Trump'ın ipi bugün çekiliyor

Amerikan tarihinin en uzun seçimi bugün nihayet yeni bir seçimle sonuçlanıyor. Gerçi tam sonuçlanıyor mu, ondan da emin değilim. Kafanız karıştı mı? Amerikan Anayasası’na göre halk doğrudan Başkan’ı seçmiyor, her eyaletin nüfusa oranla belli sayıda temsilcisi olduğu Seçiciler Kurulu’nu belirliyor. İşte 538 kişilik Seçiciler Kurulu bugün kimin yeni Amerikan Başkanı olacağına karar verecekler.

Normal şartlarda Seçiciler Kurulu’nun üyeleri temsil ettikleri eyalette en fazla oy alan adayı seçecek, dolayısıyla bu seçim de bir formalite gibi gözüküyor olabilir. Ancak Donald Trump’ın –ve anladığım kadarıyla sadece onun– belki bir son dakika mucizesi beklentisi olabilir. Amerikan basınının “İnançsız Seçici” dediği üyeler son anda eyaletlerindeki seçim sonuçlarını aksine o verebilir mi?

Kim bu kurul üyeleri?

33 eyalet ve Washington, D.C.’de kanun kurul üyelerini seçim sonucuna göre oy vermeleri yönünde bağlıyor bağlıyor, 17 eyalette ise böyle bir şart yok ancak teamül gereği seçim sonucunu değiştirecek yönde tercih yapmıyorlar üyeler. Zaten bu kurul üyelerinin kim olduğunu da eyaletleri kazananlar belirliyor; çoğu zaman akademisyenler ya da Başkan’ın seçim kampanyasına yüklü bağış yapan yakınlar bu kurul üyeleri. Ancak 2016 yılında yedi kişi kaideyi bozdu ve eyalet sonuçlarından farklı oy kullandı. Sonucu değiştirmese de bu seçimin tarihi öneminden dolayı hiç fire verilmemesi bekleniyor.

Trump’ın her yolu tıkandı.

Bilindiği gibi Trump kaybettiği seçimi kazanmak için haftalardır her yolu denedi ama her yol tıkandı. Eyalet yöneticilerine sosyal medyadan çağrı yaptı yaptı, Beyaz Saray’a davet edip seçim sonucunu tanımamaları için baskı yaptı, şaibe iddialarıyla ilgili mahkemeye başvurdu ama tek bir kanıt gösteremedi. Üç yargıcı kendisinin atadığı Anayasa Mahkemesi de Trump’ın seçim sonucunu değiştirme girişimlerini reddetti, o da bu sefer Mahkeme üyelerini “korkak”olmakla suçladı.

Son bir ihtimal Seçici Kurul üyelerinin aklını çelmek istiyordu ama bu fantezinin gerçekleşme ihtimali yok gibi. Bazı eyaletlerde seçim sonucundan farklı oy kullanan kurul üyeleri için cezai yaptırım var zaten.

Başkan ne zaman belli olacak?

Bugün Türkiye saatiyle 18:00 gibi bazı eyaletlerdeki kurul üyeleri oy kullanmaya başlayacak ve canlı yayınlanacak. Joe Biden’ın kazanması için çok önemli olan California’daki kurulun oy kullanmasıysa bizim saatimizle sabaha karşı.

Ancak Salı sabahı Joe Biden yine de yeni Amerikan Başkanı olmayacak. Kurulun kullandığı oylar 6 Ocak’ta Temsilciler Meclisi’nde sayılacak, sayım bittikten sonra Kongre üyelerinin yazılı itiraz hakları bulunuyor ama bu seçenek bugüne kadar sadece iki kere sonucu değiştirmeyecek şekilde kullanıldı.

Kongre’nin kurul oylarına rağmen seçimin sonucunu değiştirmesi mümkün. Ama hem Temsilciler Meclisi’nde hem Senato’da salt çoğunluk gerekiyor: Temsilciler Meclisi’nde zaten Demokratlar çoğunlukta, Senato’da da Biden’ın Başkan olduğunu kabul eden Cumhuriyetçiler var.

Joe Biden nihayet 20 Ocak’ta göreve başlayacak. Ama Donald Trump hala kaybettiğini kabul etmeyecek.