Amerika'yı Müslümanlar keşfetmedi mi?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan günlerdir dünya medyasının gündeminde. Önceden de ilgi görüyordu konuşmaları, ama söyledikleri bu defa dünyanın dört bir tarafında duyuldu.

Tabii, hakkındaki kanaatlerin olumsuz biçimde oluşmasını sağlayacak bir üslupla...

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söylediği şu: “Latin Amerika’nın İslâm’la tanışması 12. yüzyıla dayanır. Amerika’yı Kolomb değil, 1178’de Müslümanlar keşfetti. Kristof Kolomb anılarında Küba kıyılarında dağın tepesinde bir caminin varlığından bahseder. Yani Kolomb daha Amerika kıtasını keşfetmeden İslâm dini kıtada inkişaf etmiş, yayılmıştı.”

Bu konuşmanın ‘Latin Amerika Müslüman Dini Liderler Toplantısı’nda yapıldığını unutmayalım.

Haberlere genellikle alaycı bir üslup hakim; sadece uluslararası medyada değil, bizim gazeteler ve televizyonlarda da... İspanyol medyası da Amerika kıtasının Kolomb’tan önce keşfedildiği iddiasına tepki göstermiş; bizim gazeteler öyle yazıyor...

Amerika kıtasının ilk kâşifinin Kristof Kolomb olduğu, İspanya Kraliçesi adına baharat getirmek üzere Hindistan’a doğru yola çıkan denizcinin yeni kıtayı tesadüfen keşfettiği yaygın bir kabul...

Onunla birlikte ve daha sonra Avrupa’dan yeni kıtaya gelenlerin benimsediği anlatım bu olduğu için...

Tek anlatım bu değil ama... Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dillendirdiği ‘Amerika kıtasının Kolomb’tan önce Müslümanlar tarafından keşfedildiği’ tezi de bilim çevrelerinde uzun yıllardır tartışılıyor.

Bizim ülkemizde tartışma gündemine daha 1960’lı yıllarda giren bir konu bu.

kitabı

Hamidullah’ın makalesi en fazla bilineni, ancak ondan önce ve sonra da Amerika kıtasının ilk Müslümanlar tarafından keşfedildiği iddiası başka bilim insanları tarafından da savunuldu.

eseri görülüyor. anlatıyor.

Her üç Müslüman bilimadamının Kolomb’un Amerika kıtasına çıkmasından (1498) çok önce yaşadıklarına herhalde dikkat etmişsinizdir.

Piri Reis’in 1513’te (Kolomb’un Amerika’ya varmasından 20 yıl sonra) çizdiği bilinen haritada da Amerika kıtası bütün ayrıntılarıyla yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözünü ettiği, Kolomb’un Küba’dan geçerken dağ üzerinde gördüğü cami ayrıntısı nereden çıkıyor peki?

Muhtemelen bir farklı anlamadan...

Kolomb’un 29 Ekim 1492 tarihinde Küba’daki Bariay’dan geçerken seyir defterine düştüğü notta, küçük bir tepenin zirvesinden söz edilirken, ‘hoş bir cami gibi duran’ cümleciği yer alıyor... Bu bir edebi tasvir midir, yoksa Kolomb gerçek bir camiden mi söz ediyor; o gün bu gündür tartışma konusu...

Bir küçük bilgi daha: Bir kaynak, Bariay’daki tepede vaktiyle bir cami bulunduğu iddiasına Küba yönetiminin itiraz etmediğini özellikle belirtiyor.

İtiraz eden yine etsin de, bunları bilerek etsin...