İşte, 1953'te bestelenen ilk yeni yıl şarkımız…

Yeni seneniz kutlu olsun; 2020 hepimize iyilikler, güzellikler ve hayırlar getirsin…

Bugün burada senelerdir devam ettirdiğim âdetimi bir tarafa bırakıyor ve yazım ile beraber fotoğraf yahut belge yayınlamak yerine iki ayrı ses kaydı veriyorum: Türk Müziği’nin gelmiş geçmiş en büyük icracılarından olan Münir Nureddin Selçuk’un sesinden bir eserinin iki ayrı kaydını, 1953’te bestelediği “Yeni Yıl Şarkısı”nı…

“Yeni yıl”, daha doğrusu “Milâdî takvime göre yeni yıl” kavramı bize Tanzimat sonrasında geldi. Asırlar boyunca kullandığımız Hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem’in ilk günü yeni senenin de ilk günü idi ama 1 Muharrem sadece resmî ve dinî mahiyetteydi; halkın o günü kutlaması gibi bir âdet yoktu ve birkaç resmî tören yapılırdı, o kadar…

Devlet yeni senenin ilk günü olarak 1 Muharrem’i kabul etmişti ama imparatorluk devrinde gayrımüslimler ile yabancıların yeni yılları Milâdi takvime göre idi ve 1 Ocak’ta başlardı. 1840’lardan, Tanzimat’tan sonraki senelerden itibaren İstanbul’daki ve imparatorluğun diğer büyük şehirlerdeki ecnebi ve gayrımüslim koloniler yılbaşlarını kendi aralarında kutlarlarken onlarla teması olan Müslümanlar da kutlamalara iştirak etmeye başladılar.

Yabancıların kaleme aldıkları seyahatnamelerde Pera’daki yılbaşı kutlamalarına çoğu davetsiz olarak giden Türkler’in şaşkınlıkları anlatılır, Türk yazarlar da o gecelerde sebep oldukları rezaletleri naklederler…

Biz, “yeni yıl” kavramıyla Cumhuriyet döneminde, 26 Aralık 1925’te kabul edilen “Takvimde Tarih Mebdeinin Tebdili”, yani Milâdi takvimi resmi takvim yapan 698 sayılı kanun sayesinde tanıştık, 1 Ocak günü yeni senenin ilk günü oldu ve “yeni yıl” kavramı o tarihten sonra yaygınlaştı.

Eski geleneğimizde 1 Ocak günü yeni senenin ilk günü olarak kabul edilmediği için, yeni yıl kutlaması için hazırlanmış herhangi bir eğlence unsuru, meselâ yeni sene için bestelenmiş bir musiki eseri de yoktu…

Türkiye’de yeni seneyi konu alan ve ilk musiki eseri 1953’ün yılbaşı gecesi, yani 1952’nin 31 Aralık’ını 1953’ün 1 Ocak’ına bağlayan gece için bestelenmiş Kürdilihicazkâr makamında bir şarkıdır ve “Bu yıl da böyle geçti şirin sözlü sevgili” mısraı ile başlayan dörtlüğün bestesi, Türk Müziği’nin büyük icracısı Münir Nureddin Selçuk’a aittir. Eserin sözlerini 1904 ile 1975 arasında yaşayan, Türk Müziği’nin en güçlü güfte şairlerinden olan ve bazılarını bizzat bestelediği “Kanaryam güzel kuşum”, “Gecenin mâtemini aşkıma örtüp sarayım”, “Anladım sevmeyeceksin beni sen nazlı çiçek”, “Koklasam saçlarını bu gece tâ fecre kadar”, “Ruhuma gecenin mâtemi doldu”, “Sebep sensin gönülde ihtilâle”, “Hülyama doğan son güneşim son emelimdi”, “Hayat gençlik boyunca bir aşkın ruyasıdır”, “Şu yollar uzar gider”, “Bir sitemin zehriyle içimden yaralandım” gibi çok meşhur şarkıların güftelerinin sahibi Mustafa Nâfiz Irmak yazmıştır.

Mustafa Nâfiz’in Münir Nureddin tarafından “1953 yeni yıl şarkısı” olarak bestelenen ve o gece İstanbul Radyosu’ndaki bir canlı yayında ilk defa icra edilen dörtlüğü şöyledir:

“Bu yıl da böyle geçti şirin sözlü sevgili

Hayâl içinde geçti o tatlı günlerimiz

Geçen yılı yâdedip üzülme ey sevgili

Şevke ümide doğru kanatlı günlerimiz”

Burada, “1953 Yeni Yıl Şarkısı”nın eseri bestekârı olan büyük üstad Münir Nureddin’in sesinden iki ayrı kaydını yayınlıyorum…

İlk kayıt, Münir Bey’in o senelerde korosu ile doldurduğu ve meraklıları tarafından bilinen bir plâğıdır…

İkinci icra ise, eserin benim gibi ses kaydı toplayan az sayıdaki meraklının özel arşivlerinde bulunan nâdir bir “ev kaydı”dır ve Münir Nureddin 70 yaşından sonraki günlerde yapılmış bu kayıtta eserini sazsız, yani hiçbir enstrüman olmadan tek başına icra etmekte, saz kısımlarını da yine sesi ile yapmaktadır…

Musikimizin bundan uzun seneler önce geçip gitmiş güzel günlerine ait bu kayıtları yayınlarken yeni senenizin hayırlı olmasını tekrar temeni ediyorum…

Ara Güler’in objektifinden Münir Nureddin Selçuk.

Mustafa Nâfiz Irmak.

Münir Nureddin’in plâk kaydı.

Münir Nureddin’in ev kaydı.