SWIFT yaptırımı çıkmadı! ABD, İngiltere ve AB o silahı kullanmadı
Ukrayna'da işgal harekatı başlatan Rusya'ya dönük ekonomik yaptırımlarını masaya koyan ABD, İngiltere ve Avrupa ülkelerinin elindeki en büyük koz uluslararası para transferi sistemi SWIFT olarak görülüyordu. Şimdilik böyle bir karar çıkmadı. Öyle ki ABD Başkanı Joe Biden, son açıkladığı yaptırımların SWIFT'den daha kalıcı hasar bırakacağını ifade ederken Rusya'nın ticaretinde dolar, pound, Euro, Yen, kullanmasının önüne geçileceğini ifade etti. Basın toplantısında bu kararın neden almadıklarına dönük peş peşe gelen sorulara ise Biden ısrarla "SWIFT'ten daha sert önlemler aldık. Bunu göreceksiniz" şeklinde yanıt verdi
Ukrayna lideri başta olmak üzere kimi ülkeler SWIFT yasağı getirilmesini talep ederken bu yaptırıma en çok doğalgaz ödemeleri olan Almanya karşı çıkıyordu.
İHRACATINDA SON DURUM NE?
Rusya’nın toplam ihracatı 422 milyar doları bulurken 10 milyar dolar üzerinde 13 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. Rusya, ABD’den 13 milyar dolar ithalat yapıyorken karşılığında 30 milyar dolarlık ihracat yapıyor. Rusya en büyük ihracatı 51 milyar dolar ile Çin’e yapıyor.
Türkiye’nin 2021 yılında 32.5 milyar dolarlık dış ticaret hacmi var Rusya'yla. Bunun 5.5 milyar doları ihracat şeklinde. 27.5 milyar doları ise ithalat şeklinde.
Rusya, uluslararası para transfer sistemi SWIFT’e 1989 yılından beri üye. Üstelik bu özel organizasyonun yönetim kurulunda. Ve günlük 42 milyonu bulan para transferleri işlemlerinin ortalama yüzde 1.5’ini de Rus bankaları gerçekleştiriyor.
Üstelik 2014’deki Rusya Ukrayna krizi öncesinde Rusya, SWIFT sistemi kullanıcısı banka sayısı açısından ABD’den sonra ikinci sırada yer alıyordu.
KENDİ SİSTEMİNİ GELİŞTİRİYOR?
O dönem İngiltere, Ağustos 2014’de Ukrayna krizi nedeni ile Rusya’ya yönelik yaptırım olarak SWIFT sisteminden çıkarılmasını önermiş, Avrupa Birliği ülkeleri bu öneriye destek vermemişti. Zira bunun en büyük sebebi gaz ticareti ve finansmanıydı. Rus bankacılık piyasasını tümüyle izole etmek gibi bir karar çıkartırlarsa, bu durumda dış ticaret nasıl etkilenecek? İlk akla gelen soru
Rus şirketlerinin Avrupa bankalarına 150 milyar doları bulan borçları var, onları nasıl ödeyecekler? Daha büyük problem ise gaz ticareti. Rusya doğalgaz parasını ödemeyen Avrupa’ya doğal gaz satacak mı?
SWIFT sisteminden çıkarılma riski nedeniyle Rusya, 2014'te SPFS'yi (Mali Mesajlaşma Sistemi) geliştirmeye başlamış, Aralık 2017'de kullanıma açmıştı. Ve Rusya bu sistemi Türkiye ile dış ticaretinin para transferi için test etmeye başlamıştı. 2016 yılında bazı Rus bankalarının ABD’li Visa ve Mastercard tarafından sistem dışına çıkarılması üzerine de Rusya kartlı ödeme sistemlerini geliştirdi.
2018’de bankalar arası yerli kart sistemi MİR’i hayata geçirmişti. MİR, Visa ve Mastercard’a alternatif olarak geliştirilmişti. Ve MİR’in Türkiye’de kullanımına da başlanmıştı. Mir sistemini kullanan ülkeler arasında Venezuella da yer alıyor.
SWIFT SİSTEMİ NEDİR?
Dünya çapında Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu olan SWIFT yılda 5 milyarın üzerinde mesajla para transferine aracılık eden bir sistem. İşlem emirleri bu ağın üyeleri arasında iletilebiliyor. Her üye bir SWIFT / BIC kodu ile tanımlanıyor. Bu kod sayesinde para transferlerinin ayrıştırılması sağlanıyor. Sistemin 200’den fazla ülkede 11 binden fazla kurum üyesi bulunuyor.
Peki bugüne kadar kaç ülke SWIFT sistemi dışarısına bırakıldı? Bu yaptırım son olarak 2012 yılında İran'a karşı kullanılmıştı. Ülke önemli petrol gelirlerini ve dış ticaretinin büyük bir kısmını kaybetmişti.
DÜNYADA 25 ÜLKE SWIFT YASAKLISI
1. Afganistan
2. Bahamalar
3. Barbados
4. Botsvana
5. Kamboçya
6. Küba
7. Gana
8. Jamaika
9. İran
10. Myanmar
11. Nikaragua
12. Kuzey Kore
13. Pakistan
14. Panama
15. Samoa
16. Somali
17. Güney Sudan
18. Suriye
19. Sudan
20. Trinidad ve Tobago
21. Uganda
22. ABD Virjin Adaları
23. Venezuela
24. Yemen
25. Zimbabwe
