Ramazan'da kalp sağlığını koruyacak 5 öneri!
Sigaradan uzak durun, masanızda hafif yiyeceklere yer verin…
30 dereceyi aşan sıcaklıklar ve 17 saatin üzerindeki açlık süresi… Ramazan’ın bu yıl en uzun ve en sıcak günlere denk geliyor olması oruç tutacakların sağlıklarına ekstra özen göstermelerini gerektiriyor.
Özellikle de kalp sağlığı açısından bu günlerde dikkat edilmesi gereken bazı detaylar büyük önem taşıyor. Çünkü yapılan hatalar geri dönüşü olmayan kalp sorunlarına neden olabiliyor. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Umut Karabulut’tan öğrendiğimiz, Ramazan ayında oruç tutanların kalp sağlığını koruyacak öneriler…
1. Makarna ve pilav kan basıncını aniden yükseltiyor: Sağlıklı bir kalpte iftar yemekleri aşırıya kaçılmadığı sürece sorun yaratmıyor. Ancak iftarda, ara öğünlerde ve sahurda mutlaka bazı detaylara dikkat etmek gerekiyor.
İftara öncelikle 1 bardak su ile başlayıp, ardından çorba ve hafif bir salata yenilebilir. Glisemik indeksi yüksek makarna ve pilav gibi hamur işi yiyecekler hem hazım güçlüğüne, hem de kan şekeri ve kan basıncında ani yükselmelere neden olabiliyor.
Tereyağı ya da margarinle yapılacak yemekler ve kızartmalar zararlıdır. Bu tip yiyecekler kan basıncında ve kan şekerinde ani ve hızlı yükselmelere neden oluyor.
2. Baharat ve gazlı içecekler kalbe zararlı: Yemeklerde fazla miktarda baharat kullanılması ve gazlı içecekler tüketilmesi reflü ve gastrit gibi sorunlara, akabinde de kalp şikayetlerine neden olabiliyor.
Şişkinlik diyaframı sıkıştırıyor ve göğüs kafesinin hareketi zorlanıyor. Bu da çarpıntı ve tansiyon artışı ile göğüs ağrısı yapıyor. Bu nedenle özellikle oruç tutanların bu tip yiyecek ve içeceklerden uzak durmaları gerekiyor.
3. İftar sonrası sık sigara içmek çarpıntı yapabiliyor: İftarda en sık yapılan yanlışlardan bir tanesi de orucu sigara ile açmak ya da gün içindeki uzun boşluk sonrası sık sigara içmek. Bu durumun birkaç önemli etkisi bulunuyor.
Birincisi kalp damarındaki spazmı artırıyor. Eğer kalp damarında önceden plak varsa sigara etkisiyle bu plak yırtılıp kalp krizini başlatabiliyor. Tekrar tekrar sigara içilmesi kan basıncındaki artışla inme riskini artırıyor, yemek sonrası çay kahve ile birlikte sigaraya devam edildiğinde ciddi ritm düzensizlikleri ve çarpıntı gelişebiliyor.
4. Yemeğe aniden yüklenmek kalp ritmini bozuyor: Ramazan ayında oruç tutanların en sık yaptığı hatalardan biri de iftarda yemeğe aniden yüklenmek ve hızlı bir şekilde fazla miktarda yemek yemek.
Bu durum ani hipertansiyon atakları, hiperglisemi atakları, inme ve kalp krizi riskini artırıyor. Ayrıca ani ritm bozuklukları gelişebiliyor. Bu nedenlerle yemekten sonra ara öğünler yapılmalı. Bu da daha çok hafif sütlü tatlı az porsiyon meyve ya da az miktar badem, ceviz veya fındık olabilir.
5. İftar sonrası çok hareket de az hareket de zararlı: İftar sonrasında hemen istirahate geçmek doğru bir yaklaşım olmuyor. Yemeğin ardından uykuya geçildiğinde kalori birikimi oluyor, metabolik parametreler yükseliyor ve reflü şikayetleri artıyor.
Bunun yanı sıra hemen yemek sonrası egzersiz yapmak da doğru değil. Yemek sonrası kan dolaşımı yavaşladığı için ani egzersiz, çarpıntı ve bayılma yapabiliyor.
Olması gereken ise iftardan 1-2 saat sonra hafif tempolu bir yürüyüş yapmak. Koşu veya salon sporları önerilmiyor. Kalbin oksijen ihtiyacında ani artış geliştiğinden kalp hastalarında ağrıyı ve krizi tetikliyor.
Risk grubundakiler için oruçtan önce doktor kontrolü şart: Oruç tutan kişinin genel durumu, hastalığının derecesi ve kontrol altında olup olmadığı orucun sağlığına zarar verip vermeyeceği üzerinde büyük rol oynuyor. Ayrıca oruç tutulan dönem, iklim ve süre de belirleyicidir.
Dr. Umut Karabulut, ailede kalp hastalığı öyküsü kuvvetli olan, diyabet, yüksek kolesterol, hipertansiyon, sigara öyküsü olanların oruç tutmadan önce mutlaka kalp kontrolüne girmeleri gerektiğini belirtiyor. Çünkü oruç ile özellikle iftar sonrası saatlerde yeni gelişen kalp krizinde belirgin bir yoğunlaşma olabiliyor.
ORUÇ TUTMAK KİMLER İÇİN SAKINCALI?: Koroner bypass operasyonunun üzerinden 2 aydan az süre geçmiş olanlar, 3 ya da daha fazla ilaç kullananlar, kalp yetersizliği, kalp büyümesi, ciddi kapak hastalığı, kontrolsüz ve dirençli hipertansiyon ya da ciddi ve tekrarlayan ritm bozukluğu olan hastaların ise oruç tutmaları önerilmiyor.
Dr. Umut Karabulut, havaların sıcak ve günlerin uzun olmasının kalp yetmezliği olan birinde su, tuz ve potasyum düzeylerinde dalgalanmalara neden olduğunu belirtiyor.
Ayrıca tedavi edilmemiş bir koroner damar hastası, iftarda aşırı yemek, sigara vb ile kalp spazmı veya kalp krizi gelişebiliyor. Uzun süreli su ve mineral kaybı kalp kapak hastalığına bağlı nefes şikayetlerine neden oluyor, ritm bozukluklarının da süresi ve sıklığı artabiliyor.
