'Yeşil Altın'da bu yıl yüksek rekolte bekleniyor

Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürü Nevzat Aslan yaptığı açıklamada, gıdadan ilaç sanayisine kadar çok geniş kullanım alanına sahip olan ve "yeşil altın" diye nitelenen Antep fıstığında, geçen yıl rekoltenin düşük olduğunu belirtti.

Geçen yıl Antep fıstığı rekoltesinin 78 bin tonda kaldığına dikkati çeken Aslan, "Önceki yıl rekolte 170 bin tondu. 2016 yılına göre yüzde 54 düşüş gerçekleşti" dedi.

Aslan, 2018'in, 2017'den çok daha iyi, verimli bir yıl olmasını beklediklerini vurgulayarak şunları kaydetti:

"Antep fıstığında meyve gözleri bir yıl öncesinden oluşur. Şu an bahçelere, ağaçlara baktığımızda meyve gözleri fazlasıyla mevcut. Bu dönemden sonra iki riskimiz var. Biri yeterli yağış alınmaması, ikincisi de ilkbahar geç donu. İlkbahar geç donları Gaziantep'te sık yaşanmıyor. Şu an uzun yıllar ortalamasına göre yağışın yaklaşık yüzde 50'si yağdı ancak yağış mevsimi de henüz kapanmadı."

Geçen yılki rekolte düşüklüğünün nedeninin 2016 yılındaki kuraklık olduğunu belirten Aslan, "Meyve gözleri bir yıl öncesinden oluştuğu için, 2016'da yaşanan kuraklık dolayısıyla meyve gözleri döküldü veya oluşmadı. 2017'de yağış mevsim normallerine yakındı. Ağaçların üzerinde meyve yükü de yoktu. Böylelikle ağaçlar 2018'e hazırlandı" ifadelerini kullandı.

Aslan, rekolte düşüklüğü yüzünden piyasada fiyatların da yüksek olduğuna dikkati çekerek don olmaması halinde rekoltenin yükseleceğini, bunun da hasat sezonuna doğru fiyatlara yansıyacağını anlattı.

ÜRETİM ALANLARI ARTIYOR

Önceki yıl Antep fıstığı toplu meyvelik alanının 3 milyon 134 bin dekar olduğunu kaydeden Aslan, 2017 yılında bu rakamın 3 milyon 240 bin dekara yükseldiğine işaret ederek yüzde 3,5 artış olduğunu ifade etti.

Üretim alanlarında en çok artışın Şanlıurfa ve Batman'da yaşadığını ifade eden Aslan, Şanlıurfa'da yaklaşık yüzde 10 artış olduğunu belirtti. Aslan, "Bir milyon 316 bin dekarla Gaziantep, Antep fıstığı tarımının yapıldığı en geniş alana sahip. Bu ili 1 milyon 253 bin dekarla Şanlıurfa takip ediyor. Adıyaman 258 bin dekarla üçüncü sırada. Siirt'te 188 bin, Kahramanmaraş'ta 68 bin, Kilis'te 63 bin, Batman'da 38 bin ve Mardin'de ise 10 bin dekar alanda Antep fıstığı yetiştiriciliği yapılıyor" diye konuştu.

Aslan, 35 ilde Antep fıstığı üretimi yapıldığını, bunlardan 13'ünün rakamlarının kayda değer olduğunu dile getirerek diğer illerde ise sadece mikroklima özelliği gösteren bölgelerde üretim gerçekleştirilebildiğini söyledi.

Antep fıstığının kuraklığa dayanıklı olduğunu vurgulayan Aslan, "Son yıllarda kuraklık ya da yağışlardaki düzensizlik nedeniyle tarla bitkileri ekilen yerlerde bazı yıllar üretici verim alamıyor ve bu nedenle Antep fıstığına yöneliyor. Antep fıstığında 'gençlik kısırlığı' dediğimiz meyveye geç yatma olsa da ürün vermeye başladıktan sonra çiftçiyi ekonomik olarak rahatlatıyor" dedi.

HASADI BAŞLADI, BU YIL CEP YAKACAK

Antep fıstığı üretiminde önemli bir yere sahip olan Şanlıurfa'da, çiftçilerin hasat telaşı başladı. Hava sıcaklığının 40 dereceyi aştığı bölgede, sabah saatlerinde bahçelere giden işçiler, fıstık salkımlarını tek tek koparak ağaçların altına serdikleri çulların üzerinde topluyor.

Ağaç dallarına zarar vermemek için merdiven kullanan işçiler, topladıkları fıstıkları, çul yardımıyla römorklara yükleyip pazarın yolunu tutuyor.

"Bahar aylarında bölgede yağış vardı. Yaz aylarında sıcaklıklar arttı. Fıstık için yağışlar çok önemli, özellikle kök neminin iyi olması gerekiyor. Söz konusu kök nemini koruyan bölgelerde verim yüksek olacak. Şu anda baklavalık fıstık toplanılıyor. Fıstıkların içine baktığımızda dolululuk istenen seviyede. Bu da ağacın nemi iyi aldığının göstergesi. Ancak fıstık için genel olarak verimli bir yıl değil"

Harran Üniversitesi (HRÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu yaptığı açıklamada, Antep fıstığında genel olarak bu yıl rekoltenin düşük olmasını beklediklerini söyledi.

Çullu, üreticilerin Antep fıstığı ile ilgili her konuda kendilerine başvurabileceklerini dile getirerek, "Özellikle hasada çok dikkat edilmeli. Dalların kırılması gelecek yıl verimi çok etkiliyor. Fıstık çok hassas bir bitkidir. Gelecek yılki ürünü de düşünmek gerekir" dedi.

FISTIK BU YIL CEP YAKACAK

Şanlıurfa Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Kaya da fıstık rekoltesinde her yıl çeşitli spekülasyonlar yapıldığı belirterek, bu yıl Şanlıurfa bölgesinde verimin geçen yıllara göre çok düşük olduğunu belirtti.

Bu yıl bölgede verimde yüzde 50 düşüş beklediklerini ifade eden Kaya, şunları kaydetti:

Fıstıkta arz talep konusu çok önemli. Türkiye'de fıstık en çok Şanlıurfa ve Gaziantep bölgesinde yetiştiriliyor. Her tarafta verim az olursa bu da fiyatlara yansıyacak. Urfa şartlarında verim çok düşük.

Geçen yıl kuraklık vardı, bu yıl da oldu. Üreticinin bunun için fıstık ağacını yılda birkaç kez sulaması gerekir. Fıstık ağacına su gerekmez diye yanlış bir algı var. Bu yanlış bir düşünce. İnanıyorum üretici bu sulamayı yapsa bu kadar verim kaybı olmaz.

'Kavlak' dediğimiz fıstık şu anda fiyatı 15 lirayı geçiyor. İşlenmiş fıstık ise 30-40 lira civarında. Fıstık içi ise 100 liraya yakın.

Bu yıl fıstık üreticisini üzecek gibi görünüyor. Çünkü verim çok düşük görünüyor. Fıstık fiyatlarında geçen yıla göre yüzde 20-30 artış bekliyoruz.

Fıstık üretilen bölgelerde bir sulama projesi başlatılırsa bunun önüne geçileceğine inanıyorum. İstiyoruz ki ne üretici ne de sanayicimiz zarar etsin.

Halfeti ilçesinde fıstık üreticiliği yapan Selahattin Yalçın da fıstık hasadına yeni başladıklarını, bu yıl dolu nedeniyle bahçesinden iyi verim alamadığını belirtti.

Bölgenin sulamaya açılmasını istediklerini anlatan Yalçın, şöyle konuştu:

"Sabah erken gelip fıstıkları toplamaya başlıyoruz. Akşam topladıklarımızı römorklara doldurup fabrikaya gönderiyoruz. Şu anda fiyatlar biraz yüksek. Yaş fıstık 15-20 lira arasında. Tuzlu dediğimiz işlenmiş ise kilosu 30-35 lira arasında. Geçen yıl bahçemizde yaklaşık 10 ton fıstık topladık. Bu yıl yarı yarıya düşüş gösteriyor"

FISTIK HASATLARINDAN GÖRÜNTÜLER