Efsane mi? Gerçek mi? İşte 'Black Friday' indirimleri ve gelen ilk rakamlar
Tüketicilerin 'online'ından 'offline'ına indirim mesajları bombardımanına tutulduğu ve son yıllarda Türkiye'de 'Efsane Cuma' ve benzeri isimlerle adlandırılan Black Friday'in ilk rakamları ortaya çıkmaya başladı. 'Efsane' indirimlerin süpermarketlere ve gıdaya pek uğramadığı gözlenen Türkiye'de asıl yoğunluk online mağazalarda yaşandı. Tüketicilerin bir yandan indirimlerin az ve sınırlı olması ile teslimat için bir aylık sürelerin verilmesinden şikayet etmesine karşın Türkiye'de bugün internetten yapılan kartlı ödemelerin geçen yılın Black Friday gününe göre yaklaşık ikiye katlandığı tahmin ediliyor.
Türkiye’ye ‘Efsane’ adıyla sıçrayan dünya alışveriş çılgınlığı günü Black Friday’in Z raporuna göz attık. Gelen ilk rakam ve tahminlere göre bu yıl Türkiye’de Black Friday günü yapılan kartlı harcamaların yüzde 50, internet üzerinden yapılan kartlı harcamaların ise yüzde 100 seviyesinde arttığı öngörülüyor.
Marka, mağaza ve e-ticaret kanallarının “efsane” adıyla düzenlediği kampanya ve indirimlerin etkisiyle bugün Türkiye’de kartlarla 5 milyar TL’nin üzerinde ödeme yapıldığı tahmin ediliyor.
Black Friday’in asıl takip edildiği mecra haline gelen ‘online’da ise internetten yapılan alışverişlerde, 2 milyar TL’lik bir rakamın harcandığı belirtiliyor.
PAZARTESİ'Sİ DE VAR...
Türkiye'nin 'Efsane' rüzgârında bugün toplam ne kadar harcama yaptığı konusundaki kesin rakamların ise 2 Aralık Pazartesi günüaçıklanması bekleniyor.
Bu arada 'Black Friday'in hemen ertesinden gelen ilk pazartesi günü olan 2 Aralık 2019 Pazartesi gününün 'Cyber Monday' (Siber Pazartesi) adıyla online perakende için internetten alışveriş yapanlara ikinci bir kampanya dönemi olarak konumlandırıldığını da hatırlatalım.
Türkiye'deki markaların bu dönemdeki kampanya tarihlerini ise şu haberimizde bulabilirsiniz:
İNTERNETTEN YAPILAN KARTLI HARCAMALAR ARTMIŞTI
Peki önceki yıllarda Türkiye'de 'Black Friday' döneminde harcama tutarları ne oldu?
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre 2018 yılında Black Friday’e denk gelen 23 Kasım Cuma günü Türkiye’de 975 milyon TL’si internetten olmak üzere toplamda 3.4 milyar TL’lik kartlı ödeme yapılmıştı.
2017 yılının Black Friday’inde ise bu rakamlar sırasıyla 580 milyon TL ve 2.4 milyar TL olmuştu. 2018 yılında Black Friday günü Türkiye’de kartlarla yapılan toplam harcamalar yüzde 38, internetten yapılan kartlı harcamalar ise yüzde 68 oranında artmıştı.
Tabi bu rakamları sadece 'Efsane Cuma' indirimleri ve kampanyaları için harcanan tutar olarak da değerlendirmemekte fayda var. Çünkü, her ne kadar bu kampanyalar alışverişlerde ciddi oranda doping etkisi yaratsa da, açıklanan toplam tutarlar, bugün yapılan tüm kartlı harcamaları kapsıyor.
Bu yıl ise ‘Efsane’ ve benzeri cuma kampanyalarının elektronik ve giyimin yanısıra perakende sektöründe de yaygınlaşmasının, harcanan tutarları da dikkate değer bir şekilde yukarı çektiği gözleniyor.
Her ne kadar tüketiciler bekledikleri oranda indirimlerin yapılmadığından şikayet etse de gelen ilk tahmini rakamlar, geçen yılın Black Friday’i ile karşılaştırıldığında, bugün Türkiye’de toplam kartlı ödeme tutarının yüzde 50’ye, internetten yapılan kartlı harcamaların ise yüzde 100’e yakın oranda arttığına işaret ediyor.
VAAD EDİLEN TESLİMAT SÜRELERİ DE UZADI!
Hiç şüphesiz tüketiciler cephesinde sadece indirim değil, kargo da önemli bir unsur. Bazı markalar, kamuoyunda "Efsane Cuma" olarak yerleşen Black Friday indirimlerini yıl bitmeden stoklarını eritme fırsatı olarak görürken; ‘stoksuz’ çalıştığını ifade eden bazı markaların ise bugün alınan ürünlerde 1 ayı bulan teslimat süreleri vermesi dikkat çekiyor.
Hatta 30 günü bulan bu teslimat süreleri, özellikle sosyal medyada tüketicilerin “Çin’den alsak daha kısa sürede gelir” şikayetlerini de beraberinde getiriyor.
MARKET VE GIDAYA UĞRAMADI!
Perakende analitiği alanında çalışan araştırma ve perakende teknolojileri şirketi REM People, Türkiye’de ‘Efsane Cuma’ olarak anılan ‘Black Friday’e özel bir analiz hazırladı. Türkiye’nin en büyük 50 perakendecisinin indirim kataloglarına göre ‘Efsane Cuma’ en çok online mağazalarda yaşanırken süpermarketlere ve gıdaya uğramadı.
Online mağazalarda teknoloji ve dayanıklı tüketim ürünlerinde indirim yapılırken süpermarketlerde kozmetik ve kağıt ürünlerinin fiyatı düştü. Normal dönemdeki indirim katalogları ile ‘Efsane Cuma’yı da içine alan kataloglar kıyaslanarak hazırlanan analizin ilgi çekici sonuçları şöyle oldu:
- Dünyada ‘Black Friday’ olarak anılan günün Türkiye’deki adı ‘Efsane Cuma’ oldu. Perakendecilerden bazıları ‘Efsane Cuma’, ‘Efsane Günler’ ve ‘Süper Cuma’ sloganlarını da kullandı.
- En büyük indirimler e-ticaret platformlarında ve başta tekstil ve teknoloji ürünlerinde yapıldı. İndirim oranları yüzde 50’li oranları geçti.
- Süpermarketlerin kataloglarında yer alan ürünlerde yüzde 50 ve üzeri indirimi olan ürünlerin oranı normal dönem kataloglarında yüzde 1.9 iken ‘Efsane Cuma’ kataloglarında yüzde 1.8 oldu. Yani Türkiye’deki süpermarketlere ve gıda, hızlı tüketim ürünlerine ‘Efsane Cuma’ uğramadı.
- Perakendecilerin indirim kataloglarında yüzde 30 ve üzeri oranda indirime giren ürünlerin yüzde 47’si kağıt, kozmetik ana kategorilerinden gelirken, yüzde 12’si gıda, şekerleme ana kategorisinde ve yüzde 11’i de deterjan, temizlik kategorilerinde gerçekleşti.
- Yüzde 30 ve üzerinde indirim sağlanan ürünler için alt kategorilere inildiğinde indirime giren ürünlerin yüzde 9’u duş, banyo ürünleri, yüzde 8’i kağıt kategorisi ürünleri, yüzde 7’si makyaj malzemeleri kategorisi ve yüzde 5’i de parfüm, deodorant kategorisi ürünlerinden oluştu.
ABD İKİ AYA YAYIYOR, 730 MİLYAR DOLARI BULUYOR
Peki Black Friday, çıkış noktası olan ABD’de nasıl bir satış hacmi bekleniyor?
ABD Ulusal Perakende Federasyonu NRF’nin tahminlerine göre ABD’de Black Friday ile başlayan ve yılbaşına kadar devam eden 2 aylık alışveriş (diğer adıyla tatil) döneminde perakende harcamaların geçen yıla göre yüzde 3.8 ile yüzde 4.2 arasında artması bekleniyor.
2018 tatil döneminde 701 milyar dolarlık harcama yapan ABD, bu yıl aynı dönemde yaklaşık 730 milyar dolar harcayacak.Resmi rakamlara göre ABD’lilerin bu dönemde yaptığı toplam harcama tutarı 2002 yılından buna yana yüzde 75 düzeyinde arttı.
