Ne WhatsApp, ne Telegram ne de Signal düzenlemeye uymuş!
Türkiye'deki kullanıcıların kişisel verilerini işleyen tüm şirketlerin kayıt olmakla zorunlu olduğu VERBİS'e göz attık. İşte çıkan sonuç: Ne Facebook ve WhatsApp ne de bugünlerde alternatif olarak kamudan dahil milyonlarca kişinin telefonlarına indirip kullanmaya başladığı Telegram kayıt yaptırmış! Son kayıt tarihi geçeli 3.5 ay oldu ama bu uygulamalardan ne gelen var ne de giden! 2 milyon TL'lik cezaları ise kapıda bekliyor... Habertürk'ten Necdet Çalışkan'ın haberi...
WhatsApp’ın kullanıcılarına verilerini Facebook ile paylaşılması zorunluluğu getiren yeni gizlilik sözleşmesiyle ilgili tartışmalar hız kesmeden devam ederken, Türkiye’de önce Rekabet Kurulu ve hemen ardından da Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVKK) WhatsApp ve Facebook ile ilgili olarak inceleme başlatmıştı. Peki bundan sonra ne bekleniyor?
6. MADDE NE DİYOR?
Öncelikle Rekabet Kurulu’nun, Facebook ve WhatsApp hakkında başlattığı soruşturma ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesinin ihlal edip edilmediği araştırılacak. “Hâkim durumun kötüye kullanılması”nı içeren sözkonusu madde şöyle:
“MADDE 6: Bir veya birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumunu tek başına yahut başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da birlikte davranışlar ile kötüye kullanması hukuka aykırı ve yasaktır.”
Dolayısıyla Rekabet Kurulu, konuyu yetki alanına giren rekabet mevzuatı çerçevesinde değerlendirecek. Habertürk'ten Necdet Çalışkan'ın haberine göre kullanıcıların verilerinin güvenliği ilgilendiren asıl inceleme ise konunun Türkiye’deki doğrudan muhatap kurumu olan Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) tarafından yürütüyor.
SÜRELERİ 30 EYLÜL’DE DOLDU!
Türkiye’de 7 Nisan 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, kişisel verileri işlenen gerçek ve tüzel kişileri kapsıyor. Yasa çerçevesinde oluşturulan Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi'ne (VERBİS) Türkiye’deki kullanıcıların kişisel verilerini işleyen tüm şirketlerin kayıt olma zorunluluğu bulunuyor.
Kanun’a göre yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan veri sorumluları ile yurt dışında yerleşik olan veri sorumlularının Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi'ne (VERBİS) kayıt işlemlerini tamamlamaları için verilen süre aslında 30 Eylül 2020 tarihinde doldu.
2 MİLYON TL CEZASI VAR!
2021 yılı başında yeniden değerleme oranında artan cezalara göre VERBİS'e kayıt zorunluluğunu yerine getirmeyen yerli veya yabancı veri sorumlularına 2 milyon TL’yi bulan tutarlarda idari para ceza kesiliyor.
HANGİLERİ VERBİS’E KAYITLI?
Peki WhatsApp, Instagram, Facebook, Twitter, TikTok, Google, Microsoft, Netflix, Apple ve kadar onlarca yabancı teknoloji şirketini de kapsayan düzenlemede şu ana kadar hangileri kayıt yaptırdı?
KVKK’nın VERBİS ile ilgili “Sicil Sorgulama” bölümünden (verbis.kvkk.gov.tr) WhatsApp ve Facebook başta olmak üzere milyonların kullandığı servis ve şirketlerin güncel durumuna göz attık.
Kayıt yaptıranlar: TikTok, Google, Microsoft, Netflix, Apple, Dailymotion, VKontakte, BiP
Kayıt Yaptırmayanlar: Facebook, WhatsApp, Telegram, Signal, Instagram, Twitter, Snapchat, Spotify
NE WHATSAPP UYDU, NE TELEGRAM, NE DE SIGNAL…
Bu listede dikkat çeken iki unsurun altını çizmekte fayda var:
Birincisi, son günlerde tartışmaların odağındaki anlık mesajlaşma platformu WhatsApp ve rakipleriyle ilgili. WhatsApp’ın kendi şirket adıyla veya çatı kuruluşu Facebook adı altında VERBİS’e henüz kayıt yaptırmadığı gözleniyor.
WhatsApp’a alternatif olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere kamu kuruluşları tarafından bile indirilip kullanılmaya başlanan Telegram’ın da yasal yükümlülüklerini henüz yerine getirmediği ve VERBİS’e kayıt yaptırmadığı görülüyor.
Yine Telegram gibi popüler hale gelen Signal de VERBİS’te yer almıyor. Yaptığımız sorgulamara göre Turkcell bünyesindeki BiP’in ise BiP İletişim adıyla kayıt işlemini yapmış.
ÖNCE KAYIT OLDULAR, SONRA TEMSİLCİ ATADILAR
Bu listede dikkat çeken ikinci unsur ise Türkiye’deki sosyal medya yasası kapsamında şu ana kadar temsilci atamasını yapan yabancı şirketler, VERBİS’e kayıt işlemlerini de tamamlamış.
Hatırlanacağı üzere geçen yaz sonu yürürlüğe giren sosyal medya düzenlemesi kapsamında önce Rus sosyal ağ VKontakte, ardından ABD’li video paylaşım platformu YouTube (sicilde çatı şirketi Google ile yer alıyor), Çin menşeili sosyal ağ TikTok ve bu yılın ilk günlerinde de Fransa merkezli video platformu Dailymotion Türkiye’de temsilci atayacağını duyurmuştu.
Bu dört şirketin de KVKK kapsamında VERBİS’e kayıt işlemlerini tamamladığı görülüyor. Bu ay reklam yasağının devreye gireceği sosyal ağlardan Facebook başta olmak üzere Instagram, WhatsApp ve Twitter’ın ise VERBİS’te herhangi bir kaydı bulunmuyor.
