Bizde balon zor patlar!
3 ülke bunu konuşuyor...
RAHİM AK/GAZETE HABERTÜRK
Londra ve Almanya'da konut fiyatlarında balon endişesi oluştu. Türkiye'de ise fiyat artışı 3,5 yılda yüzde 46. Bu artışın yüzde 28'i enflasyondan. Geri kalan yüzde 17 ise evlilik, göç ve yabancı alımından.
Avrupa'nın yeni korkusu emlek fiyatlarındaki artışlar oldu. Londra'daki ortalama bir evin fiyatı Ekim ayında 50,484 sterlin artarak 544 bin 232 sterlin ile rekor yüksek seviyeye tırmandı.Londra'da Ekim ayının ilk haftalarında fiyatları yüzde 10 artırması, yeni bir konut balonunun oluşuyor olabileceğine ilişkin endişeleri artırdı.Öyle ki İngiltere Merkez Bankası finansal istikrardan sorumlu başkan yardımcısı Jon Cunliffe asıl sorunun konut fiyatlarındaki artışın finansal istikrarı tehdit edip etmediğine karar vermek olduğunu söyledi. Almanya'da da Londra'ya benzer endişeler oluştu. Almanya Merkez Bankası Bundesbank, pazartesi günü şehir merkezindeki bazı konutların aşırı değerli olabileceği uyarısında bulundu. Raporda; Berlin, Hamburg, Münih, Frankfurt, Köln, Stuttgart ve Düsseldorf gibi büyük şehirlerde fiyatlardaki artışın yüzde 20'ye kadar çıktığı belirtildi.
Avrupa'nın yanı sıra Çin'de de konutta balon oluşup oluşmadığı tartışılırken, Türkiye'deki durumu masaya yatırdık. Türkiye'de konut fiyatlarıyla ilgili tek done Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verileri. Buna göre, 2010'dan bu yana Türkiye genelinde konut fiyatları yüzde 45.8 arttı.
%30 ENFLASYON
Yüzde 45.8'lik artışın yaklaşık %28'i enflasyon kaynaklı. Çünkü aynı dönemde tüketici fiyatları artışı yüzde 30. Geri kalan yüzde 17.8 evlenme ve boşanma, mütekabiliyet ve yatırımcı talebi ile karşılanabilir. Düşük faiz ortamında konut alıp kiraya vererek gelir elde etmek isteyen yatırımcılar fiyat artışını sağlıyor.
LİTERATÜRE GÖRE TÜRKİYE'DE 5 PUAN EKSİK
Literatürde konut fiyatı 6 çeyrekte (1.5 yıl) enflasyon artış olursa "Balon oluştu" deniliyor. Türkiye'de son 6 çeyrekte enflasyon , konut fiyatı %21 arttı. Yani balona 5 puan var.
İSTANBUL'UN BAZI BÖLGELERİ PAHALI
Ancak yine de özellikle İstanbul'da 2,5 yılda yüzde 50'lik fiyat artışı enflasyon hariç yüzde 20'lik biiyat fazlalığını gündeme getiriyor. Evlenenlerle yeni yapılan konut arasındaki fark olan 128 bin fazlalığın olması da konutların yoğun yapıldığı İstanbul için bir riski gündEme getiriyor. Özellikle faizlerin yüzde 0,7'ye gerilediği dönemde maket üzerinden satış yapılan markalı konut fiyatlarında önemli bir artış olduğu gözle görülen bir durumdu. Finans merkezinin yapılacağı Ataşehir gibi bazı bölgelerde spekülatif haberlee hızlı fiyat artışı olyduğu ve balon oluştuğu uzmanlarcaifade ediliyor.
OYUNCULAR NE DEDİ?
Murat Kurum Emlak Konut GYO Genel Müdürü
"Balon olsaydı bu kadar talep olmazdı"
"Türkiye'de konut üretiminde Avrupa'daki gibi balon söz konusu değil. Eğer böyle bir şey olsaydı durum talep durumundan görülürdü. Üretilen her konutlar şu anda kapışkapış satılıyor. Konut fiyatlarının artışı da bunu teyit ediyor. Konuta başlanması ile 1-2 ay sonraki fiyatlar bile artıyor. Sadece bölgesel balonlar oluşmuş olabilir ancak Türkiye'de ne metrekare birim fiyatları da Avrupa sevieyesine gelmiş değil ki bir balondan söz edilsin."
İnanç Kabadayı EgeYapı Group Yönetim Kurulu Başkanı
"Ne balonu, daha kentsel dönüşüm var"
"Dünyada Çin başta olmak üzere Almanya ve İngiltere için bu tür tehlikelerin hayata geçebileceği konuşuluyor. Ancak bu ülkelere göre Türkiye'deki konut satış fiyatları son derece düşük seyrediyor. Ne balonu, her şeyden önce Türkiye'de İstanbul başta olmak üzere devam eden ve 7 milyon konutun yıkılmasını içeren bir kentsel dönüşüm hareketi var."
Musa Aykaç Nurol GYO Genel Müdürü
"Gelecek yıllarda fiyat daha da artacak"
"Türkiye'de gayrimenkul sektöründe bir balon oluştuğuna inanmıyorum. Kentsel dönüşüm projelerinin daha da ağırlık kazanmasıyla 2015'den itibaren sektörün daha da parlayarak, fiyatların artacağını öngörüyoruz. Marmaray gibi projelerd4e İstanbul'un marka değerine olumlu katkı yapacak, yabancı yatırımcıları ülkeye çekip fiyatları arttırıcı bir değer unsur yaratacak."
GATES EMLAKÇI OLDU!
ABD'li teknoloji devi Microsoft'un kurucusu ve başkanı Bill Gates, İspanyol inşaat şirketi FCC’nin yüzde 6'sını 113.5 milyon Euro'ya satın aldı. Bu satın almayla Gates, İspanya’nın en zengin işkadınlarından biri olan Esther Koplowitz’in ardından şirketin ikinci büyük hissedarı oldu. Gates'in yüzde 6'lık hisse alımıyla, İspanya’da emlak balonu patladıktan sonra zor günler geçiren ve borçlarını çevirmekte zorlanan FCC'nin hisseleri yüzde 13 yükselişle, son 1.5 yılın en yüksek seviyelerine çıktı.
