İki bin dolarlık seçim

Seçimlere katılım oranının genelde düşük olduğu ABD’de rekor Kasım ayındaki başkanlık seçiminde kırıldı. Çünkü seçmen dört sene daha Donald Trump tehlikesine karşı korkutuldu, pek çok kişinin birleşik ortak mücadele edebileceği bir düşman gördüler onda, ölüm kalım meselesi olduğunu anlayıp sandığa gittiler. Olağanüstü bir seçimdi, bir daha da aynı katılım olur mu bilinmez.

Peki ya sadece iki koltuğun ikinci tura kaldığı bir Senato seçimi? Normal şartlarda kimsenin ilgisini çekmezdi. Ama dün gece bu ezber de yerle bir oldu, Georgia eyaletindeki Senato seçimi için dört buçuk milyon kişi oy kullandı. Dünyaya demokrasi pazarlayan ABD şimdi ilk kez toplumun bir kısmının en temel siyasi katılımını kutluyor.

Georgia’daki ikinci tur seçimi sadece ABD’de insanlar oy kullandığı için önemli değil. Dünyanın gözü iki senatörde, çünkü bu seçimin akıbeti Joe Biden’ın başkanlığının akıbetini belirleyecek. Temsilciler Meclisi’ni, Senato’yu ve Beyaz Saray’ı kontrol eden bir Demokrat Parti’nin ilk hedefi Trump’ın dört senede yarattığı hasarı temizlemek olacak. Bu yüzden Senato’da çoğunluğu belirleyecek o iki koltuk bir anda önem kazandı. Senato’yu kontrol eden Cumhuriyetçiler zamanında Başkan Obama’nın elini kolunu bağlamışlardı; Biden en azından ilk iki senesinde kendi partisinin iktidarında rahat başkanlık yapmak istiyor. Kongre’deki çoğunluk kanun yapmak veya atamalar için Başkan’ın elini rahatlayacak, rakip partiye büyük tavizler vermek zorunda kalmayacak.

Senato’nun bizi, yani Türkiye’yi ilgilendiren tarafı da var. S-400 yaptırımları Beyaz Saray’a rağmen Senato’dan geçti örneğin. Öte yandan, iyileşme eğilimleri gözükse de ABD-Türkiye ilişkileri tam anlamıyla düzelmiş de değil. Cumhuriyetçi bir Senato işine geldiğinde sırf Biden’ı sıkıştırmak için Türkiye ya da başka ülkeleri de ateşe atabilir. Aynı partinin yönettiği Amerikan devletiyle müttefiklerin ilişkileri de kuşkusuz daha olumlu olacak.

AMERİKALI SADECE CEBİNE BAKIYOR

Senato’da çoğunluk siyaset için önemli, ama halkın önceliği kimin vekil seçildiği değil. Bu seçimi sıradan insan için bu kadar önemli kılan Washington’daki siyasi dengeler değil, cebine girecek paraydı.

COVID-19 yardım paketinden her Amerikalıya 600 dolar karşılıksız dağıtılacak. Daha önce de bin 200 dolar dağıtılmıştı. İkinci pakette uzun pazarlıklar sonucu 600 dolarda anlaşıldı, ama başta Donald Trump itiraz etti rakama ve iki bin dolar önerisini ortaya attı. Herhalde giderayak kahraman olmak istiyordu, nitekim bu önerisiyle çok puan da topladı.

Demokratlar da iki bin doları onayladı ama iş Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluğa takıldı. Cumhuriyetçiler halka 600 dolar yeter diyor, Georgia halkı da sırf bu karşılıksız çek miktarını Senato’yu cezalandırıyor gibi gözüküyor. Yoksa Demokratlar bile burada zaferi “mucize” sayıyorlardı önceki gün bile. Georgia 20 yıldır Demokrat senatörün seçilmediği, Cumhuriyetçiler’in garanti olarak baktıkları bir eyalet.

Ama…

ABD saatiyle Çarşamba gününün ilk saatlerinde bu yazıyı yazdığımda iki koltuğun akıbeti hala belli değil. Vox’a göre bir tanesini Demokrat aday kazandı, CNN iki seçimin de galibini ilan etmediğini söyledi.

Georgia’daki seçimlerin birinde fark o kadar yakın ki –1322 oy– normal şartlarda sonucu değiştirmeyecek asker oylarının Cuma günü gelmesi bile bekleniyor. Bu yarışın Perşembe, Cuma’ya kadar uzayacağı beklentisi var. Joe Biden da seçim gecesi kaybediyor gibi gözüküp, sonradan az da olsa fark atmıştı. Bu sefer Georgia’daki katılım ve Demokratlar’ın aldığı oylara bakılırsa Biden’dan daha iyi bir performans sergiledikleri anlaşılıyor. Dolayısıyla zafer kazanabilirler. Ama kim bilir ne zaman bileceğiz.

Amerikalılar nihayet seçimlere katılmayı öğreniyor, ama oy sayımını bir türlü başaramıyor sanki. 2000 yılında, 3 Kasım’da ve şimdi…