Mobbing'in farkında mısın?

Atilla'nın anlattıklarını yarın okuyacaksınız.

Dört yanı mamur bir mobbing hikayesi.

Uzay şirketinde bile böyle bir ayrımcılık yaşanıyorsa, ülkenin geri kalanındaki işyerlerinin halini siz düşünün.

ONU 100 METREDEN TANIMALISINIZ

Mobbing, Türkiye’de -özellikle hukuki olarak- halen yeterince tanınmıyor.

Oysa çok, çok önemli!

Size yapıldığında anlamak, kendinizi nasıl koruyacağınızı, hakkınızı nasıl arayacağınızı bilmek için onu 100 metreden tanımalısınız.

O yüzden Atilla’dan önce, mobbingle iyice bir tanışalım.

Türkçesi için “yıldırma” diyorlar. Aslında kelimenin anlatmak istediği şey: iş yerindeki duygusal taciz. Psikolojik şiddet, dışlama, aşağılama, rahatsız etme, çalışma motivasyonunu, özgüvenini kırma ve mutsuz etme.

Mobbing kavramı ilk kez 1984’de İsveç’de “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu bir rapor kapsamında Prof. Heinz Leymann tarafından kullanıldı.

Leymann onu şöyle tanımladı:“Mobbing, duygusal bir saldırıdır. Bir veya birkaç kişi tarafından diğer bir kişiye yönelik olarak düşmanca ve ahlak dışı yöntemlerle sistematik bir biçimde uygulanan psikolojik bir terördür.”

MOBBİNG'İN SONUÇLARI

Sonuçta mobbing kişiyi yaralar, hem de ruhundan.

Hastalandırır ve tedavi edilmezse ağır sonuçları olur.

Maruz kalan kişiyi güçsüzleştirir; dayanma gücünü yok eder. İstifaya zorlanma ya da işten çıkarılmayla sonuçlanacağını tahmin edebilirsiniz ama bu kadarla kalmaz. Bazen kişiyi depresyona ve hatta intihara kadar sürükler.

Mobbing’i uygulayanın kendi davranışlarının etkisini anlamaması ve inkar etmesi ise yine mobbing kavramının tanımı içinde vardır. Mobbing’e maruz kalan ise, kendi sonunu kendi getirmiş, beceriksiz ve yetersiz biri olarak gösterilir.

Bu kavram, 1993’te İsveç’te çıkarılan ‘İşyerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi’ adlı kanunla,dünyada ilk kez yasaya da girdi.

Ancak 2014 Türkiyesi, 1993 İsveçini yakalayabilmiş değil.

O yüzden hukuki olarak, bu konuda açılan tekil davalar çok önemli.

Aslında Başbakan Erdoğan, işyerindeki psikolojik tacizin önlenmesi için genelge hazırlamıştı. Bu genelge Mart 2011’de 27879 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Erdoğan, Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör işyerlerinde gerçekleşen psikolojik tacizin, çalışanların itibarını ve onurunu zedelediğini, verimliliğini azalttığını ve sağlıklarını kaybetmesine neden olarak çalışma hayatını olumsuz etkilediğini söylemişti.

''Kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi, gerek iş sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemlidir.''

Bu genelgeyle beraber şöyle tedbirler de alınmıştı:

1. İşyerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işverenin sorumluluğunda olup işverenler çalışanların tacize maruz kalmamaları için gerekli bütün önlemleri alacaktır.

2. Bütün çalışanlar psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranışlardan uzak duracaklardır.

3. Toplu iş sözleşmelerine, işyerinde psikolojik taciz vakalarının yaşanmaması için önleyici nitelikte hükümler konulmasına özen gösterilecektir.

4. Psikolojik tacizle mücadeleyi güçlendirmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi, ALO 170 üzerinden psikologlar vasıtasıyla çalışanlara yardım ve destek sağlanacaktır.

5. Çalışanların uğradığı psikolojik taciz olaylarını izlemek, değerlendirmek ve önleyici politikalar üretmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde, Devlet Personel Başkanlığı, sivil toplum kuruluşları ve ilgili tarafların katılımıyla 'Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu' kurulacaktır.

6. Denetim elemanları, psikolojik taciz şikayetlerini titizlikle inceleyip en kısa sürede sonuçlandıracaktır.

7. Psikolojik taciz iddialarıyla ilgili yürütülen iş ve işlemlerde kişilerin özel yaşamlarının korunmasına azami özen gösterilecektir.

8. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve sosyal taraflar, işyerlerinde psikolojik tacize yönelik farkındalık yaratmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme toplantıları ile seminerler düzenleyeceklerdir.''

KURBAN OLMAYIN! ALO 170'İ ARAYIN

Başbakanlığın böyle bir genelge yayımlamaya ihtiyaç duymasının nedeni Türkiye’de iş yerlerinde yaşanan yoğun mobbing… İdare, bu kavramın yasaya girmesini beklemeden yani zaman kaybetmeden bu genelgeyi çıkartmıştı.

Bu düzenleme, hukuk dışında kalan 'mobbing'in hukuk içine çekilmesini sağladı.

Kişilere haklarını nasıl arayacakları konusunda yol gösterdi.

“ALO 170! Ben mobbing’e maruz kalıyorum” demek için bir hat açtı.

Ancak yeterli olmadı.

Mahkemelerin yasaları nasıl yorumladığı halen en önemli konu. İş Yasası’na henüz giremedi ama 1 Temmuz 2012'den beri Borçlar Yasası’nın 417. maddesinde var ve yavaş yavaş Yargıtay’ın kararlarına da konu oluyor.

Meclisten, bu genelgenin idarenin 2011’deki takdiri olarak kalmaması için çalışma yapmasını, yargı uygulamasına da doğrudan yansıması için çaba göstermesini bekleyen çok kişi var.

O kişilerden biri Veli Kaan Atilla.

Başından geçenleri yarın HABERTURK.COM’da okuyun.

Ve iş yerinizde size korkunç davranan birileri varsa, kendinizi asla üzmeyin.

ALO 170’e, bir “Alo” deyin.