Karavanda yeni dönem! Neler değişiyor?
Kendi aracını kullanmak isteyen ve aracının motor gücü arkasında karavan çekmeye yetecek kişilerin tercihi genellikle 750 kilogramın altında ağırlığa sahip olan O1 sınıfı olarak adlandırılan karavanlar oluyordu. Ancak Resmi Gazete'de yayımlanan yeni yönetmeliğe göre artık bu ürünlere bazı yeni yükümlülükler gelecek. Artık 750 kilogram altı karavanların da kendi plakası olma zorunluluğu olacak. Özel tescil belgesi gerekecek hafif karavanlar da O2 sınıfına dahil olacak, noterde tescili farklı olacak. Önceden her yıl veya iki yılda bir muayeneye girme zorunluluğu olmayan bu sınıftaki karavanlar da TÜV muayenesine tabi olacak. Köprü-Otoyol ücretleri değişecek mi, ehliyet gereksinimi farklı olacak mı? Vergi dilimi değişecek mi? İşte tüm detayları ile karavanda değişen yönetmelik...
Pandemi dönemi ile birlikte karavan turizminde ciddi bir yükseliş gerçekleşmişti. Sonrasında ise tüm sektörlerde olduğu gibi bu patlama yerini bir miktar yavaşlamaya bıraktı. Ancak yine de izole bir tatil yapmak isteyen, daha makul fiyatlara gezmek isteyenlerin adresi karavanlar olmaya devam ediyor.
Hem fiyat avantajından hem de B sınıfı ehliyet sahiplerinin de kullanabilmesinden dolayı 750 kilogram altındaki (daha küçük) çekme karavanlar hem kiralama firmalarının hem de karavan satın alacak kullanıcıların ilk hedefi oluyor ve pazarda önemli bir yer ediniyordu. Ancak Resmi Gazete'de yayınlanan yeni kanuna göre bu durum değişiyor.
Karavanlara yönelik yönetmeliğin dokuzuncu maddesinin hükümlerine göre, “Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilecek araçlar, askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar ile tescile tabi motorlu araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde olan römork ve yarı römorkların (traktör römorkları takıldığı traktörden ayrı olarak tescil edilmez) tescilleri noterler tarafından yapılır, araç tescil belgesi ve plaka basım talep belgesi verilir” ifadeleri bulunuyordu. Ancak yeni alınan kararlara göre yönetmeliğin 9'uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde” ibaresi yürürlükten kaldırıldı.
DEĞİŞİKLİK NELER GETİRECEK?
Peki bu yönetmelik değişikliği ne anlama geliyor? 750 kilogram limitinin kaldırılmasıyla tüm çekme karavanlar söz konusu madde tarafından kapsanmış oldu. Dolayısıyla karavanlar için tescil belgesi ve plaka basım talep belgesi oluşturulacak. Tescilleri noterler tarafından gerçekleştirilecek. Şu anda olduğu gibi O1 Belgesi ve çekme karavan satış faturası ile noterden satış yapılamayacak.
Kendi aracını kullanmak isteyen ve aracının motor gücü arkasında karavan çekmeye yetecek kişilerin tercihi genellikle 750 kilogramın altında ağırlığa sahip olan O1 sınıfı olarak adlandırılan karavanlar oluyordu.
EHLİYET SINIFI DEĞİŞECEK Mİ?
Çekme karavanda motokaravan gibi ağırlığa göre işleyen bir sistem vardı. Karavanlar yarı römork sınıfına giriyor B, C, D sınıflarından herhangi birisinden ehliyeti olanlar yüklü ağırlığı 750 kilogram ve altında olan hafif römorkları takarak kullanabiliyor. Yükle birlikte ağırlık eğer 750 kilogramı geçerse BE sınıfı olarak geçen karavan ehliyetinin alınması zorunlu oluyor.
Yönetmelikteki '750 kilogram üzeri' ifadesinin kalkışı ve tescil zorunluluğunun gelmesi ile birlikte ehliyet sınıfında da değişiklik olması söz konusu olabilir. Ancak henüz ehliyet sınıfları ile ilgili resmi bir açıklama yapılmış değil yani şu anda 750 kilogram altı karavanlarda tescil değişse de ehliyet ile ilgili resmi bir değişiklik olmayacak.
Sektör temsilcileri ise BE ehliyet sınıfının karavan çekecek her sürücünün sahip olması gerektiği görüşünü savunuyorlar.
MUAYENE ZORUNLULUĞU GELİYOR
Motorsuz, aracın arkasına takılan ve 750 kilogram altı bir çekme karavan sahibinin aracını muayeneye sokma zorunluluğu yoktu.
Resmi Gazete’de yayınlanan yeni yönetmelik ile birlikte ise bu dönem de artık son buluyor.
Şimdi tescil ve plaka zorunluluğu ile birlikte O1 sınıfından çıkarak O2 sınıfına giren 750 Kg altındaki çekme karavanlar da tıpkı daha ağır karavanlar gibi TÜV araç muayenesine girme zorunluluğu olacak.
“BELGESİZ KARAVAN ÜRETİCİLERİNE DARBE!”
Konu ile ilgili görüşlerini paylaşan Başoğlu Karavan Firma Sahibi Engin Başoğlu, “Bu bizim bir süredir beklediğimiz bir uygulamaydı. Zaten 750 kg üstü karavanlar noterde tescil alabiliyordu. Yeni uygulama ile birlikte 750 kg altı karavanlarda tescil edilecek. Böylelikle tüm karavanların mülkiyet belgesi olacaktır. O1 belgeli karavan satın alan kullanıcılar üreticilere başvurmalı ve üreticiler ARESTE bilgi girişini sağlamalı.
Uygulama bizim gibi üreticiler ve titiz kullanıcılar için oldukça şeffaf. Ancak pandemi nedeni ile karavana artan ilgiyi fırsat bilen ve üretim uygunsuzluğu olan ve özellikle belgesiz karavan üreten merdiven altı üreticiler ve ucuz karavan aldığını düşünen kullanıcılar için ilerde sorun olacak gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.
“PİYASADAKİ O1 KARAVAN SAYISI YAKLAŞIK 500 BİN”
Piyasadaki O1 sınıfında bulunan karavan sayısının yaklaşık olarak 500 bin adet olduğunu vurgulayan Başoğlu, “Bu araçlardan MTV alınması söz konusu değil, yalnızca motorlu araçlardan bu vergi alınıyor. Ancak bu araçlar da O2 sınıfındakilerle aynı tescile gireceği için 750 kilogram üstü olan daha ağır karavanlar gibi muayene istasyonlarına giderek kontrollerini yaptırmak ve muayene pulu almak zorunda olacaklar. Ancak 750 Kg üzeri karavanlarda bulunan fren sistemi zorunluluğu 750 kg altında fren tesisatı isteğe bağlı olarak devam edecek” dedi.
AYRI BİR PLAKASI OLACAK
Verilen bilgilere göre, yeni yönetmelikle birlikte 750 kilogram altında kalan römork ve karavanların da tescil belgesi ile birlikte ayrı bir plakası olacak. Bundan böyle karavanın arkasına aracın plakası değil kendi tescil plakası yer alacak.
GEÇMİŞTE ALANLARA EK SÜRE
Karavanları ve römorkları kapsayan maddenin yürürlüğe gireceği tarih ise 1 Temmuz 2025 olarak belirlenmiş. Yani bu tarihten sonra 750 kilogram altı dahi olsa karavanlar, trafikte tescilsiz şekilde ilerleyemeyecekler. Bu koşulun da bir istisnası bulunuyor. O da 1 Ocak 2025'ten önce üretilmiş ve madde yürürlüğe girmeden önce kullanıcıların satın almış olması.
İşte Resmi Gazete'deki o istisna maddesi:
"1/1/2025 tarihinden önce üretilen yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork ve yarı römorklardan uygunluk belgesi bilgileri ARTES’e üretici veya ithalatçılar tarafından elektronik ortama aktarılanlar 1/1/2035 tarihine kadar ilgilisinin talebi halinde tescil edilir, bu tarihten sonra tescil edilmeyenlerin karayolunda kullanılması yasaktır.
(2) Birinci fıkra kapsamında 1/1/2035 tarihine kadar tescil işlemi yaptırılmayan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir.
(3) Uygunluk belgelerinin mücbir sebeplerle temin edilememesi veya elektronik ortama aktarılamaması halinde tescil işlemlerinin ne şekilde yapılacağına ilişkin usul ve esaslar Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.”
KÖPRÜ – OTOYOL ÜCRETLERİ NASIL OLACAK?
Çekme karavan ile motokaravan geçiş ücretleri farklılık gösteriyor. Ancak çekme karavanlar için ruhsattaki geçerlilik fark etmeksizin ortak bir geçiş ücreti söz konusuydu. Çekme karavanların tamamı otoyollarda ve köprülerde 3 akslı oldukları için 3. sınıf araç olarak geçiyor. 2. sınıf olan motokaravanlardan daha yüksek ücret ödemek zorunda kalıyorlar.
Deniz otobüsü ve feribotlarda ise araca bağlı römork veya tekne taşıyan römorklara (6m’den az uzunlukta) araçlarda ek olarak araç + karavan ücreti alınıyor.