IQ seviyesi de değişiyormuş! Dikkat bu alışkanlıklar IQ puanınızı düşürüyor
Düşünme ve akıl yürütme yeteneğinin değerlendirilmesiyle ortaya çıkan sonuç IQ zeka puanı olarak adlandırılıyor. Zeka kavramı hiçbir zaman doğru şekilde ölçülemese de göreceli olarak insanın sahip olduğu seviyeyi bulmak adına IQ seviyesini saptamak oldukça önemli. Peki IQ seviyesinin değişebileceğini biliyor muydunuz? Evet, yanlış duymadınız IQ seviyesi günlük hayat rutini içinde sahip olunan pek çok alışkanlıktan etkileneceği gibi bazı durumlarda yükseliş veya düşüş gösterebiliyor. İşte IQ seviyesini düşüren alışkanlıklar…
Kanada'daki Montreal Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, son 50 yılda dünya genelinde toplu zeka seviyesinin 1 IQ puanı düştüğü belirlendi. İnsanın zeka seviyesinin düşmesine neden olan 7 nedeni belirleyen araştırmacılar, beslenme alışkanlıkları ve teknolojinin beyni yıprattığı uyarısında bulundu.
İşte IQ seviyesini düşüren alışkanlıklar…
Tüketilen yiyecekler
Yapılan farklı araştırmalar özellikle yağlı besinlerin ve şeker kullanımının bilişsel görevleri yerine getirme üzerinde olumsuz bir etki yarattığını ortaya koyuyor. Yağ oranı yüksek besinler beynin çalışmasını etkileyebildiği gibi depresyona da sebep olabiliyor. Ayrıca Kaliforniya Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma da kısa sürede düzenli şeker tüketiminin "beyni yavaşlatarak öğrenmeyi etkilediği"ni gösteriyor. Tüketilen yiyecekler konusunda bilinçli olmak fiziksel sağlığımızı etkilediği gibi zihinsel sağlığımızı da etkilemekte.
İştahları kabartan Fast food IQ'muz için oldukça zararlı: Doymuş yağı hayatınızdan çıkarın!
Harvard’da yapılan araştırmalara göre doymuş yağ oranı yüksek beslenmenin beyin fonksiyonlarına zarar veriyor. 6000 kadın üzerinde yapılan ve dört yıl süren araştırma, doymuş yağla beslenen kişilerin hafızasında zayıflama olduğunu; zeytinyağı, avokado gibi sağlıklı yağlarla beslenenlerin ise hafızasında güçlenme olduğunu gösteriyor.
Yüksek oranlarda doymuş yağ ile beslenmek ise vücuttaki kötü kolesterol oranını artırır. Bu duruma bağlı olarak kan akışı azalır ve beyne daha az oksijen gider. Hâliyle beynin işlevselliği olumsuz yönde etkilenir. Montreal Üniversitesi tarafından yürütülen ve IQ seviyesini korumak için yağlı besinlerden uzak durmak gerektiğini gösteren bilimsel araştırmalar, beslenme alışkanlıklarının zekâ üzerindeki etkisini ortaya koyuyor. Doğru beslenme alışkanlıkları edinerek hem bedensel hem de zihinsel sağlığınızı dengede tutabilirsiniz.
Kızarmış yiyecekler
İspanya'da yapılan araştırmalara göre kızarmış yiyeceklerin Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik hastalıkları tetiklediğini gösteriyor.
Birden fazla işi aynı anda yapmak
Sanıldığının aksine aynı anda birden fazla iş yapmak yüksek IQ göstergesi değil. Daha doğru ifade edecek olursak bir işe odaklanıldığı zaman başka bir işe transfer olmak IQ’nun düşmesine sebep olabiliyor. Çünkü beyin bir seferde belirli bir miktarda bilgiyi almaya izin veriyor. Bu nedenle yapılan işe odaklanmak verim artırmayı sağlayacağı gibi daha sağlıklı kararlar almayı da beraberinde getiriyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsüne bağlı olarak çalışan Sinirbilimci Earl Miller'in yaptığı araştırmalar, insan beyninin çoklu görevler için tasarlanmadığını ortaya koydu. Miller'a göre insanlar aynı anda pek çok işi başardığı yanılsamasına kapılsalar da bir işe odaklanmışken diğerine yapılan anlık ve hızlı bir geçiş, beynin işlevselliğini olumsuz yönde etkiler. Bu da IQ seviyesinin azalmasına sebebiyet verebilir. Beyin, aynı bir bilgisayar gibi işlevsel olarak sadece belli bir miktar bilgiyle ilgilenebilir. Pek çok bilgiyi aynı anda işlemeye kalktığındaysa performansı düşmeye başlar. Bu nedenle tek bir konu üzerine odaklanmak hem IQ seviyesini korur hem verimliliği artırır.
Dijital ekranlara maruz kalmak
"Televizyon izlemek insanı aptallaştırıyor" sözünü hemen herkes duymuştur. Şimdilerde ise televizyonun yerini dijital ekranlar almış bulunmakta. Geçmişte yapılan araştırmaların da desteklediği gibi araştırma gruplarını ekrana maruz bıraktıklarında IQ test sonuçlarında bir düşüş yaşanıyor.
Çoğu zaman boş zamanlarımızı kitaplara, araştırmalara veya yeni bir bilgi edinmeye harcamak yerine ne yazık ki televizyon seyrederek öldürmeyi tercih ederiz. Ancak fiziksel veya mental açıdan hiçbir efor sarf edilmediği için rahatlama hissi veren televizyon, aslında beynin işlevselliğini olumsuz yönde etkileyen alışkanlıklar arasında yer alır. Televizyon izlemekten tamamen vazgeçmek mümkün olmasa da en azından yararlı programları izleyebilir; kendinize bir sınırlama getirerek vaktinizi zekâ geliştirici aktivitelere daha fazla ayırabilirsiniz.
Şekerden uzak durmamız gerektiğini hepimiz biliyoruz
Yüksek miktarlarda şeker tüketmek, vücudun pek çok fonksiyonunu olumsuz yönde etkiler. Aşırı şekerli gıdalar, mental sağlığı bozarak hafıza problemlerine neden olabilir. Bilim insanları, çok fazla şeker tüketen insanların demans hastalığına yakalanma riskinin arttığını gösteren bulgulara işaret eder.
Aynı zamanda yapılan araştırmalar fazla miktarda fruktoz içeren meyvelerin de beyin üzerinde aynı derecede olumsuz etki yaratabileceğini gösteriyor. Vücudumuzun her ne kadar belli bir miktar şekere ihtiyacı olsa da fazlasını tüketmekten kaçınmak, vücut sağlığını korumak için büyük önem taşır. Yeme alışkanlıklarınızı düzene sokarak hem fiziksel hem mental açıdan sağlığınızı dengede tutabiliriz.
Düzensiz uyku öğrenme kapasitemizi yavaşlatıyor
Mental sağlığı korumak için düzenli uyku uyumak büyük önem taşıyor. Uyku düzeninin bozulması, vücudun ritmini ve enerjisini etkiler, konsantrasyon bozukluklarını tetikler. Araştırmalar, uykusunu yeterince alamayan insanların duygu durumlarının dengesiz olduğunu, odaklanmada zorluk çektiklerini ve çabuk sıkıldıklarını gösteren bulgular ortaya kodu. Ayrıca iyi uyuyamamak aşırı yeme alışkanlığı ve stres gibi sağlığı olumsuz yönde etkileyecek faktörlerin ortaya çıkmasına da sebebiyet verir. Kendinize bir uyku düzeni yaratarak enerjik, huzurlu ve sağlıklı hissedebilir; öğrenme ve akılda tutuma kapasitenizi artırabilir, mental sağlığınızı destekleyebilirsiniz.
Hamsterlar üzerinde yapılan bir bilimsel araştırma, uyku düzeninin bozulmasının aynı zamanda vücudun ritmini bozduğunu ve enerji kullanımını etkilediğini ispatlıyor. Bu dengelerin bozulması öğrenme mekanizmasında beklenmedik durumlara yol açabiliyor. Özellikle konsantre olmakta zorluk yaşayan bireylerin içinde bulundukları durumlara kolay uyum sağlayamamasının sebebi düzensiz uyku olarak gösteriliyor. İyi uyumaya çalışmak ve bir uyku düzenine sahip olmak sandığınızdan daha fazla bilişsel işlevlerinizi etkiliyor.
Stresin olumsuz etkilemediği hiçbir şey yok!
Vücudumuzda olumsuz olarak etkilemediği hiçbir şey bulunmayan stresten nasibini alanlar arasında IQ seviyesi bulunuyor. Sebebi ise stresli olunan zamanlarda düşünme yeteneğinin olumsuz yönde etkilenmesi. Yapılan araştırmalar, yüksek stres seviyesine sahip bireylerin hastalığa yakalanma ihtimalinin arttığını belirtmenin yanı sıra zihinsel sağlığı da önemli ölçüde etkilediğini ortaya koyuyor.
Stresli hissedilen zamanlarda vücut, olumlu düşünme kapasitesini düşüren hormanlar salgılamaya başlar. Vücut fonksiyonlarının doğru çalışmasını engelleyen stres hâli, beyinin işlevselliğini de olumsuz yönde etkiler. Ohio Üniversitesinde çalışan Nörolog Brendan Kelley, aşırı stresin Alzheimer hastalığına yakalanma riskini arttırdığını öne sürdü. Günlük hayat koşuşturmacasının getirdiği stresi azaltmak için egzersiz ve meditasyonlardan yararlanabilir, daha zinde ve motive bir hayat sürerken zihinsel sağlığınızı da koruma altına alabilirsiniz.
Bilgiye hızlı ulaşmak: Teknoloji hayatımızı kolaylaştırsa da zekâmızı korumadığı bir gerçek
Teknoloji sayesinde artık aradığımız her bilgiye anında ulaşabiliyoruz. Bu da kendi hafızamızı kullanmanın önüne geçiyor ve zihnimizi tembelleştiriyor. Hiç farkına varmasanız bile navigasyon kullanımı bile IQ seviyenizi düşüren durumlar için bir örnek teşkil ediyor. Çünkü mekânsal farkındalık gitgide azalıyor ve kendi aklımızı kullanarak yaptığımız eylemler oldukça azalıyor.
Çağımızın vazgeçilmez bir gerekliliği olan teknoloji, birçok anlamda hayatı kolaylaştırsa da zararlarnı da yok sayamayız. Merak edilen bir bilgiye ulaşmak artık çok kolay bir hale geldi. Arama motorları, çok fazla düşünüp kendinizi zorlamanıza gerek bile kalmadan işinizi hızlıca halledebiliyor olabilir. Ancak yapılan çalışmalar, bilgiye bu kadar kolay ulaşmanın IQ seviyesini etkileyen beceriler üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koydu. Ayrıca bilim insanları, teknolojinin getirdiği yeniliklerden biri olan navigasyon sisteminin de mekânsal farkındalığı azalttığı yönünde ek bulgular öne sürdü. Teknolojik imkânları her ne kadar hayatınızdan tamamen çıkarmanız kolay olmasa da bazı işlerinizi kendiniz halletmeye çalışarak beyninizin işlevselliğini arttırabiliriz.
Araştırmaların ortak noktası beynin zorlandığı zaman tüm performansını ortaya koyduğu yönünde. Bu nedenle sürekli zihinsel antrenman yapmak ve yukarıda bahsettiğimiz noktalara dikkat etmek zihinsel sağlığınızı korumanıza yardımcı olacaktır.