Faiz düşüşünde şeytan nerede gizli?
“Merdiven” şiirinde Ahmet Haşim “Ağır ağır çıkacaksın merdivenlerden” der ama nasıl inileceği konusunda bir şey söylemez.
Bunun da nasıl olacağını bize hayat öğretir. Merdivenlerden inişler, çıkışlardan daha tehlikelidir. Çıkarken önünüzü net görürsünüz, denge sağlamak da kolaydır. İnerken ise yön değişir, ayaklar öne geçer, denge sağlamak zorlaşır. Acele edilirse basamak atlar, dengeniz bozulur ve düşebilirsiniz. Halbuki çıkışta hızlansanız bile, bu size zorluk olarak yansır. Zorlanmamak için merdiveni basamak basamak çıkmak ve düşmemek için de basamak basamak inmek gerekir.
FAİZ DÜŞÜRMENİN NERESİ ZOR?
- Dün Haberturk.com’da Rahim Ak’in “Murat Uysal’ın işi zor” haber ve grafiğini görünce önce bunun neresi zor diye düşündüm. Öyle ya zor olan faizi artırmaktır, genel bir zarar yazdırır ve can yakar. Hükümetlerin de, kamu kesiminin de, şirketlerin de, bankaların da, kredi kullananların da tepkisini çeker. Faizi düşürmek ise kolaydır, çünkü herkese kar yazar ve bu nedenle de her kesimin onayını ve alkışını alır.
- Ancak şeytan da burada gizlidir ve karar alıcılara yanlışlığı burada yaptırır. Herkesin çıkarına olduğu ve herkes alkışladığı için karar vericiler, faiz düşürürken hızlı davranırlarsa pekala merdivenden düşme riskiyle karşılaşabilirler.
FIRSAT PENCERESİ SONBAHARA KADAR AÇIK
- Bu açıdan TCMB’nin ilk sınavı 25 Temmuz’daki Para Politikası Kurulu faiz kararıdır. Bundan önceki toplantı 7 Haziran tarihlidir. O dönemde ne İstanbul seçimi ne de S400 riskinde azalma vardı. Faiz indirebilirdi ama eli o kadar rahat değildi.
- Şimdi ise İstanbul seçimi geride kaldı. S400’de de en kötü senaryo gerçekleşmeyecek. Ekonomide de adımlar atılıyor. Vergi gelirleri artırılıyor. Merkez Bankası kaynakları da bütçeye aktarılıyor. Şirket borçları için yeniden yapılandırma getiriliyor.
- Enflasyon gıda fiyatlarının etkisiyle düşüyor. Yıllık enflasyon ile TCMB politika faizi arasındaki makas 8 puanı geçti. Önümüzdeki aylarda enflasyon baz etkisi ile daha da düşecek.
- Dolayısıyla sonbahara kadar uzanan bir dönemde faizleri düşürecek bir fırsat penceresi açıldı.
FAİZDE İHTİYAT PAYI BIRAKILMALI
- Ancak faizi düşürme eğer tek seferde ve toplu yapılırsa, baş döndürür ve merdivenden düşme etkisi yaratır. Piyasaların dengesi ve kimyası bozulur.
- Faizlerde inişin sonu geldi diye tahvil piyasasından başlayan kar realizasyonu borsa, eurobondlar, CDS’ler ve TL’ye kadar yayılır. Faizde mutlaka bir ihtiyat payı bırakmalı, içeriden ve dışarıdan gelecek dalgalara karşılayacak bir yastık koymalıdır.
PİYASALAR HAVUÇSUZ YÖNETİLMEZ
- Böyle bir yastık kalmadığı görülürse Türkiye varlıklarına yerlisi de yabancısı da yatırım yapmaya yanaşmaz. Çünkü en küçük dalganın bile TL’nin değerini düşüreceğini tahmin eder. Varlığın getirisini kurdaki değer alıp götürür. Yatırımlarda kur istikrarı en önemli etkenlerden biridir.
- Piyasaları yönlendirme ve yönetmede reel faizler bir havuç gibi piyasaların önünde tutulmalıdır. Faizler düşebileceği en dip seviyeye hemen düşürülmemelidir.
- Yoksa yapılan ters teper. Para gidecek başka alanlar bulur. Merdivenden düşme kazası da burada yaşanır. Atalarımız boşuna dememiş “Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.”
