Eylemi tetikleyen 8 şirketin MESS’siz grup dışı zam kararı
İş bırakmalarla sarsılan otomotiv ve yan sanayi şirketlerindeki iş bırakma eylemleri, Metal Sanayicileri Sendikası ile grup sözleşmesini kabul etmeyip, yüzde 9.7 yerine, şubatta yüzde 24'e varan zamlar alan 8 şirketin 14 tesisinden kaynaklandı
Tahsin AKÇA / Ahmet KIVANÇ / HT GAZETE
Otomotiv sektörünü sarsan metal işçilerinin sendikadan istifa ve iş bırakma kararında, binlerce işçiyi kapsayan grup toplu iş sözleşmesi kapsamının dışına çıkarak, ayrı sözleşme yapıp yüksek zamlar alan 8 fabrikanın büyük rol oynadığı ortaya çıktı. Renault’da işçilerin yüzde 80’i, Tofaş’ta ise yüzde 20’sinin Türk Metal Sendikası’ndan istifa ederek eylem kararı alınca, daha sonra Coşkunöz ve Mako gibi fabrikaların da eklenmesiyle 7 bine ulaşan istifalarla otomotiv sektöründe üretim planları altüst oldu.
Bu tabloyu ortaya çıkaran esas nedenlerden biri 8 fabrikanın toplam 14 tesisinde çalışan yaklaşık 5 bin işçinin Metal Sanayicileri Sendikası’nın (MESS), Türk Metal’le yürüttüğü Grup Toplu İş Sözleşmesi kapsamından çıkarak, bu yıl şubat ayı içerisinde Birleşik Metal İş çatısı altında imzaladıkları sözleşmelerle yüzde 12 ile yüzde 24 arasında değişen oranlarda zam alması oldu. Oysa MESS ile grup sözleşmesi bu tarihten 3 ay önce imzalanmış, Tofaş, Renault, Coşkunöz, Ford gibi büyük işletmelerdeki işçilerin aldığı zam yüzde 9.7’de kalmıştı. Üstelik MESS’le sözleşme ilk kez 3 yıllık yani 2017’ye kadar imzalanırken, grup dışına çıkan 5 bin işçi yüzde 24’e varan zammı 2 yıllık sözleşmeyle almıştı.
BOSCH ÖRNEĞİ BARDAĞI TAŞIRDI
13 Nisan’da yetki davası nedeniyle 3 yıllık gecikme sonucunda MESS’le imzalanan ve grup sözleşmesinin üzerinde zamlar alınan Bosch’taki sözleşme de eklenince, bugün sendikadan ayrılan işçilerde rahatsızlık yarattı. Grup dışına çıkan 8 şirketten, Schneider Elektrik çalışanları, yüzde 24 zam alarak aylık 268 lira net artış elde ederken, grup sözleşmesi imzalansa alacağı aylık zam 184 lirada kalacaktı. Alstom çalışanları ise grup dışına çıkarak 195 lira yerine 260 lira aylık zam elde ettiler.
BOSCH’UNA DEĞİLMİŞ
Bosch’ta sözleşme imzalanamadığı 3 yılda bazı işçilere düzeltme yapıldığı öne sürüldü. Sonrasında sözleşme devreye girince söz konusu işçiler diğer zamdan da yararlandı. Bu gelişmenin Bursa’da işçiler arasında genel bir zammış gibi algılandığı iddia edildi.
KAVLAK SESSİZ KALMAYI SEÇTİ
,Otomotiv sektörü başta olmak üzere yaygınlaşan eylemlerle üyelerinin yüzde 80’i istifa eden Türk Metal Sendikası’nın Başkanı Pevrul Kavlak, dün konuşma talebimiz üzerine sessiz kalmayı tercih ederken, açıklamalarının ‘işçiyi tehdit etti’ şeklinde yansıtılmasından rahatsız olduğu öğrenildi. Öte yandan üretimin durmasıyla zor duruma düşen fabrikalardan da karşı hamleler gelmeye başladı. Daha önce eylemin biteceğini düşünerek eylemci işçilerine kumanya dağıtan bazı fabrika yönetimlerinin, elektrik ve suları kesip, tuvaletleri fabrika önündeki işçilerin dağılmalarını sağlamak için kullanımlarına kapattığı öğrenildi.
AYLIK MAAŞIN YÜZDE 3.3'Ü SENDİKA'YA GİDİYOR
Toplam 1.4 milyon işçinin çalıştığı metal sektöründeki 233 bin sendikalı işçi arasında yüzde 75’le en örgütlü sendika olan Türk Metal’de çalışan işçilerin ücretlerine toplu iş sözleşmesiyle yüzde 9.7 oranında zam yapılırken, işçiler aylık ücretlerinin yüzde 3.3’ünü sendikaya aidat olarak ödüyorlar. Toplu sözleşmeyle ücretleri 200 lira dolayında artan işçilerin ücretlerinden aylık 75 lira üyelik aidatı kesiliyor.
Metal sektöründeki diğer sendikalardan Birleşik Metal aylık ücretin yüzde 3’ü oranında, Çelik İş de bir günlük ücret (yüzde 3.3) tutarında sendika aidatı alıyor.
159 MİLYONU TÜRK METAL’E
Sektördeki sendikaların yıllık aidat gelirleri büyük meblağlara ulaşıyor. Günlük ücretin ortalama 75 lira olduğu dikkate alınırsa, 177 bin 125 kişiyle en yüksek üyeye sahip Türk Metal’in aidat geliri aylık 13.3 milyon lira, yıllık olarak da 159 milyon liraya ulaşıyor.
Toplam üye sayısı 28 bin 823 olan Çelik İş’in aylık aidat geliri 2.2 milyon, yıllık aidat geliri de 25.9 milyon lirayı buluyor.
Birleşik Metal İş sendikasının aidat geliri aylık 1.9 milyon, yıllık bazda da 20.7 milyon lira düzeyinde. Sektördeki sendikaların yıllık toplam aidat geliri ise 209 milyon liraya ulaşıyor. Sendikalar, asgari ücret üzerinden bir günlük aidat alsalardı yıllık gelirleri 105 milyon lirada kalacaktı.
MESS: İŞLETMELERDE DERİN YARALAR AÇILABİLİR
Metal Sanayicileri Sendikası’ndan (MESS) yapılan açıklamada, Bursa’da kurulu bulunan sendikalarına üye bazı otomotiv ana ve yan sanayi işyerlerinde başlatılan “işyerini terk etmeme ve topluca iş bırakma” şeklindeki eylemlerin katlanılamaz boyutlara ulaştığı belirtildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Bu durumun devamı halinde karşılaşılacak sipariş iptalleri ve pazar kaybı işletmelere olduğu kadar istihdama da zarar verecektir. Ayrıca bu süreçte yaşananların işletmelerde derin yaralar açmasından endişe etmekteyiz.”
OSD: EYLEMLERDE İSTİHDAM KAYBI KAÇINILMAZ
Otomotiv Sanayii Derneği, otomotiv sektöründe başlayıp yaygınlaşan eylemlerle ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, “Tüm çalışanlarımızı sağduyu ile davranmaya, işlerine, sanayimize ve ülkemiz menfaatlerine sahip çıkmaya ve yasal olmayan eylemleri derhal durdurmaya çağırıyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca “Takdir edileceği üzere mevcut eylemlerin devam etmesi durumunda, sanayimiz çok zor bir durumda kalacak, pazar ve sipariş kayıpları sebebiyle faaliyetlerinde azalma, dolayısıyla istihdam kaybı kaçınılmaz olacaktır” ifadeleri kullanıldı.
FORD ZORUNLU İŞ DURDURDU
Tofaş ve Renault’daki iş bırakma ile sendikadan ayrılma eylemlerinden sonra Türk Metal’in yetkili olduğu Türkiye’nin en büyük otomotiv fabrikalarından Gölcük’teki Ford Otomotiv’de de mesainin durdurulacağı öğrenildi. Şirketten bugün, Bursa’daki ara mamul tedarikçilerinden parça temin edilemediği için önceden planlanmış fazla mesai çalışmasının iptal edileceği açıklaması bekleniyor. 6 bin kişinin çalıştığı Ford fabrikasında işin durdurulmasının tedarik probleminden dolayı işveren tarafından alınan bir karar olduğu da öğrenildi.
