Türk mucit, yerli ortakla sağlık yatırımı için geliyor

MIT VE HARVARD’DA BİLİMSEL ÇALIŞMALAR YAPAN DAĞDEVİREN SABANCI ÜNİVERSİTESİ ’NİN KAPANIŞ KONFERANSINA KATILDI

Sabancı Üniversitesi’nin (SÜ) 2017-2018 eğitim yılı kapanış konferansında konuşan dünyaca ünlü 33 yaşındaki bilim insanı Dr. Canan Dağdeviren, Türkiye’ye yatırım müjdesi verdi.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve Harvard’da; biyoloji, fizik, elektronik ve malzeme bilimi temelli çalışmalarıyla, medikal çözümler üzerine geliştirdiği 5 proje üzerinde çalıştığını söyleyen Dağdeviren’e, Türkiye’den yatırım planı olup, olmadığını sorduğumda sürpriz bir açıklama yaptı:

“Çok büyük hasta kitlesi olan alanda, önümüzdeki 6 ayda milli bir yatırım yapacağız. Patenti bana ait olan bir ürünü, Türkiye’den sağlık alanında yatırımı olmayan sürpriz bir isimle gerçekleştireceğiz.”

2013 yılında geliştirdiği giyilebilir kalp pili ve cilt kanserini teşhis eden cihazı geliştiren Dağdeviren, “İnsan Vücudu ile Uyumlu Piezoelektrik Mekanik Enerji Hasadı” çalışmasıyla bilim dünyasında adından söz ettirmişti.

Dağdeviren; bu cihazın (PZT MEH ) 2023 yılında üretilmesinin hedeflendiğini belirtiyor. Çin’de malzeme bilimi ve maliyetler üzerine araştırma yapan Dağdeviren, “Dünyanın her yerinden öğrencilerim var. 8 kişilik ekibimde ise hiç Amerikalı yok” diyor.

HER PAZAR GÜNÜ SKYPE GÖRÜŞMESİ

SÜ’nün yeni mezunlarına “Bilim, canlı ayırt etmeksizin herkesi çatısı altında toplayan eşsiz ve tek olgudur” diye seslenen Dağdeviren, bilimi şöyle tanımlıyor: “Bilim, hayattaki en hakiki mürşittir. Doğrudur, sebeplere dayanır. Objektiftir; kişilere, mevkilere göre saf değiştirmez. Özgürdür. Dengelidir; her olgusunun bir sebebi vardır. Ve tabii ki sonsuzdur.”

Birleşmiş Milletler’de (BM), 11 Şubat Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü’nde yaptığı konuşmasında yer verdiği “Motivasyon kaynağım Atatürk; yurtta sulh cihanda sulh” sözleri büyük alkış almıştı.

SÜ’deki konferansında da; Atatürk’ün Nutuk kitabında alıntı yaptığı tek şair olan Robert Frost’un, “Bir ormanda yol ikiye ayrıldı ve ben, ben gittim daha az geçilmişinden ve bütün farkı yaratan bu oldu işte” sözlerini tekrarladı.

“Bilim yapmak kadar bilim konuşmak da çok önemli. Başarıyı paylaşmak bulaşıdır” diyen Dağdeviren, Anadolu’ya yaptığı ziyaretlerin sıklığına da vurgu yapıyor. MIT Medya Laboratuvarı’nda; her hafta pazar günleri, Türkiye’den kendisini arayan 6-8 kişi ile 20’şer dakikalık internet üzerinden Skype görüşmesi yapıyor. “Aşkla bilim yapmayı annemden öğrendim” diye seslenen Dağdeviren’in konuşmasını dinleyenler arasında anne ve babası Mine-Cavit Dağdeviren çifti de vardı.

***********

‘SİZE GÜVENİYORUM, DAHA İYİ YILLAR OLACAK’

Sabancı Üniversitesi’nin mezuniyet töreninde lisansüstünde 19. dönem, lisans programlarında 16. dönem mezunları verildi. 26 ülkeden, lisans ve lisansüstü olmak üzere 1200 öğrenci mezun oldu. Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, törende, “Ben önümüzdeki yılların hem dünyada hem de ülkemizde, demokrasi ve insan hakları açısından daha iyi yıllar olacağı iyimserliğini koruyorum. Çünkü (mezunlar) sizlere ve aldığınız eğitime güveniyorum” diye konuştu.

***********

KOCAELİ’NDEN AMERİKA’YA UZANAN BİLİMSEL KARİYERİ DİKKAT ÇEKİYOR

İlk ve orta öğrenimini Kocaeli’nde tamamladı. 1999 Düzce depremiyle geldiği Adana’da ÇEAŞ Anadolu Lisesi’ni bitirdi. 2007’de Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği bölümünden mezun oldu. 2009’da Sabancı Üniversitesi’nde Malzeme Bilimi ve Mühendisliği bölümünde yüksek lisansını tamamladı. Aynı yıl master yapmak üzere, 1933 yılından beri Türkiye’den ilk Fulbright bursu kazanarak gittiği Amerika’daki Illinois Urbana Champaign Üniversitesi’nde (UIUC) doktorasını yaptı.

-Forbes dergisinin “30 yaşından genç 30 bilim insanı” listesine girdi. MIT Technology Review’un her yıl derlediği 35 Yaş Altı Mucitler listesinde yer aldı, Illinois İnovasyon Ödülü kazandı.

İŞTE projeleri

- Esnek, deri üstüne giyilebilen ve kalbin, akciğerin, diyaframın hareketinden elde ettiği enerjiyi depolayan, çok ince bir “piezoelektrik” entegre malzeme geliştirdi. Malzeme, cilt kanserinin erken teşhisine de imkân veriyor.

- “Elektronik Meme Kanseri Sutyeni” çalışması, vücudun kıvrımlı tüm noktalarını saracak ara yüz olarak tasarlandı. Proje mamografide yakalanmama riskini bitirmeyi amaçlıyor.

- Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların anlaşılması ve tedavi edilmesi sürecine farklı bir ivme kazandıracak beyin iğnesi geliştirdi.

- Elektronik ortamda yazmayı kolaylaştıran yüze takılan maske çalışmasına, 14 Mart 2018 günü aramızdan ayrılan İngiliz fizikçi Stephen Hawking’in adını vermek istiyor.

***********

‘ORTADOĞU’NUN CERN’İNDE DENEY YAPACAĞIZ’

SÜ Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ve Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Caroline Koç’un da izleyiciler arasında yer aldığı konferans öncesinde SÜ Rektörü Prof. Dr. Zehra Sayers ile de sohbet ettik. Dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı olarak İsviçre’de faaliyet gösteren Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) benzerinin, Ortadoğu’da kurulduğunu belirterek, “Geçtiğimiz kasım ayında deneylere başlayan Ürdün’deki deney istasyonu Senkrotron Işınımı Deneysel Bilim ve Uygulamaları (SESAME) Laboratuvarı; Türkiye, İsrail, Filistin, Mısır, İran ve Pakistan tarafından destekleniyor” dedi.