Taşeron işçinin ücreti enflasyonla eridi
2018 yılında kadroya alınan taşeron işçilerin ücretleri üç yıl boyunca 6 ayda bir yüzde 4 oranında artırıldı. Geçen yıl diğer kamu çalışanları ile birlikte toplu iş sözleşmesinden yararlandırıldılar. Ancak taşeron işçilerin enflasyondan arındırıldıktan sonra ellerine geçen reel net ücretlerindeki erime bu yıl da devam etti. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Kamuda çalışan yaklaşık 900 bin taşeron işçisi 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 2018 yılında kadroya geçirildi. İşçiler kadroya geçirilmeden önce Yüksek Hakem Kurulu, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında taşeron işçilerin ücretlerine 6 ayda bir yüzde 4 oranında zam yapılmasını kararlaştırdı. Buna karşılık Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı tüketici fiyat endeksi 2018 ilk yarıda yüzde 9,2, ikinci yarıda yüzde 10,2; 2019 ilk yarıda yüzde 5,0, ikinci yarıda yüzde 6,5; 2020 yılı ilk yarıda yüzde 5,8, ikinci yarıda ise yüzde 8,4 oranında arttı.
2021 yılında taşeron işçiler diğer kamu işçileri ile imzalanan toplu iş sözleşmesine dahil edildi. İmzalanan toplu iş sözleşmesiyle taban ücretler 4.100 TL’ye yükseltildi, ücretlere 2021-2022 yıllarını kapsayan 2 yıllık dönemin ilk 6 ayı için yüzde 12, diğer 6 aylık dönemlerde ise yüzde 5 + enflasyon farkı oranında zam yapıldı.
Cumhurbaşkanlığı 2023 Yıllık Programı’nda, her yıl olduğu gibi kamu işçisi, memur ve asgari ücretlilerin enflasyondan arındırılarak hesaplanan reel net ele geçen ücretlerinde yıllara göre kaydedilen gelişmelere yer verildi. 2003 yılı 100 kabul edilerek oluşturulan endekse göre, 2011 yılında 111,0 olan kamu işçilerinin reel net ele geçen ücret endeksi 2018 yılında 106,3’e düştükten sonra 2019’da 113,3’e yükseldi. Ancak, endeks 2020 yılında 110,8’e, 2021 yılında 95,0’e, 2022 yılında da 90,5’e geriledi.
TAŞERON İŞÇİLERİN DÜŞÜK ÜCRETİ ORTALAMAYI AŞAĞI ÇEKTİ
Programda, sürekli işçi kadrosuna geçirilen taşeron işçilerinin 2021 yılında imzalanan kamu işçileri toplu iş sözleşmesine dahil edilmesiyle, bu kapsamdaki işçi sayısının yaklaşık üç kat arttığı vurgulanarak, “Alt işveren işçilerinin ücretlerinin daha düşük olması, ortalama ücretleri aşağı çekmiş, 2021 yılında geçmiş yıllara oranla yüksek reel kaybı görünmesine neden olmuştur” denildi.
Programa göre, taşeron işçileri kamu işçilerinin reel ücretini gösteren endekse 2021 yılında dahil edildi. Ancak, reel ele geçen ücret endeksinde 2021 yılında yaşanan yüzde 14,3’lük gerilemenin 2022 yılında da devam etmesi dikkat çekti. Endeks 2022 yılında da bir önceki yıla göre yüzde 4.7 düşüş kaydetti.
Kamu işçilerinin toplu iş sözleşmesi gelecek yıl yenilenecek.
MEMURLARIN REEL ÜCRETİ DE DÜŞTÜ
Memurların mali ve sosyal haklarına ilişkin 6. dönem toplu sözleşmesine göre, 2022 yılının ilk 6 ayı için yüzde 5, ikinci 6 ayı için yüzde 7, 2023’ün ilk 6 ayı için yüzde 8, ikinci 6 ayı için de yüzde 6 oranında zam yapılacak. Enflasyonun bu oranları aşması halinde enflasyon farkı yansıtılacak. Programda, ortalama net memur maaşlarının 2022 yılında nominal olarak (enflasyondan arındırılmadan) yüzde 67,5 oranında arttığı belirtildi.
Programa göre, memurların reel ele geçen ücret endeksi 2017’de 154,6, 2018’de 153,4 iken 2019 yılında 158,6’ya yükseldi. Ertesi yıldan itibaren düşmeye başladı ve 2020’de 158,0, 2021’de 152,4’e geriledi. Memurların reel ele geçen ücret endeksinin geçen yıla göre yüzde 2,6 oranında azalarak bu yıl 148,4’e düşmesi bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET REEL OLARAK ARTIYOR
2021 yılında 2.825,90 TL olan net asgari ücret, önce yüzde 50,5 oranında artırılarak 4.253,40 TL’ye, temmuz ayında da yüzde 29,31 oranında artırılarak 5.500,35 TL’ye yükseltildi. Programda, net asgari ücretin 2022 yılında yüzde 94,6 oranında artırıldığı belirtildi.
Asgari ücretliler için oluşturulan reel net ele geçen ücret endeksi 2017 yılında 225,6, 2018’de 221,5, 2019’da 242,4, 2020’de 248,3, 2021’de 252,4 olarak gerçekleşti. Programda, 2022 yılında da 285,7 olacağı tahmin edildi.
Programda, özel sektörde asgari ücretin üzerinde ücretle çalışanlar için reel ücret hesaplaması yapılmıyor.
