2019'un en iyi yerli ve yabancı filmleri

2019 yılında Türkiye'de ticari gösterime giren filmleri temel alan "yılın en iyileri" listelerimi paylaşmadan önce “gişeden gelen mesajlara” da bakmaktan yanayım...

Boxoffice Türkiye sitesinin 29 Aralık'da güncellenen verilerine göre, 2019 yılındaki biletli seyirci sayısı 58 milyon 698 bin 279...

“51 hafta ve 3 günlük” veriler üzerinden gidersek aynı sayı, 2018'de 68 milyon 322 bin 137'ydi...

Yani, 10 milyonun üstünde bir seyirci kaybı var...

Temmuz ayından önce yapılan gişe analizlerinde, yerli filmlerin bilet satışındaki dramatik düşüşün nedenlerinden biri olarak “Recep İvedik 6”, “Karakomik Filmler” ya da “Mucize 2 - Aşk”ın henüz gösterime girmediğini söylüyorduk...

Yeni Sinema Yasası temmuzda yürürlüğe girdi, gösterimi ertelenen filmler seyirciyle buluştu ama önceki yılla olan 10 milyonluk fark ne yazık ki kapanmadı...

“Seyirci sayısını boşverin hasılatlara bakın!” diyenleri dinlediğimizde ve yine “51 hafta ve 3 günlük” verileri temel aldığımızda 2019 yılının hasılatında 2018'e göre 96 milyon 674 bin 706 liralık bir artış olduğu kesin... Dolayısıyla, salon işletmecileri ya da dağıtımcılar açısından çok kötü bir yıl olduğu söylenemez; çünkü artış var.

Buna karşılık, hasılat bazında sadece yerli filmlere baktığımızda ise yine düşüş göze çarpıyor... Özetle, bu tabloya göre, 2019'da yabancı filmlerin pastadan aldığı pay artarken yerli filmlerin payı düşmüş durumda...

Peki, neden?

Burada nokta atışı tespitler yapmak çok kolay değil. Seneye bütün tablo bir anda değişebilir... Ama son bir yılda olup bitenler üzerine herkesin düşünmesi gerekiyor...

Mesela, yılın en çok seyirci toplayan filmi “7. Koğuştaki Mucize”... Güney Kore uyarlaması bir hikâye... Göz yaşartıcı bir melodram... Bir devam filmi değil. Seyircinin daha önce bir benzerini gördüğü de söylenemez. Fragmanı, afişi itibarıyla son yıllarda gösterime giren başka filmleri hatırlatmıyor. İlk bakışta “Türkiye'de gişelerde ya güldüren ya ağlatan film başarılı olur” kuralını bozmuyor.

Buna karşılık, “7. Koğuştaki Mucize”, Türkiye'de 2019 yılında en çok seyirci toplayan ilk 10 film içinde, herhangi bir serinin halkası ya da başka bir filmin devamı olmayan iki filmden biri... Beşinci sırada yer alan “Joker”i de “bağımsız” bir film olarak kabul etmek isteyenler çıkabilir kuşkusuz. Ama DC Comics'in “Batman markası”na dahil olan, beyazperdede daha önce birçok kez gördüğümüz bir karakteri temel aldığını unutmamak gerek...

Buna karşılık, Joker”in Türkiye'de gördüğü ilgiyi de bir yere not etmek gerek... Açıkçası, “Joker”in gişedeki başarısı benim için yılın en hoş sürpriziydi. Çünkü seyircinin yeniliklere açık bir yanı olduğunu gösteriyordu.

Tüm bu veriler, belki Türk yapımcıları cesaretlendirebilir... Afişleri, fragmanları, isimleri ve her şeyleriyle birbirine benzeyen filmler üretmeye ara verip yeni hikâyelerin, yeni filmlerin peşine düşebilirler belki...

Milyonlarca seyirciyi hedefleyen filmler yapmak uğruna yaratıcılıktan bu kadar uzaklaşmanın, sürekli aynı hikâyeleri tekrar etmenin bir noktadan sonra yürümeyeceğini tahmin etmek için kahin olmaya gerek yok...

Daha kaliteli komediler, daha gerçekçi melodramlar yapmamak için hiçbir neden yok...

Türkiye'de seyircinin yeniliklere çok açık, çok hevesli olmadığını biliyorum. Yıllarca bıkmadan usanmadan birbirine benzeyen filmler seyredebildikleri ortada... Ama yine de sürekli aynı şeylerle idare etmeleri de mümkün değil...

2019 yılındaki bu dramatik düşüşü hiç umursamadan herkes işine devam edebilir ama daha kaliteli içeriğe yatırım yapmaya gönüllü, cesaretli yapımcılar “ezber bozan” işlerle manzarayı bir anda değiştirebilir...

Sonuçta, tarihin her zaman gösterdiği gibi sinema, sezgileri güçlü, cesaretli yapımcıların başarılı olduğu bir sektördür.

2019'DA TÜRKİYE'DE VİZYONA GİREN EN İYİ YERLİ FİLMLER

1. Kız Kardeşler - Yönetmen: Emin Alper

2. Küçük Şeyler - Yönetmen: Kıvanç Sezer

3. Sibel - Yönetmenler: Guillaume Giovanetti, Çağla Zencirci

4. Kraliçe Lear - Yönetmen: Pelin Esmer

5. Kardeşler - Yönetmen: Ömür Atay

6. Görülmüştür - Yönetmen: Serhat Karaaslan

7. Kapı - Yönetmen: Nihat Durak

8. Çınar - Yönetmen: Mustafa Karadeniz

9. Arada - Yönetmen: Ali Kemal Çınar

2019'DA TÜRKİYE'DE VİZYONA GİREN EN İYİ 20 YABANCI FİLM

1. Elveda Oğlum

(Di jiu tian chang - So Long My Son) Yönetmen: Xiaoshuai Wang

2. Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi

(Portrait de la jeune fille en feu) Yönetmen: Céline Sciamma

3. Şüphe

(Beoning – Burning) Yönetmen: Chang Dong Lee

4. Parazit

(Gisaengchung) Yönetmen: Bong Joon Ho

5. Arakçılar

(Manbiki kazoku – Shoplifters) Yönetmen: Hirokazu Koreeda

6. Sarayın Gözdesi

(The Favourite) Yönetmen: Yorgos Lanthimos

7. The Irishman

Yönetmen: Martin Scorsese

8. Acı ve Zafer

(Dolor y Gloria) Yönetmen: Pedro Almodovar

9. Van Gogh: Sonsuzluğun Kapısında

(At Eternity's Gate) Yönetmen: Julian Schnabel

10. Joker

Yönetmen: Todd Phillips

11. Avengers: Endgame

Yönetmenler: Anthony Russo ve Joe Russo

12. Amerikan Soygunu

(American Animals) Yönetmen: Bart Layton

13. Kod Adı: Hummingbird

(The Hummingbird Project) Yönetmen: Kim Nguyen

14. Mirai

Yönetmen: Mamoru Hosoda

15. Kefernahum

(Capharnaüm) Yönetmen: Nadine Labaki

16. Mutlu Lazzaro

(Lazzaro felice) Yönetmen: Alice Rohrwacher

17. İhtiyar Adam ve Silah

(The Old Man & The Gun) Yönetmen: David Bowery

18. Yüzleşme

(Grâce à Dieu) Yönetmen: François Ozon

19. Uzun Kız

(Dylda - Beanpole) Yönetmen: Kantemir Balagov

20. Asfaltın Kralları

(Ford v Ferrari) Yönetmen: James Mangold