'Virüs konuşurken, hatta nefes alırken bile bulaşıyor'

Harvard Tıp Fakültesi’nin eski dekanı Dr. Harvey Fineberg ve ekibinin Çarşamba günü Beyaz Saray’a bir mektup yazarak COVID-19’la ilgili yeni bulgulara ulaştığı ortaya çıktı. Haberi ilk kez CNN duyurdu. Fineberg’in uyarısına göre Corona virüsü sadece öksürük ya da hapşırma yoluyla değil, konuşarak, hatta sadece nefes alarak bile bulaşabiliyor.

Fineberg’in CNN’e verdiği bilgiye göre şu an için virüsle ilgili araştırmalar sınırlı, ama mevcut sonuçlar dahi virüsün havadan yayılabileceğine işaret ediyor. Bu bilgi daha evvel aralarında Türkiye’deki Bilim Kurulu ve ABD’de bu gibi hastalıklarla mücadele eden yetkin kurum Center for Disease Control (CDC) uzmanlarının yaptığı uyarılardan farklı. Virüs araştırıldıkça farklı bulgular ortaya çıkabiliyor ve ilk günkü uyarılardan başka tedbirler almak gerekebiliyor.

Şu anda Amerika’daki Ulusal Bilim Akademisi’nde bir komitenin başında olan Fineberg evden çıktığı anda, markete giderken mesela mutlaka maske takacağını söylüyor. California Valisi de bugün bütün vatandaşların dışarıda yüzlerini kapatarak dolaşmalarını tavsiye etti. Önceki gün basın toplantısında ABD Başkanı Donald Trump da yüzün bir kısma eşarp bağlamayı önerdi. Habertürk TV yayınına katılan Bilim Kurulu üyesi Prof. Tevfik Özlü de eşarbın faydalı olabileceğini ekledi. Fineberg de sağlık çalışanlarına öncelik verilmesi gereken koruyucu maskeleri değil, kendi ev yapımı maskelerini veya yüzü kapatan bereleri kullanabileceğini belirtti.

Fineberg’in başında bulunduğu komitenin Beyaz Saray’a yolladığı mektupta yapılan araştırmalara göre hastaların nefes alarak bile virüse yakalanabilecekleri belirtiliyor. Mektupta Çin’de yapılan bir araştırmada doktor ve hemşirelerin koruyucu maskeleri çıkardıklarında, ya da yerler temizlenip hastane çalışanları ortalıkta dolaştıklarında virüsün yayılma hızının durduğu bilgisi de yer alıyor. Yani ortalık temiz ve de insanlar hareket ediyorsa yayılım hızı düşüyor. Öte yandan virüs bir süre havada kalabildiği de belirtiliyor. Nebraska Üniversitesi’nin yaptığı araştırmaya göre iki metre ayrı yatan hastaların odalarından alınan genetik maddelerde de virüse rastlandı. Virüsün ne kadar havada kaldığı birkaç faktöre bağlı Fineberg’e göre. Virüse yakalanan hastalanın nefes alıp verirken veya konuşurken etrafa ne kadar mikrop saçtığı bu faktörlerden biri. Havalandırılmayan odalarda virüsün havada kalma ihtimali daha fazla. Dışarıda ise esintinin virüsü dağıtabileceği tahmin ediliyor.