CHP'den Gandi'nin 'Satyagraha' yöntemi

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na, sakin üslubu ve kararlı kişiliği nedeniyle ilk günlerde Gandi lakabı takılmıştı.

Bir süredir bu yakıştırma unutulmaya yüz tutmuştu.

Milletvekili Enis Berberoğlu’nun 25 yıl hapis hükmüyle tutuklanmasına karşı bugün başlatacağı protesto yöntemi ile Gandi’yi çok çağrıştıracağa benziyor.

Kılıçdaroğlu’nun, Ankara’dan İstanbul’a kadar sürecek, “şiddetsiz sivil direniş” eylemine benzer protesto yöntemini 1930’da Gandi “Tuz Yürüyüşü” adıyla yaptı.

Gandi, “şiddet içermeyen direniş” anlamına gelen “Satyagraha” ilkesine dayalı eylemini de ilk kez Güney Afrika’da gerçekleştirdi.

Hint kökenlilere özel kimlik kararnamesi çıkınca, Gandi avukat olarak çalıştığı Hint şirketinde taraftarlarını 11 Ağustos 1906’da “Satyagraha” eylemine davet etti.

Buna göre önce bir haksızlık tespit ediliyor ve onun yasakladığı karar bulunuyor, yasak delinerek tutuklanma yoluna gidiliyor.

Gandi, hapishanede de açlık grevine gidip seslerini duyurmayı sürdürdü.

BAPU MAHATMA

Gandi eylemi yaparken yasalara saygısızlık etmedi, hatta “Tutukluluğum yasalara uygun” açıklamasını da yaptı.

Tutuklular dolayısıyla hapishanelerde yer kalmayıp açlık grevleri de ölümle sonuçlanacak noktaya ulaşınca hükümet kararından geri adım attı.

Gandi döndüğü Hindistan’da da aynı direniş yöntemini izleyince yönetime hâkim İngilizler tarafından 1918’de tutuklandı.

Satyagraha da böylece Hindistan’da da uygulamaya konuldu, yüz binlerce köylü ve çiftçi “Bapu” (Baba) ve “Mahatma” (Yüce Ruhlu) sloganları ile hapishaneyi sarınca Gandi serbest bırakıldı.

TUZ YÜRÜYÜŞÜ

Kılıçdaroğlu’nun örnek aldığı yürüyüşü ise Gandi 12 Mart 1930’da 78 yoldaşı ile birlikte gerçekleştirdi.

Yürüyüşün amacı, İngiltere’nin tuz tekeli ile getirdiği “Hintliler tuz çıkaramaz” yasasını ihlal için denizden tuz çıkarmaktı.

Gandi’nin 338 kilometrelik yürüyüşüne binlerce kişi katıldı.

Çıplak ayakla 24 günde tamamladığı yürüyüş sonunda Gandi 6 Nisan 1930 günü denize ulaştı ve bir parça tuzu alıp yıkadı ve ufaladı.

Kendisi ile birlikte binlerce Hintli de denizden tuz çıkarınca İngilizler Gandi ve 60 bin eylemciyi hapse attı ancak yasa işlemez hale geldi.

Sonrasında Hindistan ile Pakistan’ın ayrılması ve özgürlük mücadelesi geldi.

CHP Lideri’nin “Adalet” yazan pankart ile bugün başlatacağını açıkladığı İstanbul’a kadar sürecek yürüyüş kararını duyunca aklıma Mahatma Gandi’nin yöntemi geldi.

Nitekim Kılıçdaroğlu’nun dün CNNTürk’teki röportajında “Şiddete başvurmadan direnin” çağrısı da “Satyagraha” yönteminden başka bir şey değildi.

Kılıçdaroğlu’nun yürüyüşüne bütün milletvekilleri ve teşkilat üyelerinin de katılması bekleniyor.

CHP yönetiminin “Kimseyi katılmaya zorlamıyoruz, dileyen katılır” dediği yürüyüş için CHP Milletvekili Gürsel Tekin’in yorumu “Gandi sahaya indi” şeklindeydi.

Ancak sahaya inmek kadar, kaç kişiyle yapıldığı, sonuna kadar devam edip etmeyeceği ve daha önemlisi sokak eylemine dönüşüp dönüşmemesi de bir o kadar önemli.

Dilerim akıl herkese hâkim gelir...