Oruç nasıl açılır? Hurma, su, zeytin: Hangisiyle oruç açmak daha sağlıklı?
Heyecanla beklenen Ramazan ayının ilk iftarı bugün yapılacak. İslam alemi için kutsal bir öneme sahip olan bu ayda oruç tutmak isteyenler iftar hazırlıkları için tatlı bir telaşa girdiler. Ramazanın temsillerinden birisi de hiç kuşkusuz hurmadır. Özellikle iftar sofrasından hurma eksik edilmez. Üstelik orucu hurma ile açmak sevap bile sayılmıştır. Bu akşam ilk iftarını yapacak kişiler orucun nasıl ve neyle açılması gerektiğini merak etmeye başladı. Hurma, su, zeytin: Hangisiyle oruç açmak daha sağlıklı?
Orucu hurma, su, tuz ve zeytinle açmanın sağlık açısından birçok faydası bulunur.
"Oruç neyle ve nasıl açılır? Orucu hurmayla mı suyla mı zeytinle mi açmak gerekir, hangisi daha sevap?" soruları Ramazan ayının ilk gününde gündeme geldi. Ramazan ayında oruç tutan Müslümanlar gerekli kaidelerin ve dikkat edilmesi gereken noktaların neler olduğunu araştırmaya başladı. Oruç tutulurken bazı durumlara dikkat edilmesi gerekiyor. Oruç ibadetinin farz olan yükümlülükleri olduğu gibi sünnet olan durumlar da söz konusudur. Orucun hurmayla, tuzla ya da zeytinle açılması da sünnetler arasında yer alıyor. Peki, Oruç neden hurma, zeytin ve tuzla açılır? Orucu hurma, zeytin ve tuzla açmanın faydaları nedir? İşte tüm merak edilen detaylar…
ORUÇ NEYLE AÇILIR? ORUCU HURMA, ZEYTİN VE TUZLA AÇMANIN FAYDALARI NEDİR?
Oruç açarken genellikle su ve hurma tercih edilir. İftar vaktinde ilk orucunu açacak kişilerin ilk olarak su, hurma, zeytin ve tuz gibi yiyeceklerle açılması tavsiye edilmiştir. Peki neden orucu açarken bu besinler tüketilmeli, bir anlamı var mı? İftarın hurma, tuz ve su gibi şeylerle yapılması müstehaptır. İslam Peygamberi Hz. Muhammed (s.a.s.), "Biriniz orucunu açtığı zaman hurma ile açsın. Hurma bulamazsa su ile açsın. Çünkü su temizdir / temizleyicidir." (Tirmizî, “Savm”, 10). buyurmuştur.
Müslümanlar orucunu dilediği herhangi bir gıdayla açabilir. Hadislerde belirtilen şeyler tavsiye niteliğindedir. Yani orucu hurma ile açmak sünnettir. Kesinlikle hurma ile açılacak diye bir kaide yoktur. Ayrıca hadiste Peygamberimiz, hurma yoksa suyla orucun açılabileceğini bildirmiştir.
Çoğunlukla oruç açarken su tercih edilir. Gün boyu susuz kalmış kişiler su ihtiyacını gidermek için suya sarılır. Hz. Muhammed’in hadisinde de tavsiye ettiği gibi su temizleyici özelliğiyle tercih edilebilir. Ayrıca gün içerisinde su da tüketmiyor olmasıyla oruçlu insanların su ihtiyaçları neticesinde suyla oruç açmak oldukça yaygındır. Oruçlu geçen gün sonunda çok fazla yemek tüketimini önlemek için de önden su içmek faydalı olacaktır.
ORUÇ NEDEN HURMA İLE AÇILIR?
Hurma, oruç açarken en sık tercih edilen besinlerin başında gelir. Hz. Muhammed (s.a.v)’in de tavsiyesi üzerine sünnet olmasının yanı sıra sağlıklı olması nedeniyle de tercih edilir. Oruç açarken hurma ile açmak, hurma yoksa su ile açmak Hz. Muhammed’in sünnetlerindendir. Orucu ne ile açılması kesin bir kurala tabi olmamakla birlikte tavsiye edilen hurma veya suyla açılması hem vücut sağlığı için hem de sünneti uygulamak adına tavsiye edilir.
Ramazan’ın gelenekselleşmiş lezzeti olarak neredeyse tüm sofraları süsleyen hurma oldukça faydalı bir besin kaynağı olmakla birlikte kan şekerini de düzenlemekte oldukça etkilidir. Tüm gün aç kalan vücut sisteminin birden ağır yemekle başlanması sağlık açısından oldukça zararlıdır. Tam da bu nedenle mideyi rahatlatmak ve yumuşatmak için su ve hurmayla açmak faydalı olacaktır. Su içmek susuzluğu giderirken hurma ise içerisinde barındırdığı lifli yapı sayesinde vücudun ihtiyacı olan vitaminleri almasını sağlayarak kan şekerini düzenler.
Hurmanın içerinde bulunan besin değerleri ve lifli yapı vücudun gün boyu ihtiyaç duyduğu vitaminlerin neredeyse birçoğunun karşılanmasını sağlar. Hurma vücudu temizler ve kalp sağlığını korur. Kalp sağlığını koruması nedeniyle de şeker ve insülin değerlerinin korunmasında oldukça etkilidir.
Ayrıca tüm gün aç kalan boş mideyi ağır yiyeceklere birden maruz bırakmak hem hazımsızlığa neden olarak ağırlık hissi verir hem de bazı hastalıkların oluşmasına ya da tetiklenmesine neden olur. Oruç açılırken acele edilmemesi de özellikle dikkat edilmesi gereken bir husustur. O yüzden orucu su veya hurmayla açmak mideyi yumuşattığı için yiyeceklerin kolayca sindirilmesinin en sağlıklı yoludur. Gün boyu yaşanan halsizliğin giderilmesi ve vücuda dinçlik sağlanması adına oldukça etkili olan hurma aynı zamanda kan şekerinin dengeli yüklenmesini sağlayacaktır.
Hurma, kansere karşı koruyuculuğu yüksek bir besin olmasının yanında stres kaynaklı sinirlerin yumuşatılmasında da birebirdir. Birçok faydası bulunan hurmanın oruç açarken ilk tercih edilen besinlerden birisi olması birçok fayda sağlayacaktır.
ORUÇ NEDEN TUZLA AÇILIR?
Vücudu ve sindirim sistemini dinlendiren oruç ibadeti, İslam’ın şartları arasında yer alır. Orucu doğru tutmak kadar, orucu doğru bir şekilde açmak da sağlık açısından önemlidir. Oruç açarken ilk yediğimiz şey bazen hurma bazen zeytin bazen de tuz olur. Hz. Muhammed’in tuzu güzel bir katık olarak tabir eder.
ORUCU TUZLA AÇMANIN FAYDALARI NELERDİR?
Orucu tuz ile açmanın birçok faydası vardır. Ancak böbrek ve yüksek tansiyonu olan kişileri bu genellemenin dışında tutmak gerekiyor. Bir miktar tuzla oruç açmak veya yemeğe başlamak sünnettir. Hz. Peygamber (asm) yemeye başlamadan önce bir miktar tuz aldıktan sonra yemeye başlamıştır. Yemekten önce tuz yenilmesinin faydaları:
Yemeğe başlamadan önce tadılan tuz, mide enzimlerini harekete geçirir, hazmı kolaylaştırır.
Tuz sayesinde tükürük salgısı artar ve özellikle karbonhidratların sindirimi hemen başlar.
Ağza hava yoluyla giren mikroplar, sodyum klor sayesinde temizlenir.
Tuzda bulunan sodyum iyonu, hücreleri besler, maddenin hücre içine giriş çıkışına yardımcı olur.
Tuzla başlanırsa, tükürük guddeleri daha fazla salgı yapar.
Ağızda sindirimde, karbonhidrat parçalanması daha kolay olur.
Mide motilitesi (hareketliliği) artar, pankreas ve bağırsaklar üzerinde müsbet etkiler meydana gelir.
Ağızda antiseptik özelliği gösterir.
Tuzla karbonhidratlar çözülüp eridiği için diş çürümeleri önlenir.
Tuz, vücudun asit-baz dengesini korur. Vücudun elektrolit dengesini sağlar. İdrar meydana getirir. İdrar meydana gelmez ise metabolizmanın tehlikeli olan son ürünleri dışarı atılamaz. Tuz antiseptik yani mikrop öldürücüdür.
Tuz dile dokunduktan sonra, tükürük bezleri hemen çalışmaya başlar ve salgı yayar. Bu salgı hazım için oldukça önemlidir. Yiyecekleri hazmetmeye yardım eder ve kolaylaştırır. Yemeğe tuzla başlanırsa beyin tarafından gönderilen bir uyarı sayesinde midede mukus denilen sindirimi kolaylaştırıcı bir tabaka meydana gelir. Bu da midenin sindirime hazırlıksız yakalanmasını önler. Yemeği tuzla bitirince de yine hazım için lüzumlu olan salgı salınır. Bu önemli salgı sadece tuzla çıkar.
Ancak kronik rahatsızlığı olanların tuz kullanmaması tavsiye edilir!
ORUÇ NEDEN ZEYTİNLE AÇILIR? ORUCU ZEYTİNLE AÇMANIN FAYDALARI NELERDİR?
Bereket ve barış gibi kutsal değerlerin sembolü olan zeytin, aynı zamanda sağlık açısından da büyük önem taşıması nedeniyle hem iftar hem de sahurda ilk tercih edilen besin oluyor. Orucu; hafif, besleyici ve hazmı kolay bir besin olan zeytinle açmak, sağlık açısından birçok katkı sağlıyor.
İşte orucu zeytinle açmanın faydaları;
İştah açıcı ve tok tutucu özelliği olan zeytinle oruç açılması, daha rahat bir şekilde doymayı sağlıyor.
Ramazan yiyecekleri arasında yer alan zeytin sindirimi kolaylaştırıyor. Özellikle mide problemleri yaşayanlar için uygun miktarda tüketilen zeytin (5-6 adet) bu sorunun aşılmasına yardımcı oluyor.
Zeytinin diğer bir faydası da baş ağrısının giderilmesine katkı sağlıyor olması. Bu özelliği sayesinde zeytin, Ramazanda uzun süreli açlık nedeniyle ortaya çıkabilen baş ağrısının ortaya çıkmasını önleyebiliyor.
ORUCU AÇTIKTAN SONRA EDİLECEK İFTAR DUASI
Allah’n Rasûlü (s.a.s.) iftar ettikten sonra, “Allah’ım, senin için oruç tuttum, verdiğin rızıkla orucumu açtım, sana güvenip dayandım, sana inandım, susuzluğum gitti, damarlarım ıslandı, inşallah mükâfatım da gerçekleşti” diye dua ederdi. (Ebû Dâvûd, “Savm”, 22)
