İşte Üçüncü Havalimanı

GÖZÜMLE görene kadar İstanbul’un üçüncü havalimanının bu kadar ilerlemiş olabileceğine inanmazdım. İki pist ve ana terminal binasının 29 Ekim’de planlanan açılışa yetişmesi için gece-gündüz inşaat var.

Pistler hazır, otobandan havalimanı binası tamamlanmış gözüküyor zaten. Ama içeride de epey bir yol alınmış.

Dev derken abartmıyorum, gerçekten büyüklüğüyle insanı çarpan bir bina. Herhalde bir-iki saatte görülmedik yerini bırakmayız diye düşünüyordum, bir bütün günü Arnavutköy’deki şantiyede geçirdim ve havalimanını didik didik ettim.

ETKİLEYİCİ VE BÜYÜK

Terminal binasına ilk giren gazeteci de ben oldum. Hatta, bir kısmı hâlâ inşaat halinde olmasına rağmen bir yolcu gibi havalimanının girişinden uçağa biniş kapısına kadar yaşanan süreci de tecrübe ettim.

Tavan yüksekliğinden binanın genişliğine insanı etkilemek için yapıldığı çok belli. Bu amacına da ulaşıyor.

Havalimanını işleten IGA’nın işletme CEO’su Kadir Samsunlu’ya “Dünyadaki, özellikle de ABD’deki birçok havalimanına kıyasla Atatürk çok iyi durumda, çok yeni” dedim.

“Yeni havalimanı açıldığında Atatürk’ün ne kadar eskimiş olacağını göreceğiz” dedi.

Ertesi gün İstanbul’dan Paris’e uçarken Atatürk Havalimanı bir otobüs garını andırıyordu. Kontrol edilemez bir kaos, herkes üst üste, kapılara yığılmış insanlar, talebi karşılayamayan bir lounge, basık bir ortam ve klostrofobi, insanı bir an önce uçağa binip “kurtulma” hissine itiyor.

29 Ekim’den sonra üçüncü havalimanından uçmaya başladığımızda hepimiz ferahlayacağız.

***********

OTOBÜS TARİHE KARIŞIYOR

YOLCULUĞUN işkencelerinden biri, terminal ile uçak arasındaki transferi otobüsle yapmak. Yeni havalimanında aprondaki otobüslere hemen hiç ihtiyaç duyulmayacak. 114 uçak aynı anda terminale yanaşabilecek, 143 köprü uçaklara hizmet verecek. (A380 gibi büyük uçakların aynı kapıda üç ayrı köprüye ihtiyaçları var.) Böylece her uçaktan körükle terminale geçilecek. İniş-biniş süreleri kısalacak.

YERALTI TÜNELLERİ

Otobüse ihtiyaç duyulduğu nadir anlarda da Atatürk’te olduğu gibi apronda trafik sıkışıklığı yaşanmayacak. Şimdi İstanbul’da valiz yükleme araçlarını, traktörleri ya da diğer yer hizmetlerinin önümüzden geçmesini bekliyoruz. Yeni havalimanında bu hizmetler yeraltındaki tünellere inecek. Yemekler vs. yeraltındaki tünellerden varılarak uçağa yüklenecek.

***********

VALİZ KAYBOLMAYACAK

CHECK-in’den sonra valizin tüm serüvenini havalimanının kendi app’iyle takip etmek mümkün olacak. Kontuar görevlisine valizinizi bıraktıktan sonra otomatik olarak bir kasaya yerleştirilecek ve yeraltındaki 42 kilometre uzunluğundaki tünellerden uçağa bu tanımlı kasayla ulaşacak. App’ten valizin uçağa yüklenişini, inişini, ne zaman bagaj bandından çıkacağını göreceksiniz.

İnsan hatası dışında sistemin valiz kaybetmesi imkânsız.

Havalimanı app’i aynı zamanda yolcuyu içeri girer girmez gideceği kapıya kadar yönlendirecek.

***********

NE KADAR UZAK?

- BEN sabah 10.00’da Levent’ten arabayla çıktım, 10.22’de havalimanının giriş kavşağındaydım. Bu yol henüz açılmadı ama 29 Ekim’e yetişiyor; bu noktadan havalimanına giriş üç-dört dakika. Havalimanının etrafında yerleşim birimleri olmadığı için trafik yok.

- Kuzey Marmara Otoyolu yetişiyor. 2019’un ilk çeyreğinde metronun havalimanına yetişmesi hedefleniyor. D-20 karayolu tamamlanacak ve üçüncü köprüyle birleşecek.

- Şehrin çeşitli noktalarından çok sayıda shuttle servisi hizmet verecek. İlk dönem Atatürk Havalimanı’ndan da transfer yapılacak.

***********

IST NEREDE?

KODU IST olacak yeni havalimanı İstanbul’un iki ilçesini birleştiriyor. Bir kısmı Arnavutköy’de (Boğaz’daki değil!), diğeri de Eyüp İlçesi’ne bağlı Göktürk’te.

***********

SAHİDEN NE KADAR BÜYÜK?

DÜNYANIN şu anda en büyük havalimanı Atlanta’daki Hartsfield- Jackson International. Delta’nın evi olan bu havalimanı 105 milyon yolcuya hizmet veriyor. İstanbul’un üçüncü havalimanı ATL’nin üç katı. İlk etapta öngörülen yolcu sayısı 90 milyon, talep olursa 120 milyona çıkabiliyor.

IGA İnşaat CEO’su Yusuf Akçayoğlu’nun verdiği bilgiye göre havalimanı yapılanması olarak dünyanın en büyüğü İstanbul olacak.

***********

RÖTAR MESELESİ ÇÖZÜLÜYOR

YILLARDIR İstanbul’daki yolcunun en büyük şikâyeti, yaşanan rötarlar. 45 dakikalık İzmir uçuşu yazın beş-altı saat süren bir maceraya dönüşüyor İstanbul’da. Bunun en büyük nedeni, Atatürk Havalimanı’nın yetersizliği.

Atatürk’te iki pist olmasına rağmen birinden inerken diğerinden uçak kalkamıyor, tek pistmiş gibi kullanılıyor. Yeni havalimanında ise iki pist paralel ve birbirinden bağımsız uçak trafiği yönetiliyor. Bu da iniş ve kalkış sürelerini ciddi oranda azaltacak.

Açılıştan 16 ay sonra üçüncü pistin tamamlanması bekleniyor. Talebe göre özellikle iç hatlara hizmet verecek ve uçakların kalkıştan sonra havadaki sürelerini azaltacak Doğu- Batı pistleri kurulacak.

THY ÖNEMLİ

Aynı zamanda özel havacılık terminali kurulacak. Bunun da 27 aylık bir süresi var. Tabii değişimler yolcu sayılarındaki göstergelere ve Türk Hava Yolları’nın büyümesine bağlı. (THY yeni havalimanının yüzde 73’ünü oluşturuyor.)

***********

TRANSFER NASIL OLACAK?

TERMİNAL binasının bir ucundan diğerine yürümek yaklaşık iki kilometre. Bu süreyi azaltmak için her yere yürüme bantları yapıldı. Havalimanının verdiği verilere göre transfer yolcusuna bekleme süresini azaltacak hızlı reflekslere de sahip olduğunu söylüyor IGA.

Örneğin, THY’de Tahran’dan uçan yolcuların büyük bölümü Los Angeles’a aktarma yapacak. Uçaktaki transfer yolcularının oranına göre transfer kapısı hemen gelen uçağın yakınına alınacak.

Bir-iki kişinin uzak bir kapıdan transfer yapması gerekiyorsa yolcu bazlı çözümler bulunacak, gerekirse buggy ile kapıya ulaştırılacak.

***********

BONUS

HAVALIMANI inşaatının havadan görüntüleri, benim gözümden terminal binası, bitmiş halinin maketi ve daha fazlası Habertürk’ün Youtube kanalı, HT Dokun ve Haberturk.com’daki blog’umda.

***********

YARIN

- Havalimanına kimler siber saldırı gerçekleştiriyor?

- Polis şüpheli yolcuya kaç dakikada müdahale edecek?

- Terminalde yeme-içme mekânları ne olacak?

- Hangi markalardan gümrüksüz alışveriş yapılacak?

- Tasarım hakkında ne düşündüm, neleri beğendim?