Brüksel'de kritik NATO zirvesi!

Son yılların en kritik NATO zirvesi bugün Brüksel'de ittifakın yeni yapılan milyar dolarlık merkez karargahında toplandı. 29 ülke lideri yeni karargah binasında toplu fotoğraf çektirerek, basının karşısına geçti.

Zirveye 40 ülkenin devlet başkanları katılıyor. Bu 40 ülkenin içerisinde Finlandiya ve Afganistan gibi ittifakın içinde olmayan NATO ortakları da bulunuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katıldığı zirvede, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak gibi isimler de yer alıyor.

NATOGenel Sekreteri Stoltenberg,NATODevlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne katılan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarını Karargahın girişinde bulunan Agora alanında karşılayarak tek tek tokalaştı. Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı da karşılarken, ikili kameralara poz verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın zirve sırasında birçok liderle ikili görüşme yapması da bekleniyor. Erdoğan'ın ikili görüşme yapacağı isimlerden biri de ABD Başkanı Donald Trump olacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, liderler zirvesi için geldiği NATO Karargahında seremoni alanına ABD Başkanı Trump ile birlikte gitti.İki lider bir süre ayaküstü sohbet etti.

NATO bünyesinde düzenlenen zirve öncesinde hazırlıklar tamamlanırken, dünyanın dört bir yanından gelen çok sayıda basın mensubu için NATO içinde bir medya merkezi oluşturuldu. Akreditasyon sistemi ile zirveyi takip eden gazeteciler için oluşturulan medya merkezinde çok sayıda gazeteci zirveyi takip ediyor. Yarın da devam edecek "NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı" ilk kez NATO'nun yeni karargah binasında yapılıyor.

STOLTENBERG'İN AÇILIŞ KONUŞMASIYLA BAŞLADI

Zirvenin açılışında NATO Genel Sekreteri Stoltenberg açılış konuşması yaparak başladı. NATO bünyesinde görev yapan askerleri ve ailelerine teşekkür ederek konuşmasına başlayanStoltenberg, "Gelecek nesillerin aynı barış ve güvenliğin tadını çıkartabilmesi için buradayız. Bizi güvende tutmak için canla başla çalışan ve bazen hayatını kaybeden kadın ve erkeklerimize sayıgımızı yineliyoruz. Sizlere büyük bir minnettarlık duyuyoruz. Sizler geleceğe güvenle bakmamızı sağlıyorsunuz. Bugün bizi burada onurlandırdığınız için tekrar bir kez daha teşekkür ediyoruz." dedi.

Türkiye'nin 'Atak' helikopterinin de yer aldığı gösteri başladı.Helikopter gösterisinde Belçika, Çekya, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Polonya, Slovenya, Türkiye, Birleşik Krallık ve ABD'ye ait helikopterler yer aldı.

TRUMP'A SOĞUK KARŞILAMA

NATO Zirvesi için Brüksel'e gelen ABD Başkanı Donald Trump'ı, Belçika Başbakanı Charles Michel yerine ABD'li büyükelçi karşıladı.

ABD Başkanı Donald Trump, NATO Zirvesi için geldiği Brüksel'de soğuk bir karşılama ile karşılaştı. Belçika Başbakanı Charles Michel karşılamaya gitmezken, kırmızı halı da yoktu. Başkan Trump'ı ABD'li büyükelçiler karşıladı. Diplomatik kaynaklar geçen yıl Trump'ın Brüksel karşılaması ile bu seneki karşılama arasında büyük farklar olmasını, diplomatik ilişkilerdeki soğukluğa bağlıyor.

TRUMP'TAN SERT GİRİŞ: ALMANYA, RUSYA'NIN ESİRİ

Zirve öncesinde Brüksel'de NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le bir araya gelen ABD Başkanı Trump dikkat çeken açıklamalar yaptı.

Müttefiklerin savunma harcamalarına dikkat çeken Trump, "Geçtiğimiz yıl boyunca, diğer ülkeler NATO'ya fazladan 40 milyar dolar verdi. Ancak bu yeterli değil. Birleşik Devletler çok daha fazla harcıyor ve diğer ülkeler yeterince ödeme yapmıyor. Özellikle bazıları. Bu on yıllardır sürüyor. Bu oransızlık ve ABD vatandaşları için adil değil. Bunu adil hale getireceğiz. Bu problem üzerine çok çalışan sayın genel sekreter övgüyü hak ediyor. Almanya zengin bir ülke ve derhal savunma harcamalarını arttırmalı" şeklinde konuştu.

Özellikle Almanya'yı hedef alan ABD Başkanı Trump, "Çok uygunsuz Almanya, Rusya'yla gaz ve petrol anlaşmaları yapıyor. ABD'nin Avrupa'yı kendisinden koruduğu farz edilen Rusya'ya yapılan milyarlarca dolarlık ödeme hakkında konuşmak zorundayız." ifadelerini kullandı.

TRUMP'IN GÜNDEMİ 'SAVUNMA HARCAMALARI'

Brüksel'deki kritik zirveye damga vurması muhtemel isimlerden biri hiç şüphesiz ABD Başkanı Donald Trump. Geçtiğimiz ay Kanada'da yapılan G7 zirvesinde AB liderleriyle arasında soğuk rüzgarlar esen Trump, NATO zirvesi için yola çıkmadan önce de zirveyle ilgili tutumuna dair sinyaller verdi.

Trump sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, "Bizim kendilerini savunmamızın beklendiği bazı NATO ülkeleri sadece yüzde 2'lik taahhütlerini yerine getirmemekle kalmıyor, aynı zamanda yıllardır yapmadıkları ödemeleri ihmal ediyorlar. ABD'ye geri ödeme yapacakları mı?" ifadelerine yer verdi.

Trump, göreve geldikten sonra yaptığı açıklamada, savunma harcamalarını NATO taahhütleri çerçevesinde gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 2’si seviyesine çıkarmayan ülkelere, "Taahhütlerini yerine getirmeyenler var. Onlarla ilgilenilecek." uyarısında bulunmuştu.

NATO üyeleri içinde özellikle Almanya'yı hedef alan Trump, bu ülkenin savunma katkılarındaki eksiklikleri gidererek NATO'daki liderlik rolünü göstermesi gerektiğini belirtmişti.

TRUMP'A GÖNDERME: HESABI ABD ÖDEDİ

Jens Stoltenberg, Trump ile yaptığı kahvaltı sorulduğunda "Çok sağlıklı bir kahvaltı ettik, portakal suyu, tost - hepsini de ABD ödedi" diyerek mizahi bir dille ABD Başkanı Donald Trump'a atıfta bulundu.

NATO Genel Sektreteri Stoltenberg, "İki dünya savaşı ve soğuk savaş gösterdi ki, ABD ve Avrupa için ayrı olmaktansa birlikte olmamız daha iyi" diyerek NATO üyelerinin bir arada kalmasının önemine vurgu yaptı ve şunları söyledi:

"Benim ana sorumluluğum 29 NATO üyesini bir arada tutmak. Bunu da ortak bir zemin bularak...

"Trump'ın direkt bir dili var evet, bazen bazı üyelere direk mesajlar gönderiyor.

"Evet, NATO'da masraflar adil bir şekilde dağıtılmıyor.

"ABD yüzde 22'sini ödüyor; ancak, bazı diğer üyelere göre bu daha düşük.

"ABD'nin savunma bütçesi açık ara en fazla ve GSYH'sinin yüzde 3.5'ini savunmaya ayırıyor.

"Anlaşmazlıkların NATO için olumsuz sonuçlarını engellemeye çalışıyorum.

"Evet, şunu anlıyorum, ABD Kanada ve Avrupa Birliği'nin daha fazla harcamasını istiyor.

"Ama bu zaten olmaya başladı ve ABD buna güvenebilir.

"Bunu ABD'yi memnun etmek için yapmıyorlar, kendi güvenlikleri için yapıyorlar.

"Trump başkan olduğundan beri, Avrupa'daki savunma harcamalarımız yüzde 40 arttı.

"Sekiz NATO üyesi GSYH'nin yüzde 2'sini savunmaya ayıracak

"Güçlü bir NATO hem Avrupa hem ABD için iyi.

"NATO'da olmak ABD'nin küresel bir güç olması için iyidir.

"2014'te sadece üç üye GSYH'sinin yüzde 2'si savunma harcamalarına ayırırken bu yıl bu sayı sekize çıkacak.

"Binden fazla Kanadalı ve Avrupalı asker Afganistran'da hayatını kaybetti.

"Birlikte durduğumuz sürece güvende kalmaya devam ederiz.

"Savunmada artık birkaç yıl öncesine göre daha fazla işbirliği içindeyiz.

"Transatlantik ticari bağ zayıfladı ama transatlantik savunma bağı güçlendi.

"Fakat bunun devam etmesi için siyasi niyet ve güçlü bir işbirliği, kararlar alınması gerekiyor.

"NATO genel merkezi Paris'teydi fakat sonra Brüksel'e taşındık, çünkü Fransa askeri işbirliğinden çıkmıştı.

"Fakat daha önce de ciddi farklılıkların üstesinden geldik. Ve bunu yine yapabiliriz.

"Bu yüzden tekrar vurguluyorum; ABD, Avrupa ve Kanada için bir arada kalmaları çok daha iyi olacaktır."

"PUTİN KONUSUNDA ENDİŞELENMEYE GEREK YOK"

Stoltenberg, Rusya'ya ilişkin soruları, "İnsanların Vladimir Putin konusunda endişelenmesine gerek yok. Soğuk Savaş'ın en kötü zamanlarında bile Rusya ile işleyen bir iletişimimiz oldu. İnsanların Vladimir Putin konusunda endişelenmesine gerek yok. Evet bazı agresif hamleleri oldu. Fakat konuşmayı bırakmak yanlış, gerilimi azaltmak için Rusya ile iletişimde olmaya devam etmek zorundayız. Yanlış hesaplar ve kazalardan kaçınmak için - çünkü bugün geçmişe göre çok daha fazla tatbikat ve askeri egzersiz oluyor - iletişimin çok daha güçlü olması lazım." diyerek yanıtladı.

ZİRVE ÖNCESİ ÜZERİNDE ANLAŞILAN 5 KONU

Trump'ın gündeminde NATO üyesi ülkelerin savunma harcamaları olsa da NATO diplomatlarının zirve öncesinde bazı konularda anlaşmaya vardıkları ve zirve sonrasında bunların açıklanacağı ifade edildi.

CNN'de yer alan habere göre, NATO zirvesi öncesinde anlaşmaya varılan 5 madde şu şekilde:

- NATO'nun herhangi bir çatışmaya daha hızlı bir şekilde asker sevk edebilme kapasitesini ve hazırlığını arttıracak adımlar atılması

- Irak'taki eğitim ve yardım görevinde NATO rolünün artırılması

- Siber güvenlik kapasitesinin arttırılması

- Biri ABD, biri Almanya'da iki yeni NATO komutanlığının ilan edilmesi

- Harcamaları arttırma sözüne bağlılık

MÜTTEFİKLER NEDEN ENDİŞELİ?

Zirve öncesi Trump'ın ısrarla dile getirdiği talepler ve ittifaka bakış açısı, zirvede G7 zirvesinde benzer bir gerilim yaşanması endişesi yaratıyor.

BBC'ye göre bazı müttefik ülkeler, Trump'ın bu tutumunun ittifakın moralini bozacağı ve Putin'in 'ajandasını ilerletmesinden' endişe ediyor.

Ancak ABD'li bir yetkiliye göre, Trump zirvede bir NATO üyesine yapılan saldırının tüm ittifaka yapılmış olarak değerlendirileceğini öngören 5. maddeye yönelik ABD desteğinin altını çizecek.