Kira zam tavanında TÜFE kiracının aleyhine döndü
Kira zammı tavanında 2019 yılına kadar Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ – ÜFE) dikkate alındı. 2019 yılında yapılan kanun değişikliği ile 12 aylık Tüketici Fiyat Endeksi'ndeki (TÜFE) değişim dikkate alınmaya başlandı. Kira zammının iki yıl yüzde 25 ile sınırlanmasının ardından yeniden 12 aylık ortalama TÜFE'ye dönüldü. TÜFE artışının temmuz ayında Yİ-ÜFE'nin 24,56 puan üzerinde çıkması nedeniyle ağustos ayında kontratı yenilenen kiracılar yüzde 17 oranında daha fazla kira ödemek zorunda kalacak. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Konut ve işyeri kira bedellerinin nasıl artırılacağı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenleniyor. Kanunun ilk halinde kira artışları Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ndeki (Yİ-ÜFE) yıllık artış ile sınırlandırıldı. Kanun 2011 yılından 2019 yılına kadar böyle uygulandı.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
2017 yılından itibaren Yİ – ÜFE, Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha hızlı artmaya başladı. Bunun üzerine 2019 yılında kanun değişikliğine gidildi. Yüksek artış yaşanan Yİ-ÜFE yerine önce daha yavaş artan TÜFE’nin dikkate alınması öngörüldü. Ancak, kanun teklifinin TBMM’deki görüşmeleri sırasında bundan vazgeçilerek Yİ-ÜFE yerine 12 aylık ortalama TÜFE artışı benimsendi.
Bu uygulama devam ederken enflasyon 2021 yılı son çeyreğinden itibaren hızla artmaya başlayınca bu kez konut kiralarına yapılacak zamlar 2022 yılında yüzde 25 ile sınırlandırıldı. Yüzde 25 sınırı 1 Temmuz’da sona erdi. Temmuz ayından itibaren konut kiralarına yapılan zamlarda 12 aylık ortalama TÜFE artışı dikkate alınıyor. Yenilenecek kira kontratlarına yapılacak zamlar, Türkiye İstatistik Kurumu’nca (TÜİK) bir önceki ay için açıklanan 12 aylık ortalama TÜFE oranını aşamayacak.
TÜFE KİRACININ ALEYHİNE İŞLEMEYE BAŞLADI
Ancak kiracılar yine mağdur olmaya başladı. Çünkü geçen yılın mart ayından beri 12 aylık ortalama TÜFE artışı Yİ-ÜFE artışının üzerinde seyrediyor. Oniki aylık ortalama TÜFE artışı haziran ayında yüzde 65,07, temmuz ayında da yüzde 65,93 oldu. Buna karşılık Yİ-ÜFE artışı haziranda yüzde 50,09, temmuz ayında yüzde 41,37 olarak gerçekleşti.
İkisi arasında kiracılar aleyhine fark haziranda 14,98 puan, temmuz ayında ise 24,56 puan oldu.
KİRACILARIN KAYBI YÜZDE 17 DAHA FAZLA ZAM OLDU
Konut kira artışlarında yüzde 25 sınırı kaldırılırken 2019 yılı öncesinde olduğu gibi Yİ-ÜFE’ye dönülseydi 10.000 TL olan bir evin kirası temmuz ayında yenilenen sözleşmede 15.009 TL, ağustos ayında yenilenen sözleşmede ise 14.137 TL olacaktı.
Oysa TÜFE esas alındığı için aynı evlerin kirası temmuzda 16.507 TL’ye, ağustosta 16.593 TL’ye çıktı. Kiracının kaybı temmuzda yenilenen sözleşmede aylık 1.498 TL, yıllık 17.976 TL olacak. Kiracının kaybı ağustosta yenilenen sözleşmede ise aylık 2.456 TL’ye, yıllık ise 29.472 TL’ye ulaşacak.
Yİ-ÜFE yerine 12 aylık ortalama TÜFE'nin dikkate alınması nedeniyle kira zammı temmuz ayında yüzde 10, ağustos ayında ise yüzde 17 daha fazla oldu.
12 AYLIK ORTALAMA Yİ-ÜFE DAHA DENGELİ
Konut kirasında zam tavanı, Yİ-ÜFE’de 12 aylık ortalama artışa göre belirlenmiş olsa hem kiracılar hem de konut sahipleri açısından daha dengeli bir artış sağlanacak. Yİ-ÜFE’de aylık bazda çok yüksek değişimler olurken, 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’de aylık değişimler daha yumuşak seyrediyor.
Örneğin Yİ-ÜFE bu yılın mayıs ayında yüzde 57,68, haziranda yüzde 50,09, temmuz ayında yüzde 41,37 olarak gerçekleşti. Oysa 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE artışı mayısta yüzde 47,24, haziranda yüzde 47,97 temmuz ayında yüzde 47,55 oldu.
