Turizmde asıl sorun ağır borç yükü
Koronavirüs ve petrol fiyatlarının düşmesi ile petrol ihraç eden ülkelerden gelecek turist sayısında azalma beklentisi hem turizmcilerin hem Türkiye'nin canını sıkıyor. Canı sıkılan bir başka kesim bankalar. Çünkü başta oteller olmak üzere turizm işletmeleri kredileri son 10 yılda 10'a katlandı ve 97,4 milyar liraya çıktı. Bu diğer sektörlerin iki katı bir artışa işaret ediyor. Turizmciler henüz koronavirüs ve ucuz petrol fiyatı ile tanışmadan dahi son 3 yılda kredi batığı 3 kat artmıştı. Turizmcilerin aldığı toplam 97.4 milyar liralık kredinin en az 16.5 milyarı bu yıl içinde ödenmeli. En az bu kadar da uzun vadeli kredilerin vadesi gelmiş kısmı olacak. İşte bu yüzden eğer yeterli turist gelmez ve girdi sağlanamazsa kredilerin ödenmesi sıkıntılı olacak. Rahim Ak'ın yazısı
Global piyasalarda kriz giderek derinleşiyor. En son dün Dünya Sağlık Örgütü'nun koronavirüsü pandemi yani küresel salgın olarak tanımlaması, ABD Başkanı Donald Trump'ın Avrupa'dan bu ülkeye seyahati 1 ay askıya alması ve İtalya ile Danimarka'da koronavris kaynaklı sıkıntıların bu ülkelerin ekonomilerini durduracak hale gelmesinin ardından piyasalar açısından tarihin en kötü günlerinden birisi yaşandı. Türk varlıkları da bunu takip etti. Türkiye varlıklarını etkileyen en önemli unsur küresel büyümeye yönelik ciddi sorunlar olurken turizm ikinci sırada. Çünkü Türkiye turizmdenyıllık 29.8 milyar dolarlık bir kazanç elde ediyor. 2020 için de Türkiye hedef büyütmüşken dünya çapındaki olumsuzluklar artık hedefin devre dışı kaldığını ortaya koyuyor. Çünkü en başta virüs nedeniyle artık insanlar diğer ülkelere gitmiyorlar. Eğer virüsün ilacı yaz aylarına kadar bulunamazsa turizmcilerin işi gerçekten bu yıl çok zor.
29 MİLYAR DOLARLIK GELİR
Diğer yandan petrol fiyatının düşmesinden de turizm olumsuz etkilenecek. Çünkü başta Rusya ve Türk Cumhuriyetleri olmak üzere petrol ülkelerinden Türkiye'ye gelen turist sayısı 44 milyonluktoplam turist sayısının neredeyse yarısı, tam 21 milyon. Bunun 13 milyonu Rusya ve Türk Cumhuriyetleri'nden. Petroldeki çöküş ile geliri azalan petrol ülkelerinden gelen turistlerin Türkiye'ye bıraktığı 25.4 milyar dolarlık gelirin en az 11 milyar dolarlık kısmı tehlikeye girmiş gibi. Koronavirüsün nisan veya mayıs aylarında tehlike olmaktan çıkmaması halinde Türkiye'nin bu gelirin yarısını kaydetmeihtimalinden söz ediliyor.
KREDİLER TAM 10'A KATLANDI
Koronavirüs ve petrol fiyatlarının düşmesi ile petrol ihraç eden ülkelerden gelecek turist sayısında azalma beklentisi hem turizmcilerin hem Türkiye'nin canını sıkıyor. Canı sıkılan bir başka kesim bankalar. Çünkü başta oteller olmak üzere turizm işletmeleri kredileri son 10 yılda 10'a katlandı ve 8.7 milyar liradan 97,4 milyar liraya çıktı. Bu diğer sektörlerin iki katı bir artışa işaret ediyor. Son 10 yılda toplam krediler yüzde 575 artarak 420 milyardan 2.8 trilyon liraya ulaştı. Bir çok sektörde de benzer artışlar oldu. Turizmdeki 10 yıllık artış ise yüzde 1.021 oldu. Turizme en yakın diğer sektör ise yine sıkıntılıolan inşaat. İnşaatta kredi tırmanışı yüzde 901 oldu.
ZATEN 8.6 MİLYAR LİRALIK BATIK VAR
İşin ilginç yanı turizmciler henüz koronavirüs ve ucuz petrol fiyatı ile tanışmadan dahi bu başdöndürücü hız nedeniyle bu sektörün son 3 yılda kredi batığı 3 kat artmıştı. 2018 başında 1.2 milyar lira olan ödenemeyen kredi miktarı şu anda 8.7 milyar lira düzeyinde. Turizm kredilerinde en iyi taraf kredi vadelerinin orta ve ucuz vadeli olması. Fakat yine de turizmcilerin aldığı toplam 97.4 milyar liralık kredinin en az 16.5 milyarı bu yıl içinde ödenmeli çünkü bunlar 1 yıldan az vadeli. En az bu kadar da uzun vadeli kredilerin vadesi gelmiş kısmı olacak. İşte bu yüzden eğer yeterli turist gelmez ve girdisağlanamazsa kredilerin ödenmesi sıkıntılı olacak.
