İşçi sağlığı nedeniyle işten çıkartılabilir mi?
İşçinin çok sık rapor kullandığı gerekçesiyle işten çıkartılması mümkündür ama koşulları vardır. Kullanılan rapor süresinin işçinin ihbar süresini 6 hafta aşması halinde işçi işten çıkartılabilir. Bu gerekçeyle işten çıkartılan işçi ihbar tazminatı alamaz ama kıdem tazminatı alır. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, işyerinde sık rapor kullanımıyla ilgili merak edilenleri yazdı
İşçinin sağlık sebebiyle hangi durumlarda iş akdinin feshedilebileceği 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25’inci maddesinde düzenleniyor. İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından ya da içkiye düşkünlüğünden doğan bir hastalığa yakalanması veya engelli hale gelmesi durumunda işveren işçinin iş akdini ihbar süresini beklemeksizin feshedebilir. İşçinin bu gerekçeyle işten çıkartılabilmesi için, devamsızlığın ardı ardına 3 iş günü veya bir ayda 5 iş gününden fazla sürmesi gerekir.
İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve iş yerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulu tarafından saptanması halinde de işveren işçiyi işten çıkartabilir.
Hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini ihbar süresini beklemeksizin fesih hakkı, işçinin iş yerindeki çalışma süresine bağlı olarak hak ettiği ihbar süresini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 16 haftalık analık izninin bitiminden itibaren başlar.
DERHAL FESİHTE RAPOR SÜRESİ NASIL HESAPLANIR?
Sağlık gerekçesiyle derhal fesihte ihbar süresini aşan 6 haftalık sürenin hesabında öncelikle işçinin ihbar süresine bakılır. Bir işçinin ihbar süresi o iş yerindeki çalışma süresine göre belirlenir.
İhbar süresi iş sözleşmesi 6 aydan az süren işçi için 2 hafta; 6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta; 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için 6 hafta, üç yıldan fazla süren işçi için 8 hafta olarak uygulanır.
Bildirim sürelerine ilave olarak 6 haftadan fazla rapor kullanmak zorunda kalan işçinin iş akdi savunma almaksızın derhal feshedilebilir. İşyerindeki çalışma süresine göre işçinin sağlık sebebiyle işverence iş akdini fesih hakkı, aşağıda hesaplanan sürenin aşılmasıyla doğar:
Çalışma süresi;
6 aydan az süren işçi: 8 hafta (56 gün)
6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi: 10 hafta (70 gün)
1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi: 12 hafta (84 gün)
3 yıldan fazla süren işçi: 14 hafta (98 gün).
İHBAR + 6 HAFTAYI AŞMAYANLAR DA İŞTEN ÇIKARTILABİLİR
İhbar süresini 6 hafta aştığı gerekçesiyle bir işçinin iş akdinin ihbar süresi beklenmeksizin derhal feshedilebilmesi için devamsızlığın aralıksız olması gerekir. Bu durumda işçiye kıdem tazminatı ödenir ama ihbar tazminatı ödenmez.
İşçinin sık sık hastalanması nedeniyle kullandığı sağlık raporları ihbar süresi + 6 haftayı aşmasa bile işveren, bu durumun işyerinde olumsuzluklara neden olduğu, işyerinin normal yürüyüşünü olumsuz etkilediği gerekçesiyle işten çıkartabilir. İşçinin işyerindeki çalışma süresi en az 6 ay ve işyerindeki toplam işçi sayısı 30 kişiden fazla ise işçi işe iade davası açabilir. İşe iade davası açıldığında işverenin işçinin sık sık hastalanarak rapor kullanmasının işyerinde olumsuzluklara neden olduğunu ispatlaması gerekir. İhbar + 6 haftalık süre aşılmadığı halde işten çıkartılan işçiye kıdem tazminatının yanı sıra ihbar tazminatı da ödenir.
MAKUL SÜREYE DİKKAT!
İhbar süresi + 6 hafta aşılmadığı halde sık rapor kullanımı gerekçesiyle işçinin işten çıkartılabilmesi için “makul süreye” dikkat edilmesi gerekir. Yargıtay kararlarına göre makul süre 2 ay. En son rapor kullanılan tarihten itibaren 2 ay içinde bu gerekçe ile işten çıkartılması mümkün. İki aydan sonra çıkartılması halinde ise makul süre aşmış kabul ediliyor.
İŞÇİNİN SAĞLIK GEREKÇESİYLE İŞ AKDİNİ FESİH HAKKI
İş Kanunu, işçiye de sağlık gerekçesiyle iş akdini feshetme hakkı tanıyor. Yaptığı işin sağlığı veya yaşayışı için tehlike oluşturması, sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren ya da başka bir işçinin bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması durumunda işçi iş akdini feshedebilir. Bu durumda işçi kıdem tazminatını da alır. İşçinin sağlık gerekçesiyle kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilmesi için yaptığı işin sağlığını etkilediğini raporla kanıtlaması gerekir.
* Haberin görseli Shutterstock'tan servis edilmiştir.