NATO'dan Ukrayna için dev fon tasarısı ve 'Trump'a karşı önlem' planı

NATO dışişleri bakanları bugün bir araya gelerek Ukrayna'ya askeri desteğin nasıl uzun vadeli bir temele oturtulacağını görüşecek. 100 milyar avroluk beş yıllık bir fon önerisi ve Kiev'e yardımı "Trump'a karlı korumalı" hale getirmenin bir yolu olarak görülen bir plan da buna dahil.

ABD Başkan adayı Donald Trump'ın Rusya-Ukrayna Savaşı'ndaki politikasının Başkan Biden'dan çok farklı olduğu biliniyor. Trump Ocak ayında yaptığı bir konuşmada, seçilmesi halinde savaşı "24 saat içinde" sona erdirme vaadinde bulunmuştu.

Macaristan Başbakanı Orban da Trump'la ilgili, "Seçilirse Ukrayna'ya bir kuruş para vermeyecek" demişti.

Diplomatlar, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in önerilerinin NATO'ya, Ukrayna'ya silah, mühimmat ve ekipman tedarikinin koordinasyonunda daha doğrudan bir rol vereceğini söylüyor.

Planlar, NATO'nun kuruluşunun 75. yıldönümünü kutlamak ve Temmuz ayında Washington'da yapılacak ittifak liderleri zirvesine hazırlık yapmak üzere Brüksel'de yapılacak iki günlük toplantıda ele alınacak.

Stoltenberg: Ukrayna'nın ihtiyaçları acil

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, toplantı öncesinde basına yaptığı açıklamada, "NATO tek bir ciddi taahhüt üzerine kurulmuştur, bu da bir müttefike yapılan saldırı, tüm müttefiklere yapılmış demektir. Bu temelden yola çıkarak tarihin en güçlü ve başarılı ittifakını kurduk. Geçen 75 yılda NATO'nun açık kapısı demokrasinin Avrupa çapında yayılmasına yardımcı oldu." ifadesini kullandı.

Stoltenberg, Ukrayna'daki duruma değinerek, "Ukrayna'nın acil ihtiyaçları var. Destek sağlamadaki herhangi bir gecikmenin savaş alanında sonuçları olacaktır. Bu nedenle desteğimizin dinamiklerini değiştirmemiz gerekiyor." diye konuştu.

Bu nedenle bakanların Ukrayna'ya askeri desteği güvenilir ve öngörülebilir hale getirmeyi ele alacaklarını belirten Stoltenberg, "Desteğimizi sürdürmek için çok yıllı bir mali taahhüdü de tartışacağız. Bu toplantı Washington Zirvesi'ne hazırlanırken, bu konularda fikir birliğine varılması için zemin hazırlayacak." değerlendirmesini yaptı.

Dev fonla ilgili açıklama

Stoltenberg, müttefiklere 100 milyar dolarlık Ukrayna fonu oluşturulmasını teklif edeceği yönündeki haberlerle ilgili yorum yapmayacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Teklifin ayrıntılarına girmeyeceğim. Desteği daha sağlam, daha öngörülebilir hale getirmek amacıyla NATO çerçevesinde desteğimizi kurumsallaştırmanın yollarını tartışıyoruz. Bugün ve yarın yapılacak toplantıda nihai karar alınmayacak. Umarız fikir birliğine doğru ilerleyeceğiz ve ardından zirveye kadar bir anlaşmaya varacağız."

Bu teklifin Donald Trump'ın ABD'de başkan seçilmesi olasılığına karşı önlem olup olmadığı sorusuna Stoltenberg, "Bu teklifi tartışmamızın nedeni, savaş alanındaki durumu görmemizdir. Ukrayna'da durumun ne kadar zorlu olduğunu görüyoruz. Bu nedenle NATO müttefiklerinin yaptığı her şeyi memnuniyetle karşılıyoruz. Aynı zamanda daha fazlasını yapmamız gerektiğini de görüyoruz. Ukraynalıların daha fazla desteğe ihtiyaçları var ama aynı zamanda daha öngörülebilir ve uzun vadeli desteğe de ihtiyaçları var." yanıtını verdi.

Stoltenberg, ABD Kongresinin Ukrayna'ya destek üzerinde bir an önce anlaşmaya varmasını beklediğini vurgulayarak, bunun ABD'nin çıkarına olacağının altını çizdi.

NATO ve ABD'den Ukrayna'ya yardım geçmişi

Almanya merkezli Kiel Enstitüsü verilerine göre ABD, Ukrayna'ya en fazla askeri yardımda bulunan ülke ve 15 Ocak itibarıyla 42,2 milyar avroluk yardım taahhüdünde bulundu.

Almanya aynı dönemde 17,7 milyar avroluk taahhütle ikinci sırada yer alırken, onu 9,1 milyar avro askeri yardım sağlayan Birleşik Krallık takip ediyor.

Başkan Biden'ın, Ukrayna için 60 milyar doları içeren 95 milyar dolarlık ABD yardım paketi ise hala ABD Temsilciler Meclisi'ne takılmış durumda.