Suriye istihbaratından sızan belgeler: Iraklı siyasetçilerin kirli geçmişi ortaya saçılıyor
1970'lerin sonlarından itibaren Suriye'nin başkenti Şam, Irak'taki siyasi ve hükümet sahnesinde belirleyici bir merkez oldu. Özellikle eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e muhalif olan birçok kişi, burada toplanarak siyasi faaliyetler yürüttü. Eski Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, başta Dava Partisi ve Yüksek İslam Konseyi liderleri olmak üzere, Irak'taki çeşitli Şii İslami akımların temsilcilerini himaye etti. Habertürk TV Güvenlik Politikaları Koordinatörü Çetiner Çetin'in haberi...
Suriye İstihbarat Teşkilatı’nın 235. Şubesi ve Siyasi Güvenlik Şubesi, o dönemde Irak muhalefetiyle ilgilenen en önemli güvenlik kurumları arasında yer aldı. Bu muhalifler, 2003’teki ABD işgalinin ardından Irak’ta yönetimi ele geçiren isimler oldular.
Son iki günde, Suriye istihbaratına ait olduğu iddia edilen belgeler gündeme getirildi. Bu belgelerin, Irak’ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki, İzzet eş-Şabander gibi tanınmış Iraklı siyasetçilerin Suriye istihbaratıyla iş birliği yaptığına dair bilgiler içerdiği öne sürüldü. Ancak şu ana kadar bu belgelerde adı geçen siyasiler de konu hakkında yorum yapmadı.
Aynı zamanda, Suriye’nin yeni yönetiminin, eski Suriye yönetimiyle yakın ilişkileri olan bazı Iraklılara ait saraya, otellere ve gayrimenkullere el koyduğuna dair iddialar da Irak’ta konuşuluyor. Ancak bu iddialar var. Şam’daki ilgili kaynaklardan herhangi bir doğrulama gelmedi.
Muhaliflerin Şam'daki Varlığı
1980 ile 2003 yılları arasında Şam’da, çoğunluğu İslami eğilimli yaklaşık 200 Şİİ Iraklı muhalif yaşıyordu. Bu dönemde, Hafız Esad ve Beşar Esad rejimleri tarafından düzenlenen etkinlikler ve faaliyetler Suriye istihbaratının kontrolü altında gerçekleştirildi.
Bu durum, 2003 sonrası Amerikan işgali dönemiyle sınırlı kalmayarak daha da derinleşti. Suriye, o dönemde çeşitli ülkelerden Irak’a geçmek isteyen aşırı gruplar için ana geçiş noktası oldu. Şam’da o dönemde faaliyet gösteren Şii Iraklı siyasi figürler, yıllar boyunca yaptıkları açıklamalarda, çalışmalarının sadece Saddam Hüseyin’e karşı olduğunu ve Irak güvenliğini hedeflemediğini savundular. Ancak son iki günde sızdırıldığı iddia edilen belgelerde, bu açıklamaların aksine bilgiler yer aldığı iddia ediliyor.
Belgelerin Siyasi Etkisi
Irak siyasi kaynaklar, Suriye istihbaratının Iraklı siyasilere ait belgelere sahip olmasını “olağan” olarak değerlendiriyor.Kaybaklar, “Bu belgelerin yayınlanması, bazı isimler için şu an oldukça utanç verici olabilir. Onların muhalif değil, Suriye istihbaratına çalışan kişiler olduklarını gösterebilir,” dedi. Ayrıca, belgelerin 1980’ler ve 1990’lardaki sabotaj olayları ve Irak’taki patlamalar gibi önemli olaylara açıklık getirebileceğini belirtti.Siyasi kaynaklar, bu belgelerin kamuoyunun eline geçmesinin “siyasi veya mali şantaj aracı” olarak kullanılabileceğine dikkat çekti.
Öte yandan sosyal medyada, Iraklı siyasetçi İzzet eş-Şabander’e ait olduğu iddia edilen bazı ifadeler de dolaşıma girdi.
Mülklere El Konulma İddiaları
Eski milletvekili ve Suriye rejimiyle yakınlığıyla bilinen Mişan el-Cuburi, Şam’daki mal varlığına el konulduğu iddialarına yanıt verdi. Cuburi, “Şam’daki mal varlıklarıma el konulduğu iddiaları doğru değil. Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra yaşanan kaosun bir benzeri burada yaşanmadı,” dedi. Ayrıca Şam’daki sarayını 2019’da Berâ Katerci’ye sattığını ve daha büyük bir sarayı Erbil’de inşa ettiğini belirtti.
Irak-Suriye İlişkilerinin Hassasiyeti
Iraklı araştırmacı İyad ed-Duleymi, 1980’ler ve 1990’larda Iraklı muhaliflerin Suriye’de bulunmasının insani nedenlerle değil, Suriye rejiminin çıkarları için olduğunu söyledi. Duleymi, “Suriye rejimi, baskıcı ve polis devleti yapısıyla bilinir. Aynı zamanda Saddam rejimiyle büyük bir düşmanlık içindeydi. Dolayısıyla o dönemdeki Iraklı muhaliflerin çoğu, Suriye istihbaratına hizmet etti. Son günlerde ortaya çıkan belgeler de bunu doğruluyor,” dedi.
Duleymi ayrıca, belgelerin sızdırılmasının Iraklı siyasiler için sadece belgelerin içeriği nedeniyle değil, bu isimlerin geçmişte birbirlerini ihbar ederek Suriye yönetimiyle iş birliği yapmalarını da ortaya çıkarabileceği için büyük bir endişe yarattığını belirtti. “Bu belgeler, önümüzdeki dönemde Iraklı siyasilerin Suriye rejimiyle ilişkilerine dair birçok skandalı gündeme getirebilir” diye ekledi.
