Bugün tarihi bir gün olabilir

Amerikan Kongresi eşcinsel evliliklerinin tanınmasını sağlayacak olan “evliliğe saygı” yasa tasarını onaylayıp Başkan Biden’a gönderebilir. ABD’de 2015’ten beri evlilik eşitliği yasal, eşcinsellerin haklarıyla heteroseksüel çiftlerinki eşit. Ama bu hak yasama değil, yargı tarafından verildi. Anayasa Mahkemesi’nde görülen bir davanın sonucu fiilen eşcinsellere evlenme, çocuk sahibi olma, mirastan faydalanma gibi hakları tanındı. Evliliğin sadece bir kadın ve erkek arasında olduğuna dair ezber yıkıldı. O zamandan bu zamana da yasama evlilik eşitliğinin mahkeme kararıyla garanti olduğunu düşündüğü için ayrıca kanun geçirmeyi düşünmedi. Geçtiğimiz haftalardaki kürtaj kararı olmasa yine de gündemde gelmeyecekti. Kadınların kürtaj olma hakkı da kanunlar tarafından garanti altına alınmamış, mahkeme kararına dayanıyordu. 50 senenin sonunda da mahkeme verdiği hakkı geri aldı. Kararı yazan muhafazakar yargıç da geçmişte sonuca bağlanan başka davaların yeniden görüşülebileceğini yazdı, hatta hangi davalar olduğu da açık açık söyledi: Eşcinsel evliliği, eşcinsel birliktelikler ve doğum kontrolü. Yargı tatili bittikten sonra mahkemenin muhafazakar çoğunluğuyla bu kararları yeniden görüşmesi, tersine döndürmesi, verilmiş hakları geri alması ihtimali var. İşte tam da bu yüzden siyaset devreye girdi, kanunla eşcinsel evliliğini korumak istiyor. Ve bugün yeteri kadar senatör—toplam 10 kişi—bulunacağı tahmin ediliyor.

MUHAFAZAKARLAR DA DESTEKLİYOR

Bütün dünya gibi Amerika da muhafazakarlar ve ilericiler arasında bölünmüş durumda. Bu kutuplaşma hemen hiçbir konuda uzlaşma sağlanamamasına neden oluyor. Bir taraf diğer tarafın yasa tasarını sadece parti kararına dayanarak reddedebiliyor.

Kürtaj kararından beri Demokratlar’ın çoğunluğu tuttuğu Temsilciler Meclisi’nden Anayasa Mahkemesi’nin hedefe koyduğu haklarla ilgili kararlar oylandı. Kürtaj ve doğum kontrol hakkını çoğunluğu bulunduran Demokratlar onayladı, Cumhuriyetçiler reddetti. Kural gereği Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen kanun tasarısının Senato’ya gönderilmesi, orada görüşülüp 60 imzayla onaylandıktan sonra Başkan’ın masasına gitmesi gerekiyor. 100 üyeli Senato’da partiler eşit, bu yüzden de Demokratlar hiçbir kanun geçiremiyor. Çünkü karşı taraftan bir türlü 10 senatörü kendi taraflarına çekemiyorlar. Kürtaj ve doğum kontrol hakkına dair yasa tasarıları sadece kimin imza vermediğini, bu hakka kimlerin karşı çıktığını tarihin kayıt altına alınması için görüşüldü. Senato’dan geçmeyeceği belliydi. Eşcinsel evliliğinin de kaderinin benzer olacağı düşünülüyordu.

Ta ki Temsilciler Meclisi’nde 46 Cumhuriyetçi üye evet oyu verene kadar. Cumhuriyetçi Parti yasamadaki temsilcilerini verecekleri oy konusunda özgür bıraktı, eşcinsel evliliğini illa reddedin demedi. Bu sayede de karşı taraftan 46 kişi destek verdi. Eşcinsel evliliğine karşı imza verip önceki gün eşcinsel oğlunun düğününe katılan iki yüzlü meclis üyeleri de var tabii ki ama 46 kişilik destek bu hakkın Senato’dan da geçebileceğine dair umut verdi.

Cumhuriyetçi Parti’den dört senatör zaten eşcinsel evliliğine destek veriyor; merkezde duran ılımlı isimler bunlar. Ama muhafazakarlığıyla bilinen kimi senatörler de destek vermeye hazır. İsimleri gizli tutuluyor ama beş-altı kişiden daha fazlasının evet oyu verme ihtimali var; yoğun bir pazarlık dönüyor.

TOPLUMUN DURDUĞU YER

Aslında “evliliğe saygı” adlı yasa tasarısı öyle ciddi pazarlıklar da gerektirecek, ayrıntılı bir kanun değil. Sadece herkesin evlenebilme hakkını garanti altına alan topu topu dört sayfalık bir kanun tasarısı. ABD’de toplumun büyük çoğunluğu eşcinsel evliliğe destek veriyor. Hatta son 50 yılda kamuoyunda en büyük fikir değişikliği bu konuda yaşandı denebilir: Rüzgar LGBT+ hareketinin istikrarlı çabalarıyla toplum genelinde destek buldu, kabul gördü. Amerika uzun mücadelelerin sonunda yetişkin insanların cinsel kimliklerinin hiç kimsenin meselesi olmadığını kabul etti.

Cumhuriyetçi eşcinseller olduğu gibi Cumhuriyetçi siyasetçilerin eşcinsel aile bireyleri de var. Bu aşamada eşcinsel evliliğine karşı çıkmak artık bir kuşak meselesi sadece. Gençlerin zaten cinsel kimlikle ilgili bir sorunları yok; sorunu olan bu dünyadan yavaş yavaş göçmeye hazırlanan kuşak sadece. Bu gerçeği siyasetçiler de biliyor: Kasım ayında ara seçim var ve senatörler bu kanuna karşı çıkarak seçilebilme ihtimallerini riske atmak istemiyorlar. LGBT+ hem ekonomik hem de siyasi bir partilerüstü güç artık.

Bütün bu iyimserliğe rağmen bu kanun bugün geçmeyebilir, yeterli sayı yine de bulunmayabilir. Siyaset bu. Bazı senatörler “Bu konu tehlike altında değil ki, zaten bu hak var,” diye görüş beyan ediyor, benzin fiyatları ve enflasyon konusu konuşulmasın diye gündeme geldiğini iddia ediyorlar. Bu argümanın doğru olmadığı kadınların kürtaj hakkının geri alınmasıyla ortaya çıktı.

Amerika gibi kendisini özgürlüklerle özdeşleştiren bir ülkenin bile giderek gerileme sürecine girmiş bir hali var. Bir süredir hemen herkes umutsuz. Bugün en azından bir tane iyi haber gelse Amerika en azından tekelinde olduğunu düşündüğü özgürlük markasına sahip çıkmış olur.