Arena kültürü
Eski Yunan ve Roma döneminde gladyatörlerin dövüştüğü, tiyatro ve başka eğlencelerin izleyiciler tarafından seyredildiği alanlardı arenalar. Gladyatörlerin silah veya kalkanları, onların hangi sınıftan ve milletten olduğunu gösterirdi. Yaralı gladyatörlerin ölümü veya yaşamı, imparator ile birlikte izleyicilerin, taraftarların insafına bırakılmıştı.
Equites, Provocatores ve Essedari gladyatörleri sadece kendi sınıfından gladyatörler ile savaşırdı. İzleyicilerin ve taraftarların savaş simülasyonu bu kanlı gösterilerde tatmin olmaları zamanla zorlaşmış, 4 ayda bir yapılan gösteriler(!) 365 gün sürekli hale getirilmişti. Circus Maximus’ta İmparator Trajan döneminde sadece bir festivalde 10.000’den fazla insan ve 11.000’den fazla hayvan ölümleri yaşanmıştı.
Futbol, günümüzün savaş simülasyonu eğlencelik oyunu. Genellikle artık, ‘Arena’larda oynanıyor. Taraftar, “Ölmeye ölmeye geldik” veya “Korkutmaz bizleri musalla taşı” gibisinden şarkılar(!) söylüyor; futbolculara, hakemlere sözlü-fiziki saldırılarda bulunuyor.
Trabzonspor-Fenerbahçe maçında yaşanan son fiziki saldırı da bunun sadece bir örneği. Her ligde bunun çok daha ağırları, şiddetlileri yaşanıyor. Hatta, tekerlekli sandalye basketbol maçında bile sözlü taciz, hakaret ve küfürler var. Artık kanıksanıp, normalleştiğinden onları yazmıyorum bile! Yaşanan çirkinliklere, “Sahamızda görmek istemediğimiz olaylar” denip, geçiliyor.
Başta yerel kulüp yöneticileri ve medya, ateşi harlıyor. Sonra ulusal medya ‘mış’ gibi yapıp, TV programlarında, gazete başlık ve köşelerinde bu iğrenç yemeği pişiriyor. Bir türlü hayata geçemeyen 6222 uygulan(a) mıyor. Eğitimli, eğitimsiz tüm sosyopatlar, ‘fanatik taraftar’ adı altında her türlü kanunsuzluğu kendi hakkı sanıyor.
Bu konuda yazdığım belki onlarca; başka medya mensuplarının, sosyologların yazdığı yüzlerce yazı var. Hiçbir şey değişmiyor. O yüzden bu ‘Arena kültürü’nü, sadece stat isimlerinin değişip, sponsor markalarının reklam alanı haline gelmesini eleştirenlere gülüyorum. Çünkü bu kültür 80 darbesi sonrası oluşan bir vahşet kültürü. Sadece stadyumların önündeki isimler değişiyor. Bugün zihniyet çoktan değişti ve aslında asıl sorun da ziyniyette.
Eski Yunan’da stadyumlar vardı, Romalılar sonra Arena’yı tercih etti. İsimlere takılmayın. İçeriğine ve kültüre takılın ki, problemin değil çözümün parçası olun.
Futbolu sevmiyorum artık. Baksam da güzel bir tarafını göremiyorum. Sokakta taş parçasından kaleler, üç korner-bir penaltı ile oynanan oyun güzeldi, bu değil.