Ücret Garanti Fonu’ndan 3 aylık maaş
İşverenin konkordato ilan etmesi, iflası veya ödeme güçlüğüne girmesi durumunda işçilerin üç aya kadar olan ücretleri Ücret Garanti Fonu'ndan ödeniyor. Fondan ücret alabilmek için bazı koşulların oluşması gerekir. Gerekli belgeleri sunan işçiler, işverenden alamadıkları ücretlerinin 3 aya kadar olan tutarını fondan alabilirler. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, işvereni ödeme güçlüğüne düştüğü için ücretlerini alamayan işçilerin haklarını yazdı
İşsizlik Sigortası Fonu’na işverenlerce yatırılan primlerin yüzde 1’i Ücret Garanti Fonu’nda toplanıyor. Ücret Garanti Fonu, işverenin ücreti ödememesi durumunda işçilerin kara gün dostu olarak imdadına yetişiyor. Fon, işverenin ödemediği son üç aylık ücreti işçiye ödüyor. İşsizlik maaşı brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamazken (2019 yılı için 2 bin 31 TL), Ücret Garanti Fonu’ndan ödemeler, net ücret üzerinden yapılıyor. Ödemeler sırasında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazançlar dikkate alınıyor. Bordroda kazanç ne kadar gösterilmiş ise o tutar üzerinden ödeme yapılıyor. Kazancı bordroda eksik gösterilenler, her konuda olduğu gibi Ücret Garanti Fonu kapsamındaki ödemelerde de mağduriyet yaşayabiliyor.
İşverenin ödemediği her ücret, Ücret Garanti Fonu’ndan alınamaz. Fondan, ödenmeyen ücreti alabilmek için işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi gibi koşullar aranıyor. İşveren hakkında iflas erteleme kararı verilmesi, son üç aylık ücretlerin fondan alınmasına engel teşkil etmiyor.
Fondan para alabilmek için başka koşullar da aranıyor. İşçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı iş yerinde çalışmış olması; ödenmeyen ücret alacağının işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önce oluşması gerekiyor.
Askerlik, tutukluluk, uzun süreli tedavi gerektiren hastalıklar, son bir yıl aynı işyerinde çalışma koşuluna aykırılık teşkil etmiyor. Bu durumdaki kişiler de ödenmeyen ücretlerini alabiliyorlar.
İşverenin işsizlik sigortası primini ödemiş olup olmaması da işçi açısından sorun teşkil etmiyor. Önemli olan işçinin o işverene bağlı olarak çalışması.
İŞSİZLİK MAAŞI ALANLAR ÜCRET GARANTİ FONU’NDAN PARA ALABİLİR Mİ?
İşsizlik maaşı alanlar da işverenin ödemediği ücretleri fondan talep edebilirler. İşsizlik maaşı almak, Ücret Garanti Fonu’ndan para almaya engel teşkil etmiyor.
İşçiler, işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü tarihten önceki son 5 yılda ödenmemiş bulunan ücretlerini fondan isteyebilir. Alacağın, iflastan hemen önce olması gerekmiyor.
İŞVEREN NE ZAMAN ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞTÜ?
Son bir yıl aynı işyerinde çalışma koşulunun oluşup oluşmadığının tespitinde, işverenin ödeme güçlüğüne düşme tarihine bakılıyor. Ödeme güçlüğüne düşme tarihi ise şöyle tespit ediliyor:
- İflasta, mahkemece verilen iflas kararı tarihi,
- İflasın ertelenmesinde, mahkemece verilen iflasın ertelenmesi kararı tarihi,
- Konkordatoda, konkordato mühlet kararı tarihi,
- Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı alınması halinde ise bu belgelerin düzenlenme tarihi.
121 BİN 888 KİŞİ YARARLANDI
Ücret Garanti Fonu’ndan Şubat 2005 tarihinden 31 Aralık 2019 tarihine kadar toplam 121 bin 888 kişi ödenek almaya hak kazandı. Hak sahibi kişilere yapılan toplam ödeme ise 360 milyon 817 bin liraya ulaştı.
İşverenin ödemediği ücretini fondan almak zorunda kalanların sayısında özellikle son iki yılda büyük artış gözleniyor. 2017 yılında 5 bin 809 kişi olan fondan ücret alanların sayısı, 2018 yılında 20 bin 865 kişi, bu yılın sekiz aylık döneminde ise 31 bin 466 kişi oldu. Fondan 2017 yılında 25 milyon 848 bin lira ödendi. Ödeme tutarı 2018’de 81 milyon 27 bin liraya, bu yılın ocak-ağustos döneminde de 112 milyon 942 bin liraya ulaştı.
BAŞVURUDA GEREKLİ BELGELER NELER?
Ödeme güçlüğüne düşen işverenden ücret alacağı bulunan işçilerin, İŞKUR birimine aşağıdaki belgeler ile şahsen veya noter tasdikli vekaletname verdikleri kişiler aracılığıyla başvurmaları gerekiyor. Aranan belgeler şunlar:
1-Ücret Garanti Fonu talep dilekçesi
2-İşverenin ödeme güçlüğüne düştüğünü gösteren belge;
- İşveren hakkında aciz vesikası alınması durumunda; icra dairesinden alınan aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı
- İşverenin iflası durumunda; mahkemece verilen iflas kararı veya İcra ve İflas Kanunu’nun 166’ncı maddesi uyarınca iflas kararının ilan edildiğini gösteren belge
- İşverenin iflasının ertelenmesi durumunda, mahkemece verilen iflasın ertelenmesi kararı veya İcra ve İflas Kanunu’nun 166’ncı maddesi uyarınca iflasın ertelenmesinin ilan edildiğini gösteren belge
- İşveren hakkında konkordato ilan edilmesi durumunda; mahkemece verilen konkordato mühlet kararı veya İcra ve İflas Kanunu’nun 288’inci maddesi uyarınca konkordato mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge
3-İşçinin ücret alacağını aylar itibariyle gösteren İşçi Alacak Belgesi