar oluşturur. Bu yarıklardan birisi de Haliç’tir. Boynuzu altın renkli olduğu için Haliç’e Golden Horn (Altın Boynuz) denmiştir.
Diğer bir efsaneye göre İo kıyıya çıkınca bir kız çocuk dünya getirir ve adına Keroessa der. Bu isim zamanla kısalır “keros” olarak kalır. “Keros” boynuz anlamına gelir.
HALİÇ'İN ALTINDA ALTIN OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYORDU
Eski İstanbul’da Roma İmparatorluğu zamanında Boğaz'dan geçen altın yüklü gemilerin Haliç’te battığı efsaneler arasında yer alır. İsmin buradan da gelmiş olabileceğine dair söylentiler bulunur. Define avcıları pek çok kez Haliç sularında altın aramış ve hatta bulanlar da olmuştur.
Bir dönem oldukça kirli olan Haliç, çok kötü kokuyordu. Haliç civarındaki fabrikalar ve atıklar nedeniyle kokusuna dayanılmadığı için Japonlar Haliç'i temizleyeceklerini ancak dibindeki altınları alacaklarını söyledikleri rivayet edilir. Bu durumu Türkiye kabul etmemiş ve Haliç'i kendi temizlemiş elbette içerisinden altın çıkmamış.
ÇEMBERLİTAŞ'TAKİ KADEH
Rivayete göre Çemberlitaş'ın altında Hz. İsa'nın son kez kullandığı kadeh bulunuyor ve bin havari tarafından korunuyor. Bu kadehten bir şey içenin ölümsüz olduğuna inanılıyor.
Bizans İmparatoru Helena'nın Kudüs ziyaretinde Hz. İsa'nın birçok eşyasıyla birlikte kadehi de İstanbul'a getiriliyor ve korunması için 3. Konstantinos adına Çembertaş'ta dikilen sütunun altına yaptırdığı odada saklandığı söyleniyor.
İSTANBUL'DAKİ YILANLI SÜTUN
Sultanahmet Meydanı'nında yer alan yılan heykeli, Yunanistan'dan İstanbul'a getirilmiştir. Heykel o dönem adı Hipodrom Meydanı olan yere yerleştirildi. Yılanlı sütun rivayetlerde Konstantinopolis'i yılanlardan sürüngenlerden koruyan bir tılsımdır.
Uzun zamanlar boyunca İstanbul'u korumuş ve kollamış olan Yılanlı Sütun padişahlardan birinin sakarlığı nedeniyle kırılmış ve rivayete göre o gün İstanbul'u yılanlar basmıştır.
