Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Gündem Eğitim Edebiyat Yay Ayraç Kullanıldığı Yerler Neresi, Örnek Cümleler ve Konu Anlatımı: Yay Ayraç Nerede Kullanılır?

        Okuyucuya aktarılmak istenen birtakım detayların ek cümleler kurmaya ihtiyaç olmadan verilebildiği yay ayracın nerelerde kullanılır? Yay ayraç ile ilgili cümleler nelerdir? Yay ayraç hakkında merak edilen tüm bilgilere yer verdiğimiz içeriğimizi sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…

        Yay Ayraç Nedir?

        Yay ayraç ya da parantez; kelimelerin ortalarında veya cümle sonlarında kullanılarak açıklama yapmaya yardımcı olan bir noktalama işaretidir. Yay ayracın görevleri arasında bir açıklama oluşturmak ve bunu okuyucuya aktarmak bulunmaktadır. Bir cümlenin ortasında ya da sonunda yay ayraç kullanılarak arzu edilen tüm bilgiler verilebilir. Aynı zamanda yay ayraç ile metin içinde geçen bir kişinin yaşı, mesleği gibi bilgiler de okuyucuya sunulabilmektedir.

        REKLAM

        Yay Ayraç Nerelerde Kullanılır?

        İçinde ifade edilen açıklamalar sayesinde bağlı olduğu cümlenin anlamını güçlendiren yay ayracın kullanıldığı yerler oldukça çeşitlidir. Şimdi gelin hep birlikte cümle içinde yay ayracın kullanımı ve yay ayraç görevleri konusuna birlikte göz atalım.

        • Cümlenin yapısıyla direkt olarak bir ilgisi olmayan, aktarılan metnin aslında olmayıp, sonradan eklenmiş olan açıklayıcı sözcük ve söz gruplarını cümle içinde göstermek için kullanılır:

        Örnek:

        • Bahsedilen tarihte (1978) henüz burada elektrik yoktu.
        • Bir öyküyü meydana getiren üç bölüm de (serim, düğüm, çözüm) oldukça önemlidir.

        Önemli Not: Ayraç içindeki verilen cümleler her zaman büyük harfle başlar ve sonuna uygun olan noktalama işareti konulur.

        REKLAM

        Örnek:

        • Bu şehri (Şehir demeye de bin şahit lazım.) hiç beğenmedim.
        • Tiyatro eserlerinde ya da bir senaryoda, konuşanın hareketini ve durumunu belirtmek için kullanılır.

        Örnek:

        • Halit Bey (Usulca yerinden doğrulur.) – Evladım şu kasketimi uzatır mısın?
        • Kaymakam (Necip Efendi’ye) – Senin ağzından çıkanı kulağın duyuyor mu efendi?
        • Alıntılarda başta, ortada ya da sonra alınmayan bir cümle yerine kullanılan üç nokta ayraç içinde kullanılır:

        Örnek:

        • ‘’Filmlerimdeki ritim masa başında senaryodan doğar, kamera karşısında da yaşamaya başlar. (…)Eğer çabuk karar vermeye zorlanırsam ter içinde kalır ve korkudan kaskatı kesilirim. ‘’
        • Alıntı yapılan eser ve yazar adı yay ayraç içinde belirtilir.

        Örnek:

        REKLAM
        • ‘’İnsanın canını sıkan ne biliyor musun? Herhalde onların yalan söylemesi değil. Yalan, her zaman affedilebilir… Yalan sevimli bir şeydir, çünkü insanı gerçeğe ulaştırır. Hayır, burada insanın canını sıkan şey, yalnız yalan söylemeleri değil, kendi yalanlarına kendilerinin de inanmalarıdır.” (Fyodor Mihayloviç Dostoyevski – Suç ve Ceza)
        • Bir bilgi eğer şüpheyle karşılanıyorsa yay ayraç içinde soru işareti kullanılır.

        Örnek:

        • İstanbul’dan Bursa’ya 1 saatte (?) gitmiş.
        • Söze alay etme, hafife alma, küçümseme, inanmama, kinaye anlamları katmak için ünlem işaretiyle birlikte kullanılır:

        Örnek:

        • Gençliğinde hiç dinlenmeden 2 saat yüzermiş (!).
        • İsterse bütün enstrümanları çalmayı öğrenebilirmiş (!).
        • Yabancı kelimelerin telaffuz ve okunuşları yay ayraç içinde verilir.

        Örnek:

        • Toplum Sözleşmesi, Jean Jack Rouesseau’nun ( Jan Jak Russo)

        Yay Ayraç İle İlgili Cümleler

        • ‘’Üç çeşit meslek varmış: mühendislik, doktorluk bir de hukukçuluk. Ben ressam olmak istiyordum. Babam böyle bir meslek olmadığını söyledi. (Oğuz Atay – Tutunamayanlar)
        • Sürrealizm (Gerçeküstücülük) önemli bir sanat akımıdır.
        • Kanuni Sultan Süleyman 46 yıl (1520 – 1566) padişahlık yapmıştır.
        • Beni arayacakmış ama fırsat (?) bulamamış.
        ÖNERİLEN VİDEO
        Haberi Hazırlayan: Türker Üner
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ