Dövizi frenlemek için 181.5 milyar lira harcamışız
Hızla yükselen dövizi frenlemek için ilk kez 22 Aralık 2021'de başlayan Kur Korumalı Mevduat'ın (KKM) Türkiye'ye toplam maliyeti ortaya çıktı. KKM'nin hem Hazine hem Merkez Bankası'na maliyeti var. 2022'de KKM'nin Hazine'ye maliyeti 92,5 milyar TL olarak açıklanmıştı. Merkez Bankası'nın Yıllık Raporu'na göre KKM'nin bankaya maliyeti ise yaklaşık 89 milyar lira oldu. Böylece kuru frenlemek için getirilen düzenlemenin kamuya yıllık maliyeti toplamda yaklaşık 181,5 milyar TL olarak hesaplandı. 2022'de banka üst yönetimine yaklaşık 23 milyon lira ücret ödendi. Banka geçen yıl 72 milyar lira kâr etti.
Kamuya maliyeti sık sık tartışmalara konu olan Kur Korumalı Mevduat'ın (KKM) 2022'de devlete toplam maliyeti ortaya çıktı. Hızla yükselen dövizi frenlemek için ilk kez 22 Aralık 2021'de başlayan Kur Korumalı Mevduat (KKM) hem Hazine hem Merkez Bankası'na maliyeti var. Döviz hesabından TL mevduatına dönenler için Merkez Bankası korumalı mevduat hesabı devreye girerken geri kalanlar Hazine ve Maliye Bakanlığı kurallarına bağlı.
DİĞER KALEMİ 89 MİLYAR LİRA
2022’de KKM’nin Hazine'ye maliyeti 92,5 milyar TL olarak açıklamıştı. Merkez Bankası'nın Yıllık Raporu'na göre KKM'nin bankaya maliyet ise yaklaşık 89 milyar lira oldu. Bankanın açıklanan kâr zarar tablosunda 2022'de bankanın net faiz geliri 166 milyar, faiz gideri ise 26,8 milyar lira olurken net komisyon ve hizmet geliri ise 18.5 milyar lira olarak açıklandı.
89 MİLYAR LİRALIK DİĞER KALEMİ
Bankanın net faiz dışı gideri 64.8 milyar lira olarak tabloya yansırken faiz dışı gelir 61,8 gider ise 126 milyar lira oldu. Faiz dışı gider içinde en büyük kalemi oluşturan diğer kaleminde 89 milyar liralık gider dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl bu kalem 8.6 milyar TL seviyesindeydi. Merkez'in raporunda söz konusu astronomik artışın nedenine ilişkin bir açıklama yer almazken bu tutarın çok büyük oranda KKM maliyeti olduğu değerlendirildi.
TOPLAM 181.5 MİLYAR LİRA
Böylece kuru frenlemek için getirilen düzenlemenin kamuya yıllık maliyeti toplamda yaklaşık 181,5 milyar TL olarak hesaplandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) 10 Mart haftasında Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarının toplamını 1 trilyon 603 milyar 417 milyon liraya ulaşarak yeni zirvesini gördüğünü açıklamıştı. KKM'de 1 haftada 26 milyar 227 milyon liralık artış yaşanırken, son veriyle beraber 9 hafta üst üste yükseliş kaydedilmiş oldu. Bu 9 haftada KKM hesaplarındaki artış 233 milyar 408 milyon lira oldu.
ÜST YÖNETİME 22.9 MİLYON LİRA ÜCRET
Faaliyet raporuna göre Merkez Bankası Başkanı ile Banka Meclisi, PPK, Denetleme Kurulu ve Yönetim Komitesi üyelerinden oluşan TCMB üst yönetimine 2022 yılında brüt ücret olarak toplam 22.898.133,34 Türk lirası ödendi. Raporda 1211 sayılı TCMB Kanunu’nun 19, 22/A, 24 ve 33. maddeleri gereğince; Başkan ve Başkan Yardımcılarının aylık ücretleriyle temsil ödenekleri, Banka Meclisi üyeleri ve PPK üyesinin aylıkları ile tazminatları ve Denetleme Kurulu üyelerinin ücretleri, Cumhurbaşkanı tarafından tespit edildiği vurgulandı.
BANKNOTUN YARISINDAN FAZLASI 200 LİRA
Rapora göre Türkiye'de 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla tedavülde 3,5 milyar adet banknot bulunuyor. 2022 yıl sonu itibarıyla emisyon hacminin kupür dağılımında, adet olarak en yüksek paya sahip olan kupürler sırasıyla 100 ve 200 Türk lirası oldu. Adet olarak en yüksek paya sahip iki kupürün (100 ve 200 Türk lirasının) toplam içindeki payı yüzde 60,4. Tutar olarak da en yüksek paya sahip iki kupür olan 200 ve 100 Türk lirası banknotların toplam içindeki payları sırasıyla yüzde 56,6 ve yüzde 34,4 olarak açıklandı. Banknotların toplam değeri ise 341 milyar lira düzeyinde.
