Türkiye'de risk var mı?
Prof. Dr. Dilek Arman, HABERTURK.COM için zika virüsüyle ilgili merak edilenleri anlatı
Haftalardır konuşulan 20’den fazla ülkeyi tehdit eden Zika virüsü, Türkiye için tehdit mi? Belirtileri nelerdir? Nasıl anlaşılır? Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, HABERTURK.COM için zika virüsüyle ilgili merak edilenleri anlatı.
Zika virüs sivrisineklerle bulaşıyor ancak bu sivrisinek bize sıtma bulaştıran sivrisinekten farklı. En önemli özelliği gün içinde ya da gece, kapalı veya açık alanlarda insanları sokması. Bugünkü bilgilerimizle bizim ülkemizde olmayan bir sivrisinek ama sonrası için olmayacağını söylemek mümkün değil. Ayrıca yalnız Zika değil Deng ve Çikungunya ateşi denen hastalıkları da bulaştırabiliyorlar.
NADİR DE OLSA ANNEDEN ÇOCUĞA BULAŞABİLİR!
Virüs esas olarak sivrisineklerle bulaşıyor; çok nadir olmakla birlikte anneden çocuğa geçişi söz konusu. Aslında enfeksiyonun yayılımı fazla ama bebeğe geçişi düşük. Ek olarak vücut sıvıları ile temas ve kesin kanıtlanmış olmasa da cinsel yolla bulaştığı biliniyor.
Virüs ile enfekte olan 5 kişiden ancak birinde belirtiler ortaya çıkıyor ve klinik olarak çok rahatsız edici bir tablo oluşturmuyor; hafif ateş, eklem ağrısı, vücutta döküntüler, gözdeki ince dokunun iltihaplanması denilen konjonktivit gibi belirtilerle kendini gösteren tablo günler ya da en fazla bir hafta içerisinde geriliyor. Ancak bununla kalmadığını anlıyoruz. Özellikle virüsün Mayıs 2015’te ilk farkedildiği Brezilyada, geçen yıla oranla mikrosafali dediğimiz küçük başlı çocukların doğma oranının arttığını görüyoruz. Bu sene bin 500’ün üzerinde mikrosefali çocuk doğumu olduğunu kaynaklar gösteriyor. Bir diğer ilişkili olduğu düşünülen tablo ise Guillain-Barre Sendromu denen omurilik tutulumu ile karakterli nörolojik tablo. Buradan yola çıkarak virusün oluşturduğu zararının başlangıçtaki klinik tablonun çok ötesinde olduğunu söyleyebilmek mümkün. Hastalık şimdiden Amerika’da 25 ülkede yayılım gösterdiği gibi Avrupa’ya da yayılmış durumda.
"TÜRKİYE İÇİN ŞİMDİLİK TEHLİKE YOK!"
Şu an tehlike yok ancak son 10 yıl içerisinde iklim değişiklikleriyle ilgili gerçekten ülkemizin doğal ortamında da ciddi değişikliklerin olabildiğini gördük. Geçmişte hiç aklımıza gelmeyen enfeksiyonların ciddi sorun oluşturabildiğini deneyimledik. Bu yüzden hiçbir şey için olmaz demek mümkün değil. Ama şu anda ülkemizde tanı konmuş bir Zika virüs enfeksiyonu söz konusu değil.
TEŞHİSİ İÇİN GEREKEN TESTLER ÜLKEMİZDE MEVCUT MU?
Şu anda dünyada ya da ülkemizde yaygın olarak yapılan bir test söz konusu değil. Bazı özel testlerle teşhis edilebiliyor. Gereğinde tüm hastalıklarda olduğu gibi tüm dünyadaki laboratuvarlara örneklerin ulaştırılması mümkün ve Dünya Sağlık Örgütü vasıtasıyla tüm testler Türkiye’ye gelebiliyor. En ufacık bir şüphede tetkik yapılabilir.
NE ZAMAN HEKİME BAŞVURMALIYIZ?
Çoğunlukla kendini sınırlayan ve çok gürültülü bir tablo olmaması nedeniyle çoğu kişi hekime başvurmayacaktır. Ancak gebeler dikkatli olmalı, özellikle deride kızarıklıklarla kendini gösteren döküntü ve konjonktivit hali söz konusu olduğunda hekime başvurmalıdır.
SEYAHATLERİMİZİ ERTELEMELİ MİYİZ?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) herhangi bir seyahat kısıtlaması önermeyip konuyu yerel otoritelerin inisiyatifine bıraktı; gebelerin ve gebelik planlayanların sivrisineklerden korunmasını önermektedir. Ancak Amerikan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC), konu ile ilgili 2. Düzey yani riskli kişilerin yayılımın görüldüğü 11 ülkeye seyahatlerini ertelemelerini öneriyor.
NASIL KORUNABİLİRİZ?
Hastalığın tedavisi olmadığı gibi koruyucu aşısı da bulunmamaktadır. Mevcut bilgilerle esas olarak sivrisinek temasından korunmak önemli. Bunun için koyu renkli, uzun kollu ve paçalı giysilerin tercih edilmesi , havalandırması olan veya sinek koruyucu tel ile korunan alanlarda yaşanması, gece cibinlik kullanılması ve sinek kovucuların kullanımı ihmal edilmemeli. İki aydan küçük çocuklarda sinek kovucu kullanılamayacağı için diğer önlemler daha da fazla önem kazanıyor.
