Matrah artışı sektördeki beklentilerin altında kaldı
Otomotivde geçen hafta yürürlüğe giren ÖTV güncellemesi, sektörde beklentileri karşılamadı. Son 1 yılda döviz kurunda yüzde 90 oranında artış yaşandığını kaydeden sektör yetkilileri, yapılan matrah güncellemesinin müşterilerin ve sektörün beklentisinin gerisinde kaldığını ifade ediyor. Yapılan değişiklik ile birkaç model haricinde fiyatı düşen otomobil olmadığını aktaran yetkililer, kurdaki artışın da kısa sürede yapılan bu düzenlemeyi etkisiz kılabileceği uyarısında bulunuyor. ÖTV'de yapılan matrah artış oranı yüzde 40 ile yüzde 53 arasında değişiyor. Güncelleme ile, fiyatı 594 bin TL'den daha ucuz olan otomobillerin alt ÖTV dilimlerine geçişinin önü açıldı. Sektör yetkilileri, matrahtaki artış oranının en az yüzde 100 olması gerektiğini ifade ediyordu. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Otomotiv sektöründe uzunca bir süredir beklenen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) güncellemesi, geçtiğimiz hafta yapılan sürpriz bir düzenleme ile yürürlüğe girdi.
Böylece, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin daha önce 1 Aralık olarak duyurduğu ÖTV değişikliği, beklenen tarihten 1 hafta önce yapılmış oldu.
ÖTV'ye yapılan yeni ayar ile, vergi dilimleri değişmeden korunurken, ÖTV dilimlerini belirleyen matrah, yani araçların vergisiz fiyatlarının limitleri artırıldı. Böylece, 594 bin TL'den daha ucuz olan otomobillerin alt ÖTV dilimlerine geçişinin önü açıldı.
Yeni düzenleme, çoğunluğu A ve B segmentte yer alan onlarca yerli ve ithal modelin fiyatlarını da yüzde 20'ye kadar düşürmüş oldu.
Fakat, ÖTV'de yapılan güncelleme her ne kadar bazı modellerde indirime sebep vermiş olsa da, güncellemenin boyutu sektördeki beklentilerin altında kaldı.
Öyle ki, yılbaşından bu yana araç fiyatlarındaki artışın yüzde 50'nin üstüne çıkması, sektörde matrahlarda yapılacak artışın en az yüzde 100 oranında olması gerektiği kanaatini oluşturmuştu. Matrahlardaki artış oranı ise beklentilerin aksine yüzde 53'ü geçmedi.
Beklentilere paralel olarak matrahlar yüzde 100 oranında artırılmış olsaydı, 594 bin TL yerine, fiyatı 850 bin TL'nin altında kalan otomobillerin yüzde 80'lik dilimden alt ÖTV dilimlerine geçişinin önü açılacak ve böylece alt vergi dilimlerindeki model sayısı da artacaktı.
'MÜŞTERİLERİN VE SEKTÖRÜN BEKLENTİSİNİN GERİSİNDE KALDI'
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, matrah güncellemesi ile, birkaç model dışında alt vergi dilimine düşen araç olmadığını vurguladı.
Bozkurt, Ağustos 2021 tarihinde yapılan matrah güncellemesinden önce yaklaşık 50 farklı modelin yüzde 80’lik dilimin altında kaldığını hatırlatarak, "O tarihten itibaren döviz kurunda yaklaşık yüzde 90 oranında bir artış olması, buna ilaveten dünya genelindeki enflasyon sebebiyle üretim fiyatlarındaki artışların da maliyetlere yansıması ile, uzun zamandır neredeyse tüm modellerin en yüksek dilim olan yüzde 80’lik dilime giriyor olması, matrahlarda acil bir güncelleme beklentisine yol açmıştı" dedi.
Son yapılan matrah güncellemesine göre, birkaç model dışında alt vergi dilimine düşen araç olmadığını kaydeden Bozkurt, "Yapılan matrah güncellemesi müşterilerin ve sektörün beklentisinin gerisinde kaldı" ifadelerini kullandı.
İKİNCİ ELDE DE FİYATLAR DÜŞECEK
Matrah güncellemesinin ikinci el araç piyasasına etkisi de merak konusu haline gelmişti.
Bu konuda sorularımızı cevaplayan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, yapılan düzenlemenin ikinci elde bazı modellerde fiyatları aşağı çekebileceğini söyledi.
Ertemel, düzenleme ile, bazı sıfır kilometre otomobillerin fiyatlarında yüzde 16'ya varan indirimler yaşandığına değinerek, ikinci el otomobil piyasasındaki fiyatların, özellikle yeni model yılına sahip araçlarda, sıfır otomobillerden referans alınarak belirlendiğine işaret etti.
Ertemel, "Yapılan matrah güncellemesinin, bazı modellerde yüzde 5 ila yüzde 16 arasında indirim yarattığı göz önüne alındığında, bu modellerin ikinci ellerinde de fiyatlar yüzde 5 ila yüzde 10 arasında düşecektir" dedi.
'KURDAKİ ARTIŞ GÜNCELLEMEYİ YOK EDEBİLİR'
Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş ise, düzenlemenin beklentilerin altında kaldığını söyledi.
Karakaş, "Yaklaşık 6 aydır toplumun beklediği, ümit ettiği ve hatta çok ciddi oranlarda fiyatın azalmasına sebebiyet vereceğini düşündüğü düzenleme, beklentilerin altında kaldı" şeklinde konuştu.
Hem toplumda hem de sektörde ÖTV’deki matrah düzenlemesinin tekrar güncellenebileceğine dair beklentilerin olduğunu ifade eden Karakaş, döviz kurunda ortaya çıkacak 1.5-2 TL’lik artışın fiyatların tekrar artışına sebep olacağına dikkat çekti.
Karakaş, "Kurdaki artışın kısa sürede yapılan bu düzenlemeyi tamamen yok edeceğini matematiksel olarak görebiliriz. Dolayısıyla bu geçici bir çözüm olacaktır. Kalıcı bir fiyat politikası etkisi yaratır diyemeyeceğiz. Bizim beklentilerimizin de, toplumun beklentilerinin de çok altında ve hatta ikinci ele hiç etkisinin olacağını düşünmediğimiz bir noktada düzenleme gerçekleşti. Seçime kadar bir başka matrah düzenlemesi beklemiyoruz" dedi.
'EN BÜYÜK SORUN KREDİLER'
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Sekreteri Niyazi Berktaş da, tüketicinin daha fazla bir matrah düzenlemesi beklediğini, fakat bunun yapılmadığını vurguladı.
İkinci el piyasasındaki en büyük sorunun banka kredileri olduğunu dile getiren Berktaş, kredilerin ulaşılamaz durumda olduğunu savundu.
Berktaş, "Biz sektör olarak nihai kullanıcıların şikayetlerini alıyoruz. Kredi çıkmıyor. Kredi vermek istemiyorlar" ifadelerini kullandı.
İkinci el araç alım satımında kayıt dışılığın da fazla olduğuna işaret eden Berktaş, yıllık 5 milyon aracın kayıt dışı ticaretinin yapıldığını ve bu durumun düzenlenmesi için yetkililerden destek istediklerini söyledi.
Hatırlanacak olursa, Ağustos ayında ikinci el araç satışına '6+6' kısıtlaması getirilmişti. Bu kısıtlama ile, ikinci el araçların 6 ay ve 6 bin kilometreyi doldurmadan satışı yasaklanmıştı.
Fakat, kısıtlamanın sadece ikinci el araç ticareti yapan işletmeleri kapsayarak, şahısları kapsam dışında bırakması tartışmalara yol açmıştı.
